Hệ miễn dịch là một mạng lưới được tạo thành từ các tế bào đặc biệt, protein, mô và cơ quan. Chúng có cấu trúc phức tạp và phân bố khắp cơ thể, giúp chúng ta kháng lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường như vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng.
Các chuyên gia về dinh dưỡng và sức khỏe đã nhấn mạnh rằng sự khỏe mạnh của hệ vi sinh vật trong ruột đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ và kháng cự các tác nhân gây bệnh. Một nghiên cứu của Trường Y Harvard tại Mỹ đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến trạng thái của hệ vi sinh đường ruột. Ăn uống giàu chất xơ, cân bằng dinh dưỡng... giúp duy trì hệ vi sinh vật khỏe mạnh và kiểm soát tình trạng viêm, đó là yếu tố quan trọng để giữ cho hệ miễn dịch phản ứng nhanh chóng.
Ngược lại, những thực phẩm không tốt cho hệ thống miễn dịch của bạn có thể khiến sự cân bằng này bị đảo lộn, dẫn đến viêm nhiễm kéo dài và hệ miễn dịch yếu và dễ mắc bệnh. Trong số này, không thể không nhắc đến 5 loại thực phẩm sau đây nếu ăn quá nhiều:
1. Đường
Không thể phủ nhận rằng đồ ăn ngọt có một sức hấp dẫn không thể cưỡng lại, và nhiều người sử dụng nó như một cách để "giải tỏa tâm trạng". Tuy nhiên, ăn quá nhiều đường làm suy giảm hệ miễn dịch nhanh chóng. Điều này có thể tạm thời làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn, bao gồm cả các tế bào bạch cầu, làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn của chúng. Chưa kể, ảnh hưởng tiêu cực cũng lan đến hệ tiêu hóa, gây rối loạn vi sinh đường ruột.
Các loại thức ăn giàu đường có thể ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều sẽ gây hại cho hệ miễn dịch (Hình ảnh minh họa)
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), người trưởng thành nên hạn chế lượng đường tối đa trong một ngày: Nữ giới nên có khoảng 25g hoặc 6 thìa cà phê đường, trong khi nam giới nên không vượt quá 37.5g hoặc 9 thìa cà phê đường. Với trẻ em và thanh thiếu niên từ 2 đến 18 tuổi, giới hạn đường mỗi ngày giảm xuống 24g tương đương với 6 thìa cà phê.
2. Thịt chế biến
Chế biến thịt là quá trình gia công thịt đã được bảo quản thông qua xử lý, ướp muối, khói, sấy hoặc đóng hộp. Mặc dù có tiện lợi, đa dạng và thơm ngon, nhưng cần ăn một lượng vừa phải. Nếu ăn thịt chế biến quá thường xuyên hoặc quá nhiều, nó có thể trở thành “kẻ thù” của hệ miễn dịch.
Vì thịt chế biến thường chứa nhiều chất béo bão hòa và natri không tốt cho sức khỏe cũng như hệ miễn dịch, gây tăng nguy cơ viêm nhiễm. Để đảm bảo hương vị và sự tươi ngon trong thời gian dài, thường sẽ thêm chất tạo mùi, hương vị và chất bảo quản. Việc ăn ít sẽ không có tác động quá lớn, nhưng với lượng lớn sẽ suy giảm hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh.
Tiếp theo là vấn đề về AGEs - sản phẩm cuối cùng của quá trình glycation nâng cao được tìm thấy trong thịt chế biến sẵn. Tiến sĩ dinh dưỡng Alexis Supan thuộc Phòng khám Cleveland for Human Nutrition (Mỹ), tuyên bố rằng AGEs "gây viêm khắp cơ thể, làm suy giảm mức độ chống oxy hóa, tác động tiêu cực đến sức khỏe đường ruột và làm hỏng các tế bào của chúng ta". Vì vậy, nếu muốn miễn dịch khỏe nên hạn chế ăn thịt chế biến, tạo thói quen mua thịt tươi ở cửa hàng hàng hợp vệ sinh, thay thế một phần thịt bằng protein thực vật.
