Thực phẩm hàng ngày: Chất gây ung thư cấp độ 1 WHO công nhận, bạn không nên bỏ qua

Có tổng cộng 4 cấp độ khả năng gây ung thư theo IARC, bao gồm: Gây ung thư, khả năng cao gây ung thư, có khả năng gây ung thư và không phân loại. Các cấp độ này dựa trên bằng chứng thay vì mức độ nguy hiểm thực tế của chất đó. Cấp độ 1 chính là nhóm các chất gây ung thư.

Dưới đây là 2 chất WHO đánh giá là gây ung thư cấp độ 1. Đáng chú ý hơn, những chất này có thể xuất hiện trong nhiều loại thực phẩm mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày.

Aflatoxin là một chất gây ung thư cực kỳ mạnh mẽ, đặc biệt là aflatoxin B1, có độc tính gấp 68 lần so với asen. Nó có thể gây ra các bệnh ung thư ở các cơ quan khác nhau.

Aflatoxin có tính chất ổn định cao, không dễ hòa tan trong nước và chịu nhiệt độ cao, với nhiệt độ ly giải là 280 độ C. Do vậy, loại bỏ độc tính aflatoxin bằng cách đun nóng, đun sôi nước là một nhiệm vụ khó khăn...

Có một số thực phẩm có thể chứa aflatoxin:

- Các loại hạt bị nấm mốc: Aflatoxin là chất độc của nấm mốc, vì vậy nó thường có mặt trong các thực phẩm bị mốc, đặc biệt là các loại thực phẩm có hàm lượng tinh bột cao như lạc, ngô, khoai tây... Điều tốt nhất là tránh sử dụng các loại hạt bị nấm mốc.

- Các loại hạt có màu hơi vàng hoặc đen, vị đắng như đậu phộng, quả óc chó, hạt dưa, hạt hướng dương, hạt dẻ, nhân hạt thông… có vỏ nhăn đổi màu và bị nấm mốc, có thể đã bị nhiễm aflatoxin. Cần loại bỏ những loại hạt này.

- Gạo khi chuyển từ trắng sang vàng và sau đó có màu xanh lá cây, có chứng tỏ chứa nấm mốc. Cần cảnh giác với gạo bởi nó có thể nhiễm Aspergillus flavus - một loại nấm sản sinh độc tố aflatoxin có thể gây bệnh ung thư gan.

Ngoài ra, khi dầu được tự ép từ đậu phộng, đậu nành hoặc các nguyên liệu thô khác, có thể dễ dàng gặp phải rủi ro nhiễm Aspergillus aflatoxin. Trong quá trình tinh luyện dầu công nghiệp, hầu hết aflatoxin sẽ được loại bỏ, tuy nhiên, đối với dầu tự ép, quá trình này không tồn tại, làm cho việc vượt quá tiêu chuẩn thành điều khả năng xảy ra.

2. Benzopyrene

Benzopyrene, chất gây ung thư mạnh, khi tiếp xúc lâu dài không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư đa dạng mà còn gây quái thai và đột biến cao ở thai nhi. Điều này có thể ảnh hưởng đến thế hệ tiếp theo thông qua quá trình nhau thai của người mẹ và gây ra sinh non.

Benzopyrene thường tồn tại ẩn trong 2 loại thực phẩm:

- Thịt nướng và thịt hun khói bằng than củi: Thực phẩm này cần sử dụng than củi khi chế biến. Than củi chứa một lượng nhỏ benzopyrene, chất này sẽ dính vào thực phẩm khi nướng hoặc hun khói. Đồng thời, khi thực phẩm đạt tới nhiệt độ nhất định, đường và chất béo trong đó sẽ phân hủy thành benzopyrene, tăng hàm lượng trong loại thực phẩm này.

Để giảm rủi ro, tốt nhất nên giảm việc ăn thịt nướng. Nếu cần ăn nướng, tránh sử dụng than hoa làm nguyên liệu nướng. Ngoài ra, hãy loại bỏ phần cháy trước khi tiêu thụ vì hàm lượng benzopyrene trong vùng cháy đặc biệt cao.

- Đồ chiên rán: Khi thực phẩm được chiên, xào, hoặc nấu bằng dầu thực vật ở nhiệt độ cao, chúng sẽ phát sinh chất benzopyrene. Nếu trong quá trình nấu, chất này bị cháy, hàm lượng benzopyrene sẽ tăng gấp 10 đến 20 lần so với thực phẩm không bị cháy.

Ngoài ra, benzopyrene cũng có tồn tại trong khói của dầu ăn: Theo các nghiên cứu, khi dầu ăn được đun nóng đến 270 độ C, có khả năng sinh ra các hợp chất như benzopyrene. Hít phải khói dầu này trong thời gian dài sẽ gây hại cho sức khỏe.

Vì lợi ích sức khỏe, chúng ta nên nỗ lực giảm tiếp xúc hàng ngày với benzopyrene, như khi nấu ăn, hãy chọn phương pháp hấp hoặc luộc thay vì chiên rán. Tránh đợi dầu phát ra khói rồi mới cho vào chảo khi nấu ăn.

Tránh tiếp xúc với chất gây ung thư trong thực phẩm

Chế độ ăn uống và sức khỏe có quan hệ quan trọng với nhau. Trong cuộc sống hàng ngày, bạn nên giảm thiểu ăn những thực phẩm có nguy cơ gây ung thư như đã đề cập và tăng cường ăn thực phẩm tự nhiên.

Nguồn: Aboluowang, Cfs.gov