Nguy cơ phá sản vì theo đuổi xu hướng sản xuất ô tô điện theo gương Elon Musk

Trong quá khứ, các công ty khởi nghiệp về xe điện đã phát triển mạnh mẽ và bùng nổ chỉ vài năm trước. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang tập trung nỗ lực để tồn tại. Theo phân tích của Wall Street Journal, ít nhất 18 công ty khởi nghiệp về xe và pin xe điện đã IPO trong những năm gần đây có nguy cơ cạn tiền vào cuối năm 2024. Danh sách này bao gồm các công ty như Nikola và Fisker - những công ty từng thu hút nhiều nhà đầu tư bằng những hứa hẹn táo bạo sẽ chuyển đổi ngành công nghiệp xe hơi và chống biến đổi khí hậu bằng xe tải điện và xe SUV của họ.

Tuy nhiên, những lời khen ngợi chỉ tồn tại cho đến khi họ đối mặt với sự thật khắc nghiệt về việc tăng chi phí và vấn đề sản xuất.

Ba công ty bao gồm Lordstown Motors, Proterra và ELMSQ đã đệ đơn xin phá sản. Romeo Power, nhà sản xuất pin và công ty sạc Volta đã được bán với giá rất thấp so với giá định giá ban đầu khi IPO. Còn một số công ty khác cho biết họ đang cố gắng giảm chi phí.

Cổ phiếu trung bình của các công ty mà WSJ đánh giá đã mất hơn 80% giá trị so với khi ra mắt thị trường và thậm chí còn giảm sâu hơn nữa so với mức cao nhất. Sự suy giảm giá đã xoá sạch hàng chục tỷ USD giá trị thị trường của những doanh nghiệp này chỉ trong vài năm.

Gavin Baker, giám đốc đầu tư của Atreides Management cho biết: "Cho đến nay, đó là bong bóng điên rồ nhất mà tôi từng thấy".

Hầu hết các công ty gặp khó khăn hiện nay đều chọn IPO thông qua các công ty mua lại có mục đích đặc biệt. SPAC đang trở thành lựa chọn thay thế cho việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng truyền thống, đặc biệt phổ biến trong thời kỳ đại dịch. Khác với IPO, SPAC cho phép các công ty khởi nghiệp đưa ra những dự đoán không được kiểm soát về tốc độ phát triển của họ.

Những biến đổi nhanh chóng về vận mệnh của các công ty khởi nghiệp xe điện làm nổi bật những rủi ro khi đầu tư vào ngành này, vốn tiếp tục thay đổi theo những cách không ngờ tới. Nhu cầu đang tăng trưởng ổn định nhưng chưa bùng nổ như dự báo của nhiều công ty khởi nghiệp và nhà đầu tư. Tesla và các công ty dẫn đầu thị trường cũng đang đua nhau giảm giá sản phẩm để giành khách hàng, gây áp lực cho những công ty mới vẫn đang gặp khó khăn trong việc bắt đầu sản xuất.

Với thành công của mình, ngay cả Tesla cũng gặp khó khăn cách đây 5 năm, trước khi vượt qua thử thách mà Elon Musk gọi là "địa ngục sản xuất" và bắt đầu sản xuất hàng loạt.

Để đánh giá hiệu suất của các công ty khởi nghiệp về xe điện và pin, WSJ đã xác định 43 công ty đã niêm yết công khai từ năm 2020 đến năm 2022. Trong số đó, năm công ty đã đệ đơn phá sản hoặc bị mua lại.

