Thực đơn sống khỏe: Hạn chế ăn nhiều, tránh đái tháo đường

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Medicine vào tháng 4/2023 đã tìm hiểu về mối liên hệ giữa tiêu thụ 11 loại thực phẩm và nguy cơ mắc đái tháo đường loại 2. Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu trong gần 30 năm (1990 - 2018) về thói quen ăn uống của người dân sống tại 184 quốc gia khác nhau trên thế giới. Theo đó, việc ăn ít ngũ cốc nguyên hạt, tiêu thụ quá mức ngũ cốc tinh chế và cơm trắng, cùng với việc tiêu thụ quá mức thịt chế biến sẵn được xác định là những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường loại 2, làm tăng số lượng ca mắc mới của bệnh trên toàn thế giới lên tới 14,1 triệu vào năm 2018.

Phân tích từ nghiên cứu cũng cho thấy rằng, việc tiêu thụ quá nhiều nước ép trái cây hoặc không đảm bảo đủ lượng rau xanh trong chế độ ăn hàng ngày dường như không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường loại 2. GS Dariush Mozaffarian, một trong các tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra rằng chế độ ăn không cân bằng và thiếu khoa học là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh đái tháo đường loại 2 trên toàn thế giới".

Tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường loại 2 đang tăng cao trên toàn cầu. Bệnh này được đặc trưng bởi sự tăng đường trong máu do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc sử dụng insulin không hiệu quả để chuyển hóa đường trong thực phẩm mà cơ thể tiêu thụ hàng ngày.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), những yếu tố có thể gây nguy cơ đái tháo đường loại 2 bao gồm thừa cân hoặc béo phì, ít hoạt động thể chất hoặc độ tuổi trên 45.

Đái tháo đường đang gia tăng trên toàn thế giới.

Theo nghiên cứu của Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ), để ngăn ngừa bệnh đái tháo đường loại 2, việc duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, năng hoạt động thể chất và có chế độ ăn uống lành mạnh được xem là phương pháp tốt nhất. Nghiên cứu đã chỉ ra sự gia tăng số ca mắc đái tháo đường trên toàn thế giới, trong đó có 184 quốc gia được khảo sát.

Ở một số khu vực như Trung và Đông Âu, Trung Á, thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và khoai tây là những thực phẩm được ưa chuộng trong chế độ ăn uống, tuy nhiên lại liên quan đến số ca mắc đái tháo đường loại 2 cao nhất. Tương tự, tại Mỹ Latinh, việc tiêu thụ nhiều đồ uống có đường và thịt chế biến sẵn, ít ngũ cốc nguyên hạt cũng là yếu tố dẫn đến tỷ lệ mắc đái tháo đường loại 2 cao hơn.

Các khu vực ăn uống ít ngũ cốc tinh chế hoặc thịt chế biến sẵn như Nam Á và châu Phi cận Sahara, ít gặp trường hợp mắc đái tháo đường loại 2 liên quan đến chế độ ăn uống. Một số thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống có thể giúp ngăn ngừa bệnh đái tháo đường loại 2.

Theo chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng cấp cao Samantha Heller tại Đại học California (Mỹ), chế độ ăn uống nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, đồ ngọt, đồ uống có đường và chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường loại 2. Những loại thực phẩm này thiếu chất xơ, vitamin, khoáng chất và các hợp chất lành mạnh khác, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, béo phì và khó khăn trong việc duy trì lượng đường trong máu ở mức khỏe mạnh.

Ăn quá nhiều những thực phẩm này có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và làm giảm sự đa dạng trong chế độ ăn uống. Thay vì ăn nhiều thực phẩm không tốt, hãy tăng cường sử dụng rau xanh để giúp phòng ngừa nguy cơ mắc đái tháo đường loại 2.

Tuy nhiên, chỉ cần thay đổi những thói quen ăn uống nhỏ nhặt cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường loại 2. Theo chuyên gia Heller, một số thay đổi đơn giản bao gồm thay ngũ cốc có đường và ngũ cốc tinh chế bằng ngũ cốc nguyên hạt.

Sử dụng gạo lứt hoặc pha trộn gạo trắng với đậu hoặc ngũ cốc nguyên hạt để tăng giá trị dinh dưỡng.

Thay thịt đỏ và thịt chế biến sẵn bằng các loại đậu và hạt từ thực vật để cung cấp protein cho cơ thể.

Cải thiện sức khỏe bằng cách bổ sung rau củ quả và trái cây vào chế độ ăn hàng ngày là điều quan trọng, theo chuyên gia Heller. Điều này không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường loại 2 mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.

Nguồn: Everyday Health