Phương Anh (32 tuổi, nhân viên văn phòng) đang tốt nhưng gần đây cô cảm thấy mình hơi mập nên đã quyết định giảm cân.
Để giảm cân, Phương Anh đã loại bỏ tinh bột và chỉ ăn rau củ và hoa quả. Trong buổi kiểm tra sức khỏe gần đây, cô chia sẻ rằng cô đã không ăn cơm suốt một tuần và thay vào đó là uống 2 ly trà sữa. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm đường huyết lúc đói của cô đã lên tới mức 6.3, điều này khiến cô lo lắng.
Tiến sĩ Từ Ngữ, Phó Tổng thư ký Hội Dinh Dưỡng Việt Nam, cho biết đường huyết lúc đói bình thường là 3.9 - 5.5 mmol/l đối với người thông thường. Nếu đường huyết lúc đói nằm trong khoảng 5.6 - 6.9 mmol/l, người đó sẽ bị chẩn đoán là tiền đái tháo đường.
Đối với trường hợp của Phương Anh, cần kiểm tra kỹ vì nguy cơ mắc đái tháo đường rất cao, chuyên gia nói.
Đường (hoặc glucose máu) là nguồn năng lượng chính của cơ thể, đồng thời cũng là nguồn nhiên liệu cực kỳ quan trọng và cần thiết cho các cơ quan, đặc biệt là hệ thần kinh và tổ chức não bộ.
Chỉ số GI (glycemic index) để chỉ nồng độ glucose có trong máu thường được đo bằng đơn vị là mmol/l hoặc mg/dl. Nồng độ glucose trong máu liên tục thay đổi từng ngày, thậm chí từng phút và liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt hằng ngày.
Tuy nhiên, mỗi lúc máu đều chứa một lượng đường nhất định. Nếu đường trong máu thường xuyên cao, có thể dẫn đến mắc bệnh đái tháo đường.
Theo Tiến sỹ Từ Ngữ, đường máu đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể. Thiếu hụt đường máu (hạ đường huyết) có thể dẫn tới tử vong. Ngược lại, tình trạng đường huyết luôn cao có thể gây ra rất nhiều vấn đề sức khỏe, như là ảnh hưởng đến thận, tim, mắt, và mạch máu.
Tại sao đường huyết lại cao mặc dù không ăn cơm?
Nói về trường hợp của Phương Anh, TS Từ Ngữ nói: "Thường chúng ta cần ăn đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: tinh bột, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất. Trước đây, khi thức ăn thiếu, chúng ta ít ăn thịt cá, nhưng ăn nhiều cơm mà vẫn không bị tăng đường huyết".
Hiện nay, trong cuộc sống hiện đại, mọi người ít ăn cơm và tăng cường ăn thịt, trứng, cá, uống sữa nhưng lại có nguy cơ tăng đái tháo đường. Nguyên nhân là do quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Nếu không ăn tinh bột mà đường huyết cao là do bị rối loạn chuyển hóa, cơ thể tự chuyển hóa sang đường.
Đối với những người không ăn tinh bột mà có đường huyết lúc đói cao, nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường rất cao. Vì vậy, người đang gặp tình trạng này cần phải ăn uống giống như chế độ của bệnh nhân đái tháo đường. Lưu ý, họ không nên kiêng hoàn toàn tinh bột mà vẫn cần phải ăn đủ 4 nhóm dưỡng chất, chia nhỏ bữa ăn, đa dạng thực phẩm, và tăng cường vận động thể dục thể thao.
Theo khuyến nghị của Hội tiểu đường Hoa Kỳ ADA, người trên 45 tuổi và không có yếu tố nguy cơ của đái tháo đường cần thực hiện xét nghiệm đường huyết trước ăn khoảng 2 - 3 năm 1 lần để phòng ngừa bệnh. TS Từ Ngữ khuyến cáo rằng đái tháo đường có thể dẫn đến các biến chứng liên quan đến tim mạch (cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim); thận (đạm trong nước tiểu, suy thận); mắt (đục thủy tinh thể, mù mắt); thần kinh (dị cảm, tê tay chân); nhiễm trùng (da, đường tiểu, lao phổi, bàn chân). Ngoài ra, bệnh còn có thể gây ra bệnh mạch máu ngoại vi, trong đó bệnh mạch máu chi dưới gây hoại tử và cắt cụt chi là phổ biến.
Cần phải kiểm tra đường huyết khi đói 1 năm/lần để phát hiện sớm bệnh đối với những người có lối sống ít vận động.
- Người có người thân trong gia đình mắc bệnh tiểu đường type 2;
- Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường khi mang thai hoặc sinh con nặng hơn 4000g;
- Người mắc tăng huyết áp;
- Người bị hội chứng buồng trứng đa nang;
- Những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch;
- Những người bị hội chứng đề kháng insulin hoặc các bệnh lý khác liên quan đến đề kháng insulin.
* Tên nhân vật đã được thay đổi.