Những bất lợi khi nuôi trẻ bằng sản phẩm thay thế sữa mẹ
Nuôi con bằng sữa mẹ đã được chứng minh là cung cấp nguồn dinh dưỡng và kháng thể tự nhiên tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi. Khả năng dinh dưỡng và miễn dịch của sữa mẹ không thể được thay thế bằng bất kỳ loại dinh dưỡng nào khác. Do đó, việc nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu tiên sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh.Nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) trong 6 tháng đầu đời đòi hỏi chỉ cho trẻ bú sữa mẹ mà không cho ăn, uống bất cứ thức ăn hay đồ uống nào khác, bao gồm cả nước chín. Điều này chỉ trừ khi có yêu cầu của bác sĩ về việc bổ sung vitamin, khoáng chất hoặc thuốc.
Nuôi con bằng cách bú mẹ trực tiếp là cách tốt nhất để đảm bảo sự phát triển toàn diện.
Hiện thực cho thấy, nguyên nhân chính gây suy dinh dưỡng ở trẻ em không phải là thiếu thức ăn mà là thiếu kiến thức về cách nuôi dưỡng trẻ bằng cách bú mẹ và thực hiện việc bổ sung dinh dưỡng một cách đúng đắn. Kiến thức về việc chăm sóc trẻ nhỏ của mọi người bị ảnh hưởng bởi sự tin tưởng và thói quen trong cộng đồng, cũng như lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Thông tin quảng cáo về các sản phẩm thức ăn nhân tạo cho trẻ nhỏ từ các công ty cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến việc nuôi dưỡng của người dân và cán bộ y tế.
Theo Tài liệu nuôi dưỡng trẻ nhỏ của Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, việc nuôi con bằng các sản phẩm thay thế sữa mẹ mang lại nhiều hạn chế. Mối quan hệ gắn bó giữa mẹ và con bị giảm, cảm giác yêu thương mẹ con không thể sâu sắc như nuôi con bằng sữa mẹ. Trẻ dễ bị tiêu chảy và tiêu chảy kéo dài do sữa động vật không phù hợp với khả năng tiêu hóa và hấp thu của trẻ. Trẻ có nguy cơ nhiễm khuẩn cao, đặc biệt là nhiễm khuẩn hô hấp, vì thực phẩm nhân tạo không có khả năng kháng khuẩn. Trẻ dễ bị dị ứng như chàm, hen suyễn và không dung nạp sữa. Trẻ thường bị suy dinh dưỡng, thiếu chất dinh dưỡng và vitamin, đặc biệt là vitamin A, do ăn ít hoặc sữa loãng. Việc cho trẻ uống quá nhiều sữa nhân tạo sẽ dẫn đến thừa cân và béo phì. Trẻ có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch khi trưởng thành. Thông minh của trẻ thường thấp hơn so với trẻ được nuôi bằng sữa mẹ.
Những bất lợi khi cho trẻ bú bình và vú ngậm nhân tạo
Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại nhiều lợi ích cho bà mẹ và trẻ. Tuy nhiên, bỏ qua phương pháp này có thể gây một số vấn đề tiềm tàng. Ví dụ, không nuôi con bằng sữa mẹ có thể dẫn đến nguy cơ thai sớm, thiếu máu sau sinh và tăng nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng trong tương lai.Bình bú và vú ngậm nhân tạo cũng không phải lựa chọn lý tưởng. Chúng dễ nhiễm khuẩn hơn và khó để vệ sinh sạch sẽ, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cho trẻ. Đặc biệt, trẻ quen với núm vú cao su và vú nhân tạo, khiến chúng từ chối vú mẹ khi được bú mẹ. Kết quả là trẻ sẽ bú ít hơn và làm giảm khả năng tạo sữa của bà mẹ, dẫn đến việc không đủ sữa nuôi trẻ.
Việc cho bé bú bình có thể gây khó khăn về chi phí. Nếu mẹ quyết định cho con bú bình và sữa công thức, mẹ sẽ phải đầu tư vào việc mua bình bú, bàn chải làm sạch và máy tiệt trùng. Hơn nữa, mẹ còn phải mua một máy hút sữa chất lượng cao hoặc sữa bột công thức. Tất cả những điều này sẽ là một khoản chi phí bổ sung cho ngân sách hàng tháng.
Khi cho con bú bình, mẹ phải mang theo bình sữa sạch, sữa công thức, núm vú cho trẻ sơ sinh và các vật dụng cần thiết khác khi đi du lịch hoặc di chuyển. Việc quản lý tất cả những thứ này cùng với việc chăm sóc em bé có thể làm cho mẹ cảm thấy rất phiền phức. Bên cạnh đó, việc bú bình cũng không tiện lợi khi bé yêu đòi bú vào giữa đêm vì mẹ phải dậy và chuẩn bị sữa mỗi lần.
Có một số nguy cơ khi trẻ bú bình như: trẻ có thể sặc do không có khả năng kiểm soát lưu lượng sữa và sữa vẫn chảy ngay cả khi trẻ chưa sẵn sàng nuốt. Trẻ sơ sinh có nguy cơ sặc nhiều hơn khi được cho bú nằm ngửa thay vì thẳng đứng. Sử dụng bình sữa có thể gây sâu răng vì sữa có thể lưu trong miệng trẻ và kết hợp với nước bọt để tạo axit gây hư răng. Nếu trẻ không thể đẩy bình sữa ra khỏi miệng, trẻ phải uống hết sữa ngay cả khi không muốn. Điều này có thể tăng nguy cơ béo phì và có thể gây nôn khi trẻ nôn.
Theo khuyến nghị của Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, nuôi con bằng sữa mẹ đề nghị: Cho trẻ bú sữa mẹ trong vòng 1 giờ sau khi sinh; không cho trẻ uống các loại nước như cam thảo, mật ong, nước đường hoặc sữa công thức trước khi bú sữa đầu tiên để tránh ảnh hưởng tới sữa của mẹ sau này. Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
Hãy chỉ cho trẻ ăn mẹ không cho ăn, uống gì khác đối với thức ăn, nước uống kể cả nước trắng, trừ trường hợp trẻ cần bổ sung các vitamin, khoáng chất hoặc thuốc.
Do sữa mẹ chứa 88% nước, bà mẹ không cần cho trẻ uống thêm nước khi trẻ được bú mẹ đầy đủ. Tuy nhiên, bà mẹ cần cho trẻ bú thường xuyên hơn nếu trẻ có dấu hiệu khát. Hãy tiếp tục cho trẻ bú sữa đến khi trẻ đạt 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn.
Trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 24 tháng, sữa mẹ vẫn là một nguồn cung cấp quan trọng của năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé. Tuy nhiên, khi bé ngày càng phát triển, sữa mẹ không thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng, vì vậy cần phối hợp với chế độ ăn bổ sung phù hợp để bé tiếp tục bú sữa đến 24 tháng hoặc thậm chí lâu hơn.