Mặc dù đường là nguồn năng lượng chính để duy trì hoạt động của cơ thể, tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều đường trong một khoảng thời gian dài có thể gây ra các bệnh nguy hiểm như béo phì, bệnh tim và ung thư.
Ở nước ta, mức tiêu thụ đồ uống chứa đường đang tăng nhanh cả ở trẻ em và người lớn. Điều này được xem là một yếu tố quan trọng góp phần vào tình trạng thừa cân, béo phì và một số bệnh không lây nhiễm.
Người bị đái tháo đường không kiểm soát được mức đường máu cùng với một số yếu tố nguy cơ khác có thể gây biến chứng ở nhiều cơ quan trong cơ thể. Đái tháo đường thường gặp ở những người thừa cân, béo phì, ít vận động hoặc có chế độ ăn nhiều chất béo, ít glucid phức hợp và nhiều đường ngọt. Thừa cân, béo phì cũng làm cho việc kiểm soát bệnh đái tháo đường trở nên khó khăn.
Việc lạm dụng đồ uống có đường có thể gây béo phì và tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Đồ uống có đường bao gồm các loại như soda, nước ép trái cây có đường, nước ngọt có gas, nước tăng lực và trà sữa. Chỉ cần uống một lon nước ngọt có dung tích 300-330ml, bạn đã cung cấp cho cơ thể từ 30-40g đường. Điều này vượt quá khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về việc ăn tối đa 25g đường mỗi ngày (tương đương 5 thìa cà phê), mức tối đa là 50g/ngày.
Theo TS.BS Nguyễn Thị Hồng Diễm, Phó trưởng Phòng kiểm soát bệnh không lây nhiễm, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), WHO khuyến cáo rằng cả người lớn và trẻ em nên giảm lượng đường tự do tiêu thụ xuống dưới 10% tổng năng lượng tiêu thụ. Việc giảm mức tiêu thụ đường tự do xuống dưới 5% (25g) mỗi ngày sẽ mang lại lợi ích cho sức khỏe.
2. Lạm dụng đồ uống có đường có thể khiến người bệnh đái tháo đường tử vong sớm hơn
Theo một nghiên cứu mới được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Hoa Kỳ), việc tiêu thụ nhiều đồ uống chứa đường có thể tăng nguy cơ tử vong sớm và mắc bệnh tim mạch ở những người mắc bệnh đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, việc uống những loại đồ uống như cà phê, trà, sữa bò ít chất béo và nước lọc lại có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn.Trước đây đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống và các vấn đề về sức khỏe như chuyển hóa tim mạch, thay đổi cân nặng và tỷ lệ tử vong. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào dân số tổng quát, không tập trung vào những người mắc bệnh đái tháo đường type 2. Nghiên cứu mới này đã đi sâu vào việc xem xét tác động của việc tiêu thụ các loại đồ uống khác nhau đối với những bệnh nhân mắc bệnh này.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu sức khỏe trung bình trong suốt 18,5 năm từ 9.252 phụ nữ và 3.519 nam giới, tất cả đều đã được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường type 2 ngay từ đầu hoặc tại một thời điểm nào đó trong quá trình điều trị, nghiên cứu. Thông qua việc báo cáo về tần suất tiêu thụ đồ uống, bao gồm soda, nước ép trái cây và nước chanh, đồ uống có vị ngọt nhân tạo, nước ép trái cây, cà phê, trà, sữa bò ít béo, sữa bò nguyên kem, sữa và nước thường, những phát hiện cho thấy tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch có xu hướng cao hơn trong nhóm người thường xuyên tiêu thụ đồ uống có đường. Tuy nhiên, ngược lại, tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch có xu hướng giảm ở nhóm người thường xuyên uống đồ uống lành mạnh hơn như cà phê, trà, sữa bò ít béo và/hoặc nước lọc.
Người bị đái tháo đường nên lựa chọn những loại đồ uống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe.
Thay thế một lượng đồ uống có chứa đường hàng ngày bằng một lượng cà phê có liên quan, có thể giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân xuống thấp hơn 18% và nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch xuống thấp hơn 20%;
cũng có thể thay thế bằng trà, giảm rủi ro thấp hơn 16% và 24%; nước thường, giảm rủi ro thấp hơn 16% và 20%; hoặc sữa bò ít chất béo, giảm nguy cơ thấp hơn 12% và 19%.
Uống đồ uống có chứa vị ngọt nhân tạo cũng có liên quan đến kết quả lành mạnh hơn, mặc dù ít hơn.
Tác giả nghiên cứu, Phó giáo sư Qi Sun từ Khoa Dinh dưỡng và dịch tễ học, cho biết rằng đồ uống đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống của chúng ta. Việc uống đồ uống có lợi cho sức khỏe được áp dụng đối với những người mắc bệnh đái tháo đường, tuy nhiên, dữ liệu về vấn đề này còn rất ít. Những phát hiện này cung cấp kiến thức cho mọi người, đặc biệt là những người mắc bệnh đái tháo đường, về việc chọn lựa chế độ ăn uống để kiểm soát bệnh. Đồng thời, nên thay thế đồ uống có đường bằng những loại đồ uống lành mạnh hơn để bảo vệ sức khỏe.