WSJ đã so sánh dòng tiền từ hoạt động của 38 công ty còn lại với tiền mặt và các khoản đầu tư ngắn hạn, sử dụng hồ sơ gần đây nhất do FactSet tổng hợp. Phân tích chỉ ra rằng 18 công ty có nguy cơ cạn tiền vào cuối năm tới nếu họ không cắt giảm chi phí hoặc huy động thêm vốn mới. Trong số đó, 7 công ty chỉ có lượng tiền mặt đủ dùng trong vài tuần. Khi được WSJ liên hệ, một số công ty đã huy động hoặc đang lên kế hoạch gọi vốn mới và đang cắt giảm chi phí để thúc đẩy doanh số bán hàng. Nikola từ chối bình luận về việc huy động vốn mới kể từ lần nộp hồ sơ mới nhất. Người phát ngôn của Fisker cho biết chi phí trong quý 3 của công ty không phản ánh chi phí trong các quý tương lai, do công ty đẩy nhanh việc giao hàng và cải thiện cơ sở hạ tầng hậu cần.

Sau năm 2024, 16 công ty có đủ tiền mặt để tiếp tục hoạt động, tuy nhiên, áp lực tăng doanh số bán hàng đang ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của nhiều công ty. Trong số chúng, Rivian Automotive và Lucid đều tạo ra những chiếc xe sang trọng với giá khoảng 80.000 USD, trong khi có 4 công ty tạo ra tiền từ hoạt động kinh doanh. Faraday Future Intelligence Electric, mặc dù hứa hẹn tăng trưởng doanh thu khi IPO vào năm 2021 và huy động gần 1 tỷ USD nhưng đang phải đối mặt với áp lực nặng nề do sự trể tràng trong sản xuất chiếc ô tô điện công nghệ cao.

Faraday một ngày đốt cháy trung bình 875.000 USD vào quý kết thúc vào tháng 9, giảm tiền mặt và đầu tư ngắn hạn của họ xuống còn khoảng 8,6 triệu USD vào cuối quý 3. Một người phát ngôn của công ty cho biết họ đạt được thỏa thuận tài trợ và tập trung vào việc tăng sản lượng và giảm chi phí.

Các công ty có đủ tiền mặt sử dụng đến năm 2024 cũng gặp khó khăn. Li-Cycle Holdings, công ty tái chế pin cũ làm vật liệu cho ô tô điện, gần đây đã trích dẫn chi phí tăng khi tạm dừng xây dựng cơ sở lớn đầu tiên ở Rochester, N.Y. Điều này đã làm phức tạp các cuộc thảo luận với chính phủ liên bang về một khoản vay tiềm năng.

Trong số các doanh nghiệp có nguy cơ thiếu vốn vào cuối năm nay, Canoo là một trong những cái tên nổi bật. Đáng chú ý, vào năm 2020, công ty này đã táo bạo tuyên bố kế hoạch tạo ra doanh thu vượt quá 1 tỷ USD trong vài năm tới.

Cổ phiếu của công ty đã giảm hơn 95% xuống còn khoảng 25 xu. Aquila đã thay đổi chiến lược của công ty để tiết kiệm tiền. Ông cho biết Canoo đã đạt được thỏa thuận huy động tiền mặt và ông tin rằng có thể huy động được nhiều hơn từ các nhà đầu tư, bao gồm cả văn phòng gia đình ông.

Sự giảm giá cổ phiếu đã gây rắc rối đối với các nhà đầu tư lớn như BlackRock, Fidelity Investments và tập đoàn Koch Industries – những đơn vị đã bơm hàng trăm triệu USD vào lĩnh vực này.

BlackRock từ chối phát biểu. Fidelity không đáp trả yêu cầu phát biểu. Người phát ngôn của Koch Industries cho biết công ty có tầm nhìn dài hạn về các khoản đầu tư của mình.

Đáng chú ý, những nạn nhân này không phải là duy nhất. Nhiều nhà đầu tư cá nhân cũng bị thu hút bởi những lời hứa lớn mà các công ty khởi nghiệp xe điện đưa ra khi IPO.

Brian Dobson, Giám đốc điều hành của ngân hàng đầu tư Chardan, chuyên phân tích các công ty năng lượng sạch, cho biết: "Mọi người đều hy vọng tìm ra một Tesla tiếp theo".

Theo: WSJ