3. Ngũ cốc tinh chế
Đồ nướng, bánh ngọt, bánh mì và
3. Ngũ cốc tinh chế
thậm chí cả bánh quy giòn nếu ăn nhiều có thể trở thành một trong những thực phẩm tồi tệ nhất đối với hệ thống miễn dịch của bạn. Chúng không chỉ thiếu dinh dưỡng mà còn dẫn đến sự biến động đột ngột của đường trong máu, từ đó ức chế hệ thống miễn dịch của bạn và khiến cơ thể bạn gặp khó khăn hơn trong việc chống lại nhiễm trùng.
Thay vì tìm đến các loại thực phẩm làm từ ngũ cốc tinh chế, bạn nên thử kết hợp các lựa chọn thay thế ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, quinoa, lúa mạch và các phiên bản ngũ cốc nguyên hạt của bánh mì và mì ống vào chế độ ăn uống của mình. Những loại ngũ cốc nguyên hạt này không chỉ tăng lượng đường trong máu của bạn ít hơn mà còn cung cấp thêm chất dinh dưỡng và chất xơ tốt cho đường ruột.
4. Caffeine
Ngày nay, nhiều người xem đồ ăn và thức uống chứa caffeine như "cứu tinh" cho sự tỉnh táo, tập trung và giảm căng thẳng, mệt mỏi. Tuy nhiên, việc lạm dụng thực phẩm chứa caffeine có thể gây nghiện và "phá hủy" hệ miễn dịch một cách âm thầm.
Ngoài cà phê, còn rất nhiều thức uống và món ăn khác “ẩn chứa” một lượng caffeine cao.
Uống quá nhiều caffein (hơn 400 miligam mỗi ngày) hoặc uống caffein quá muộn trong ngày có thể gây ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ của bạn. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ kém là một yếu tố quan trọng góp phần làm suy giảm khả năng miễn dịch, bao gồm nghiên cứu của Trường Y Harvard (Mỹ) năm 2021 đăng trên Tạp chí Communications Biology (Mỹ).
Đặc biệt vào ban đêm, hãy cẩn thận với các đồ uống và sản phẩm làm đẹp chứa caffeine (có thể hấp thụ vào máu) và đồ ăn vặt. Vì một chút sô cô la hoặc thậm chí ít bạc hà chứa caffeine có thể kích thích năng lượng nhưng gây mất ngủ và dần dần làm hại đến hệ miễn dịch.
Thay vào đó, Tiến sĩ Alexis Supan khuyến nghị sử dụng trà xanh, kombucha khi cần tỉnh táo và lấy lại năng lượng. Tất nhiên, bạn vẫn có thể uống cà phê một lượng vừa phải và ưu tiên cà phê đen. Hoặc sinh tố, sữa chua Hy Lạp, quả hạch cũng là lựa chọn tốt để bổ sung năng lượng, giảm căng thẳng, ăn vặt mà không gây mất ngủ, tăng cân, tốt cho hệ vi sinh đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch.
5. Rượu bia
Uống quá nhiều rượu bia có thể gây tổn thương hàng rào ruột, mở đường cho các vi khuẩn có hại xâm nhập vào máu. Hiện tượng này gây viêm nhiễm và có thể làm yếu các tế bào đề phòng bệnh nhiễm trùng, thậm chí làm suy giảm tính chất miễn dịch của hàng rào.
Để bảo vệ sức khỏe và hệ miễn dịch, nên giới hạn việc tiêu thụ rượu bia (Ảnh minh họa)
Nhưng hơn thế, nếu bạn thực sự muốn đảm bảo sức khỏe đường ruột và hệ miễn dịch của mình ổn định, thì hạn chế việc tiêu thụ rượu bia quá mức và kéo dài là điều cần thiết. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống quá nhiều rượu và lâu dài có thể làm giảm khả năng sản xuất các tế bào T và tế bào B, hai yếu tố quan trọng trong việc chống nhiễm trùng.
Vì vậy, để tăng cường sức khỏe đường ruột và hệ miễn dịch, hãy xem xét sử dụng kombucha như một phương thức thay thế tuyệt vời cho rượu bia. Kombucha, một loại nước uống lên men có ga và hương vị thú vị, là một nguồn giàu men vi sinh, giúp bảo vệ và củng cố hàng rào đường ruột, tạo điều kiện tốt cho hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.
Nguồn và ảnh: MSN, Eat This, webMD