Kế hoạch sữa mẹ hiến tặng tự động được hỗ trợ bởi BHYT

Nhân kỷ niệm Ngày Thế giới vì trẻ sinh non 2023, Bộ Y tế đã tổ chức một hội thảo dưới sự chủ trì của mình về hiệu quả của việc sử dụng sữa mẹ hiến tặng đã được thanh trùng trong việc dinh dưỡng và điều trị cho trẻ sinh non, nhẹ cân. Hội thảo cũng nhấn mạnh về việc đề xuất bổ sung quyền lợi này vào Luật Bảo hiểm Y tế đã được sửa đổi.

Theo ông Phan Văn Toàn, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế thuộc Bộ Y tế, việc nuôi con bằng sữa mẹ là một giải pháp tốt nhất để cung cấp dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đồng thời cũng là biện pháp can thiệp hiệu quả nhất trong việc ngăn chặn tử vong và bệnh tật ở trẻ em.

Việc nuôi con bằng sữa mẹ được xem là phương pháp tốt nhất để cung cấp dinh dưỡng cho trẻ nhỏ.

Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 1,4 triệu trẻ được sinh ra, trong đó có khoảng 41.000 trẻ sinh non và 54.000 trẻ nhẹ cân. Nhóm trẻ này có nhu cầu dinh dưỡng từ sữa mẹ cao nhất, nhưng rất nhiều trẻ không được bú mẹ hoàn toàn do phải điều trị trong đơn vị hồi sức trong thời gian dài và người mẹ thường gặp căng thẳng, khó tạo đủ sữa.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị việc sử dụng sữa mẹ hiến tặng đã được tiệt trùng là lựa chọn tốt nhất khi trẻ không thể được tiếp tục bú mẹ. Ngoài giá trị dinh dưỡng, sữa mẹ đã được chứng minh là "thuốc" giúp cứu sống cho trẻ sinh non, nhẹ cân và bị các vấn đề y tế cần điều trị tích cực trong thời gian đầu đời.

Thống kê từ Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em cho thấy mỗi năm có khoảng 35.000 trẻ em trên toàn quốc cần sử dụng sữa mẹ hiến tặng đã được tiệt trùng, với nhu cầu là khoảng 100 lít mỗi ngày. Ước tính giá thành cho 1 lít sữa mẹ đã được tiệt trùng theo tiêu chuẩn sử dụng là 1,5 triệu đồng.

Theo đề xuất của các chuyên gia, quỹ BHYT nên chi trả cho việc thanh trùng sữa mẹ hiến tặng.

Theo ước tính của Tổ chức Alive & Thrive và Viện Chiến lược chính sách y tế, nếu tất cả các trẻ sinh non, nhẹ cân được sử dụng sữa mẹ hiến tặng đã được thanh trùng theo chỉ định, thì quỹ BHYT sẽ tiết kiệm được 76,7 tỷ đồng hàng năm từ việc giảm chi phí điều trị các bệnh lý như viêm ruột hoại tử, nhiễm trùng huyết sơ sinh, loạn sản phế quản phổi, bệnh võng mạc mắt, giảm thời gian điều trị nội trú và giảm thời gian nuôi ăn qua tĩnh mạch.

Trong trường hợp quỹ BHYT chi trả cho tất cả nhóm trẻ sinh non và nhẹ cân, tổng chi phí hàng năm mà quỹ BHYT phải chi trả là 30,8 tỉ đồng.

Theo WHO, sữa mẹ hiến tặng sau khi đã được thanh trùng được coi là một sản phẩm y tế có nguồn gốc từ con người, tương tự như máu, huyết tương và mô cầu. Do đó, các chuyên gia đề xuất việc bổ sung sữa mẹ hiến tặng sau khi đã được thanh trùng vào danh mục chi trả của BHYT như là máu và các chế phẩm máu.

Nếu được thông qua, chính sách này sẽ giúp giảm gánh nặng cho những gia đình có trẻ sinh non, nhẹ cân và cần điều trị dài ngày, đồng thời tạo điều kiện cho nhóm trẻ này được hưởng sữa mẹ.

Trên thế giới, hiện đã có 25 quốc gia áp dụng hệ thống ngân hàng sữa mẹ và có chính sách chi trả bảo hiểm y tế cho sữa mẹ hiến tặng được thanh trùng. Trong số 5 quốc gia Đông Nam Á, Myanmar, Singapore và Thái Lan đã bao gồm sữa mẹ hiến tặng được thanh trùng vào danh sách chi trả bảo hiểm, chỉ riêng Philippines và Việt Nam chưa có quy định liên quan đến vấn đề này.

Ở Việt Nam, ngân hàng sữa mẹ được thành lập từ năm 2017 với mục đích lựa chọn các bà mẹ đóng góp sữa mẹ tự nguyện, thu thập, xử lý, sàng lọc và phân phối sữa mẹ chất lượng và an toàn đến các trẻ em có nhu cầu. Tương tự như ngân hàng máu, ngân hàng sữa mẹ hoạt động dựa trên tinh thần nhân đạo và tự nguyện.