Mãn nhãn với những ưu điểm vượt trội của việc cho con bú
SKĐS - Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại lợi ích vượt trội cho sự phát triển của trẻ nhỏ Với các thành phần dinh dưỡng quan trọng, sữa mẹ giúp trẻ khoẻ mạnh và phát triển tốt Cách thực hiện đúng cách cũng là yếu tố quan trọng để tận dụng toàn bộ lợi ích của sữa mẹ
Cách sản xuất sữa mẹ như thế nào?
Theo BS Lý Thị Thu Nga, Bệnh viện Hùng Vương (TP Hồ Chí Minh), sữa mẹ được tạo ra từ các tuyến sữa trong cơ thể. Trong thời kỳ mang bầu, các tuyến sữa sẽ phát triển mạnh dưới tác động của các hormone sinh dục, sẵn sàng để sản xuất sữa sau khi sinh. Khi bé bú đúng cách và có các động tác hút mẹ, điều này sẽ kích thích tuyến vú tiết ra hai hormone là Prolactin và Oxytocin vào máu của mẹ. Prolactin là một hormone quan trọng để kích thích tuyến vú sản xuất sữa và ngăn chặn quá trình rụng trứng. Oxytocin là một hormone có vai trò để giúp tia sữa được chảy ra.
Mẹ lo lắng, căng thẳng, đau đớn... có thể gây trở ngại cho phản xạ tạo ra prolactin và oxytocine, dẫn đến giảm lượng sữa.
Nuôi bé bằng sữa mẹ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe của bé.
Các thành phần có trong sữa mẹ
Protein: Sữa mẹ cung cấp ít đạm hơn sữa động vật, nhưng chứa đầy đủ các acid amin cần thiết với tỷ lệ cân đối và dễ hấp thu, phù hợp với chức năng đào thải của trẻ chưa trưởng thành. Protein trong sữa mẹ chủ yếu là protein dạng lỏng hòa tan, còn gọi là protein sữa, phù hợp với khả năng tiêu hóa và hấp thu của trẻ. Ngược lại, protein trong sữa bò chủ yếu là casein (85%), khi vào dạ dày của trẻ nhỏ sẽ tạo thành các cục đông vón làm trẻ khó tiêu hóa và hấp thu, gây rối loạn tiêu hóa. Whey protein chứa các protein kháng khuẩn giúp trẻ có khả năng chống lại các bệnh nhiễm khuẩn.Lipid: Lipid trong sữa mẹ có nhiều acid béo chuỗi dài không no, dễ hấp thu và nhiều acid béo cần thiết như acid linoleic, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển hệ thần kinh, mắt và sự bền vững của mạch máu ở trẻ nhỏ. Sữa mẹ cung cấp hàm lượng lipid cao, đáng kể khoảng một nửa năng lượng cần thiết cho trẻ bú mẹ.
Glucid: Trong sữa mẹ, đường chính là lactose. Một số lactose trong sữa mẹ chuyển thành acid lactic khi vào ruột, giúp cải thiện quá trình hấp thu canxi và muối khoáng.
Vitamin: Sữa mẹ chứa nhiều vitamin A hơn sữa công thức, do đó việc cho con bú sữa mẹ giúp phòng tránh bệnh khô mắt. Sữa mẹ cũng cung cấp đầy đủ các loại vitamin khác cho trẻ trong 6 tháng đầu, miễn là bà mẹ ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ. Vitamin D là ngoại lệ, nó được cơ thể tự tổng hợp khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Muối khoáng trong sữa mẹ chứa ít Canxi, sắt và kẽm hơn sữa công thức, nhưng chúng có hoạt tính cao và được hấp thu dễ dàng. Do đó, cho trẻ bú sữa mẹ, đặc biệt là cho đến 6 tháng tuổi, giúp tránh còi xương và thiếu máu do thiếu sắt, một lợi ích quan trọng.
Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại lợi ích về nhiều mặt cho cả mẹ và trẻ.
