Thiếu máu do hụt sắt, hay còn gọi là thiếu máu thiếu sắt, là tình trạng hồng cầu yếu và mất sức mạnh do sự khan hiếm sắt cần thiết cho việc sản xuất hemoglobin - chất trong hồng cầu.
Chị em phụ nữ thường là nhóm nguy cơ cao nhất mắc thiếu máu do thiếu sắt, với những nguyên nhân như mất máu kinh nguyệt, thai kỳ, ăn kiêng giảm cân, hay các vấn đề phụ khoa phổ biến như u xơ tử cung... Ít người nhận biết được những hậu quả nguy hiểm của tình trạng này. Nếu không được điều trị kịp thời, thiếu máu do thiếu sắt có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm về tim mạch, hô hấp, não bộ, và thậm chí gây tử vong.
1. Thở gấp, tim đập nhanh
Vì thế, khi phát hiện 4 dấu hiệu sau đây cho thấy cơ thể thiếu sắt, hãy đến bác sĩ hoặc có kế hoạch bổ sung sắt ngay lập tức:
Nói chung, tình trạng thiếu máu do thiếu sắt càng nghiêm trọng thì các triệu chứng sẽ càng rõ ràng hơn. Đối với những người bị thiếu máu nhẹ, có thể không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào vào lúc bình thường, nhưng sau khi hoạt động dù không gắng sức cũng dễ bị thở gấp, nhịp tim tăng bất thường.
Còn với những chị em bị thiếu máu nặng, tình trạng tức ngực, khó thở có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, ngay cả khi họ giữ bình tĩnh và không hoạt động. Thiếu máu lâu ngày sẽ khiến tim tiếp tục bị quá tải, dẫn đến không cung cấp đủ oxy cho cơ thể, gây ra bệnh thiếu máu cơ tim và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
2. Da, tóc và móng khác thường
Làn da phản ánh rất nhiều về tình trạng tuần hoàn máu của con người cũng như phát ra dấu hiệu thiếu máu do thiếu sắt dễ nhận biết.
Nhược máu do thiếu sắt khiến cho làn da, tóc và móng của chị em trở nên xấu đi (Hình minh họa)
Cụ thể, người bị thiếu máu do thiếu sắt sẽ có làn da nhợt nhạt khác thường. Bởi vì khi cơ thể con người bị thiếu máu, cơ thể sẽ phân phối lại lượng máu thông qua việc điều hòa thần kinh thể dịch. Lúc này, lượng máu cung cấp cho da và màng nhầy có thể bị giảm đi so với các cơ quan khác quan trọng hơn.
Tình trạng thiếu máu lâu ngày cũng sẽ khiến hàm lượng hồng cầu và huyết sắc tố trong máu giảm, dẫn đến da nhợt nhạt và ảnh hưởng đến tóc và móng. Tóc và móng có thể trở nên khô, dễ hư tổn và mảy mòn. Thiếu sắt cũng làm cho móng tay và móng chân trở nên nhợt nhạt, giòn và dễ gãy. Sự thiếu oxy do thiếu sắt cũng có thể gây rụng tóc nhiều.
3. Bất thường ở hệ tiêu hóa
Khi cơ thể con người bị thiếu máu, cũng sẽ ảnh hưởng đến việc bài tiết của tuyến tiêu hóa. Nếu tình trạng nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến teo tuyến và suy giảm chức năng tiêu hóa tổng thể.
Một trong những dấu hiệu thiếu máu do thiếu sắt dễ nhận biết nhất là bằng cách nhìn vào khoang miệng. Các triệu chứng phổ biến gồm: lưỡi sưng, viêm, nhợt nhạt, hoặc khô miệng, nứt khóe miệng, loét miệng. Do thiếu sắt, nồng độ myoglobin thấp gây ra sưng và đau ở cơ lưỡi.
Đồng thời, dễ xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, trướng bụng, khó tiêu, chán ăn một cách khó hiểu, không tìm ra nguyên nhân. Nếu không có biện pháp cải thiện kịp thời, tình trạng có thể ngày càng nghiêm trọng, khiến người bệnh có cảm giác có dị vật khi nuốt, vị giác biến đổi như có vị lạ hoặc thậm chí không cảm nhận được đúng vị.
4. Thiếu máu do thiếu sắt ảnh hưởng tới hệ sinh sản, tiết niệu
Nhiều người không biết rằng thiếu máu do thiếu sắt còn ảnh hưởng rất lớn tới nội tiết tố, hệ sinh sản và hệ tiết niệu. Nhất là đối với nữ giới.
Nếu phụ nữ bị thiếu máu thiếu sắt trong thời gian dài, sự tiết estrogen bình thường có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều. Thậm chí có thể dẫn đến vô kinh, mãn kinh sớm.
Ít người biết rằng thiếu máu do thiếu sắt trong thời gian dài có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt, mãn kinh sớm (Ảnh minh họa)
Khi kinh nguyệt ra quá nhiều, cơ thể phụ nữ có thể mất máu do thiếu sắt do không sản xuất đủ máu để bù đắp lượng mất sau mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, khi mất máu do thiếu sắt, lượng kinh nguyệt cũng giảm và gặp các vấn đề như kinh nguyệt chậm, xuất huyết âm đạo giữa chu kỳ. Người phụ nữ thiếu máu do thiếu sắt cũng có thể gặp phải cục máu đông khi kinh nguyệt và tiết nhiều huyết trắng âm đạo hơn bình thường.
Thiếu máu nói chung và thiếu máu do thiếu sắt nói riêng còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến tiết niệu, suy giảm chức năng gan và thận. Ngoài ra, tan máu nội mạch còn dễ gây ra tổn thương cho tế bào gan và huyết sắc tố, trong tình trạng nghiêm trọng, huyết sắc tố tự do có thể chặn ống thận, gây ra các vấn đề về niệu đạo hoặc các vấn đề về thận cấp tính.
Để bổ sung sắt và điều trị thiếu máu do thiếu sắt, phụ nữ nên tham khảo ý kiến từ các cơ sở y tế. Bên cạnh đó, cũng có thể bổ sung sắt thông qua chế độ ăn uống và viên uống chức năng, tuy nhiên nên tìm sự tư vấn từ chuyên gia.