Tiêm chủng vaccine thiếu trầm trọng: Sợ hồi báo y tế tăng đột biến?
Với chương trình tiêm chủng mở rộng, Việt Nam đã phòng ngừa được 12 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và nhiều bệnh khác Việc tiêm chủng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của các dịch bệnh và giúp giảm thiểu gánh nặng bệnh tật trong cộng đồng
Do các thay đổi chính sách và những khó khăn về cơ chế đấu thầu và mua sắm, một số loại vaccine vẫn chưa được cung ứng đầy đủ. Khiến cho một số phụ huynh phải đưa con đến tiêm chủng dịch vụ để phòng ngừa bệnh, bởi các loại vaccine cần thiết trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã hết hàng.
Anh Nguyễn Quốc Ngọc (trú tại TP Thủ Đức, TPHCM) vừa đưa con đến Trạm y tế phường Bình Chiểu để tiêm vaccine “5 trong 1” (ngừa 5 bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - viêm gan siêu vi B - viêm màng não mủ do Hib) nhưng đã bất ngờ được thông báo rằng vaccine đã hết hàng. Nhân viên y tế đã khuyên anh nên tiêm ngừa đúng lịch cho con bằng vaccine dịch vụ “6 trong 1” Infanrix hexa với giá hơn 1 triệu đồng/mũi. Tuy nhiên, do hoàn cảnh kinh tế khó khăn và đồng lương hạn hẹp của gia đình, anh Ngọc đành phải đưa con về.
Trong một thông tin từ Bác sĩ Nguyễn Ngọc Mỹ, Trưởng trạm Y tế phường Bình Chiểu, cho biết trạm đã không có vaccine “5 trong 1” miễn phí để tiêm cho trẻ trong vòng 5 tháng qua. Từ cuối tháng 4-2023, vaccine PDT tiêm cho các trẻ từ 18-24 tháng tuổi cũng đã hết. Trong trường hợp gia đình không có điều kiện, trạm y tế tư vấn cho phụ huynh đưa con em đi tiêm dịch vụ để không bỏ lỡ các mũi tiêm cho trẻ. Bác sĩ Nguyễn Ngọc Mỹ cũng cho biết rằng nếu có thuốc và các cháu vẫn trong thời gian độ tuổi tiêm, sẽ tiến hành tiêm và tiêm các mũi khác theo phác đồ. Tình trạng thiếu vaccine không chỉ diễn ra tại Bình Chiểu mà còn ở nhiều địa phương trên cả nước, gây ảnh hưởng đến việc tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em. Thống kê năm 2022 cho thấy, chỉ có 3/20 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam đạt tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em dưới 1 tuổi; tỷ lệ tiêm chủng chung toàn khu vực chỉ đạt 79,5% do thiếu vaccine TCMR.
Việc tiêm ngừa là giải pháp hữu hiệu để phòng bệnh cho trẻ trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, trong 2 năm đầu đời, hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ còn non yếu, do đó việc tiêm ngừa là cần thiết. "Vaccine "5 trong 1" trong chương trình TCMR có một loại khá quan trọng là viêm gan siêu vi B. Nếu trẻ tiêm không đủ loại này thì sẽ không giảm được tỷ lệ viêm gan siêu vi B trong cộng đồng. Nếu bỏ tiêm thời gian dài, không tiêm đủ 3-4 mũi thì rất nguy hiểm, nguy cơ bệnh sẽ quay lại. Các vaccine khác như ngừa bạch hầu - uốn ván - ho gà (DPT) cũng cần được tiêm đầy đủ để tạo miễn dịch nền cho trẻ nhỏ. Việc thiếu vaccine trong chương trình TCMR đang là tình trạng cấp bách, cần được tháo gỡ kịp thời để tránh nguy cơ dịch bệnh lây lan và gia tăng gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng." Bộ Y tế cần phải khẩn trương thực hiện các giải pháp phù hợp để kịp thời khắc phục tình trạng thiếu vaccine trước ngày 24-6, để đảm bảo sức khỏe cho các em nhỏ.
Do tình trạng thiếu nhiều loại vaccine TCMR, nhiều trẻ em không được tiêm chủng đầy đủ, các chuyên gia y tế đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra các dịch bệnh truyền nhiễm trên phạm vi lớn. Việc bùng phát trở lại các dịch bệnh đã được khống chế như bại liệt, ho gà, sởi, rubella, bạch hầu... có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thành quả của chương trình TCMR mà ngành y tế cùng các địa phương đã nỗ lực đạt được trong hơn 40 năm qua. Đặc biệt, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đánh giá nguy cơ bại liệt tại Việt Nam đang ở mức trung bình cao, gây lo ngại cho phụ huynh khi đưa con đi tiêm chủng dịch vụ như ảnh
Theo bác sĩ Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, việc tiêm đầy đủ vaccine phòng một số bệnh truyền nhiễm cơ bản như cúm, sởi, quai bị, thủy đậu, tiêu chảy do Rota virus, viêm não Nhật Bản, viêm phổi là biện pháp tối ưu để phòng ngừa các dịch bệnh truyền nhiễm. Trong trường hợp vaccine TCMR đang thiếu, các gia đình cần quan tâm hơn đến việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ bằng cách phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm và đeo khẩu trang cho trẻ khi tới nơi đông người. Ngoài ra, các gia đình có điều kiện nên đưa trẻ đi tiêm các loại vaccine dịch vụ tương đương với những vaccine TCMR đang bị thiếu. Đồng quan điểm với bác sĩ Lê Kiến Ngãi, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho rằng việc cho con ăn đầy đủ chất dinh dưỡng để có được một nền sức khỏe tốt sẽ giúp hệ thống miễn dịch khỏe và khả năng mắc bệnh sẽ thấp hơn. Trong trường hợp có người trong gia đình bị bệnh cúm, cần cách ly tương đối em bé ra khỏi môi trường có thể lây nhiễm. Ngoài ra, bệnh tay chân miệng cũng đang rất nguy hiểm và lây qua đường tiếp xúc, vì vậy các gia đình cần vệ sinh thân thể cho bé và cả môi trường sống.
The Director of Hanoi Department of Health, Ms. Tran Thi Nhi Ha, stated that the city is soon running out of vaccines for expanded immunization, particularly for measles, polio, pertussis, and diphtheria. The "5 in 1" Quinvaxem vaccine (for diphtheria, pertussis, tetanus, hepatitis B, Haemophilus influenzae type b, and meningitis) has already been depleted. The Department of Health has urged the Ministry of Health to allocate vaccines to localities, including Hanoi, to ensure vaccination coverage. If the Ministry of Health does not provide the vaccines, Hanoi will run out of vaccines for expanded immunization within three months.
TPHCM cần một lượng vaccine TCMR lớn hơn 600.000 liều để đáp ứng nhu cầu của đại dịch. Sở Y tế TPHCM đã tính toán và đã gửi lượng vaccine cần thiết trong năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024 về Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Trong đó, vaccine DPT-VGB-Hib (vaccine "5 trong 1") là loại vaccine cần nhiều nhất với 123.070 liều trong chương trình TCMR (gồm 12 loại/nhóm loại) cho năm 2023. Dự kiến, TPHCM sẽ cần khoảng hơn 880.000 liều vaccine các loại cho TCMR trong 6 tháng đầu năm 2024.