Đối với trẻ: Sữa mẹ cung cấp năng lượng dồi dào, giúp trẻ tiêu hóa dễ dàng, chứa các kháng thể phòng ngừa nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu hóa; hỗ trợ tiêu thụ chất thải và cung cấp vitamin A, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh khô mắt. Nghiên cứu cho thấy, trẻ được bú mẹ thường phát triển trí tuệ tốt hơn, giảm nguy cơ tăng cân quá mức và mắc bệnh tiểu đường khi trưởng thành.
có nhiều lợi ích cho các bà mẹ. Bên cạnh việc giúp phục hồi tử cung nhanh chóng và làm giảm nguy cơ chảy máu sau sinh, việc cho trẻ bú mẹ còn giúp bà mẹ nhanh chóng lấy lại vóc dáng sau sinh và giảm nguy cơ bị loãng xương, ung thư vú và ung thư buồng trứng. Nuôi con bằng sữa mẹ cũng góp phần tạo sự khẳng khít và gắn kết giữa mẹ và con, cung cấp môi trường thuận lợi cho việc giáo dục trẻ trong tương lai.
Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo:
Trẻ bắt đầu bú mẹ ngay trong một giờ đầu sau sinh;
Trẻ nhỏ cần được ăn mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để đạt được sức khỏe và tăng trưởng tốt nhất;
Sau 6 tháng, trẻ cần bổ sung thức ăn khác để phục vụ nhu cầu dinh dưỡng ngày càng tăng và tiếp tục bú mẹ.
Hãy tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ cho đến khi tròn 2 tuổi hoặc thậm chí lâu hơn;
Việc cho con bú sữa mẹ hiếm khi bị cấm đối với tất cả trường hợp, trừ trẻ bị rối loạn chuyển hoá Galactose hoặc khi mẹ bị bệnh lao nhưng không được điều trị.
Trẻ phải được bú mẹ theo nhu cầu.
Dung tích dạ dày trẻ sau sinh rất biến đổi:
+ Ngày thứ 1 khoảng 5-7 ml (như hòn bi)
+ Ngày thứ 3 khoảng 23 – 27 ml (như quả bóng bàn)
Ngày thứ 10, lượng sữa mẹ bé bú khoảng từ 60 đến 81 mm (tương đương với kích cỡ quả trứng gà lớn).
Tư thế cho bé bú rất quan trọng trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Để đảm bảo bé bú đúng cách, cần tuân thủ 4 nguyên tắc sau:
+ Cả mẹ và trẻ đều thoải mái.
+ Đầu và thân trẻ cùng nằm trên đường thẳng
+ Thân trẻ được nâng đỡ toàn bộ và nằm sát thân mẹ.
+ Mặt trẻ đối diện đầu vú, miệng trẻ đối diện núm vú.
Dấu hiệu nhận biết bé bú đủ:
+ Bé bú đủ sẽ ngủ yên từ được từ 2-3 giờ.
- Bé thường đi ngoài sau mỗi lần bú, thường là 3-4 lần mỗi ngày. Phân của bé có màu vàng và có cấu trúc đặc.
- Quan sát cân nặng của bé sau khi sinh hàng tháng, bé sẽ tăng trưởng từ 500g đến 1000g.
Hãy cho trẻ bú ngay sau khi sinh, trong vòng 1 giờ. Việc này giúp cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng nhất cho trẻ và giúp tử cung hồi phục nhanh chóng, ngăn ngừa mất máu mẹ và khích lệ sản xuất sữa nhanh hơn.
Tránh cho trẻ ăn đồ ăn hoặc uống sữa khác, đặc biệt là sữa bột, và không cho trẻ dùng bình khi sữa mẹ chưa về. Nếu trẻ ăn những thức ăn hoặc uống thay thế sữa mẹ, điều này có thể làm giảm lượng sữa mẹ và không đảm bảo đủ sữa cho con, có thể khiến trẻ không chịu bú mẹ và chọn sữa công thức.
Nếu trẻ không bú hoặc khi chỉ mới về nhà, bầu vú có thể căng và gây đau cho bà mẹ. Tuy nhiên, nếu cho trẻ bú, bầu vú sẽ giảm căng và mẹ sẽ không còn đau nữa.
