Top 2 món ăn gợi cảm giác thưởng thức mê ly, sẵn sàng khiến bạn rạo rực!
Các món ăn khoái khẩu độc đáo của từng vùng miền có thể gây tổn thương lá gan Những món như gỏi cá, mặc dù mát mẻ nhưng lại ảnh hưởng đến gan Ăn rau sống mọc dưới nước cũng làm tăng nguy cơ tổn thương gan Tìm hiểu cách bảo vệ sức khỏe gan là cần thiết
Gỏi cá ăn cho mát, không ngờ lại làm tổn thương gan
Theo TS.BS Trần Huy Thọ, Phó Giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương), ăn đồ ăn tái và sống theo thói quen, đặc biệt là gỏi cá nước ngọt và rau thuỷ sinh dưới nước có thể tăng nguy cơ bị nhiễm sán lá gan. Sán lá gan được chia thành hai loại: sán lá gan lớn và sán lá gan nhỏ.Trong đó, sán lá gan nhỏ ký sinh tận đường mật gan. Người bị nhiễm sán lá gan nhỏ thường liên quan đến việc ăn gỏi cá nước ngọt và nước lợ. Bệnh nhân nhiễm sán lá gan nhỏ thường đến khám từ các vùng như Kim Sơn (Ninh Bình), Nga Sơn (Thanh Hoá), Thanh Sơn (Phú Thọ), Hoà Bình... là những vùng có thói quen ăn gỏi cá.
Gỏi cá (hình ảnh từ Internet)
Nhiều bệnh nhân khi đến khám bệnh chia sẻ với bác sĩ rằng họ thường ăn gỏi cá vì thấy món này vừa ngon vừa mát, nhưng họ không nghĩ rằng có thể nhiễm sán lá gan.
Khi người ăn ấu trùng nang sán chưa chín hoàn toàn, ấu trùng sẽ đi qua dạ dày, xuống tá tràng và sau đó tiếp tục đi ngược lên gan theo đường mật. Tại đây, chúng sẽ phát triển thành sán lá gan trưởng thành, sinh sống ký sinh và gây nhiễm trùng trong hệ thống mật.
Đối với sán lá gan nhỏ, sau khi xâm nhập vào mô gan, sán non sẽ phát triển thành sán trưởng thành và đẻ trứng trong các đường mật. Những trứng này sau đó sẽ được đưa ra khỏi cơ thể qua phân và tiếp tục phát triển trong nước theo một chu kỳ kín đáo, lây truyền qua đường tiêu hóa khi ăn cá sống có chứa nang sán.
Người mắc sán lá gan thường có các triệu chứng như đau ở vùng gan, rối loạn tiêu hóa (mất sự ngon miệng, đầy bụng và khó tiêu); đôi khi có da sạm, vàng da và có thể xảy ra tình trạng gan to hoặc xơ gan tùy theo sự nghiêm trọng của bệnh, theo lời của bác sĩ Thọ.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 3 triệu người ở các nước Thái Lan, Lào, Campuchia và phía Nam Việt Nam bị nhiễm sán lá gan nhỏ Opisthorchis viverrini; và trên 19 triệu người ở các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và phía Bắc Việt Nam bị nhiễm Clonorchis sinensis.
Ăn rau sống mọc dưới nước
Với bệnh sán lá gan lớn, bác sĩ Thọ nói rằng bệnh thường xâm nhập vào mô gan, gây tổn thương và áp xe. Bệnh này thường xảy ra khi người ta ăn sống các loại rau mọc dưới nước (như rau ngổ, rau rút, rau cần, cải xoong, ngó sen...) hoặc uống nước có chứa ấu trùng sán.Người mắc sán lá gan lớn thường có những triệu chứng như đau ở vùng hạ sườn bên phải lan ra phía sau hoặc đau ở vùng thượng vị và mũi ức. Đặc tính của đau không rõ ràng, có thể là đau thấp nhưng cũng có thể là đau dữ dội, và cũng có trường hợp không có đau bụng. Bệnh nhân thường mệt mỏi, có cảm giác đầy bụng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, có thể bị sốt hoặc đau khớp, đau cơ và bị ngứa da...
Sự tiếp xúc với rau cải xoong sống có nguy cơ nhiễm sán lá gan, một loại vi khuẩn nguy hiểm cho gan người (hình minh hoạ)
Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sán lá gan lớn thuộc loài Fasciola hepatica phân bố chủ yếu tại các nước Châu Âu như Anh, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như tại các nước Nam Mỹ như Achentina, Bôlivia, Ecuado, Pêru, và tại châu Phi như Ai Cập, Etiopia. Ở khu vực châu Á, loại sán Fasciola gigantica phân bố chủ yếu tại Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines và Việt Nam.
Sán lá gan lớn đã lan rộng đến 47 tỉnh, thành phố trên khắp Việt Nam. Tỷ lệ nhiễm trên cả cao nhất tại một số tỉnh ở miền Trung và Tây Nguyên.
Để tránh sán lá gan, bác sĩ Thọ khuyến nghị người dân không nên ăn cá sống như gỏi cá hoặc cá chưa chín hết; Cũng không nên ăn rau sống ở dưới nước, uống nước lã hoặc ăn gan sống. Ngoài ra, người dân cần tuân thủ các biện pháp vệ sinh để ngăn chặn bệnh: luôn ăn chín, uống chín, không sử dụng phân của người nuôi cá và không xả chất thải vào nguồn nước.
