Ngành bán lẻ đã trải qua một năm 2023 đầy khó khăn khi phải đối mặt với những thách thức của nền kinh tế, sức mua yếu dẫn đến sự suy giảm về doanh thu và lợi nhuận. Ngay cả ông lớn trong ngành như công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) cũng phải chấp nhận kết quả kém khả quan sau hàng loạt nỗ lực cạnh tranh giảm giá và tối ưu hóa chi phí.
Chỉ từ trước, đã có nhiều dấu hiệu về một năm 2023 khó khăn. MWG đã phải đối mặt với những thử thách từ năm 2022, do các yếu tố vĩ mô và bất ổn chính trị – kinh tế xã hội tác động tiêu cực đến môi trường kinh doanh, thu nhập và xu hướng tiêu dùng của người dân. Quý IV/2022, MWG ghi nhận lợi nhuận ròng 619 tỷ đồng, giảm hơn 60% so với cùng kỳ năm 2021. Cả năm 2022, Tập đoàn đạt 4.100 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế trong năm 2022, giảm 16% so với năm 2021, chỉ thực hiện được 64,5% kế hoạch đã được đại hội cổ đông thông qua.
Xôn xao tin cắt giảm nhân sự, đóng cửa hàng
Bước vào năm 2023, trong bối cảnh thị trường tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, các nhà lãnh đạo của MWG đã tiến hành một loạt chiến lược từ nhân sự đến kinh doanh, nhằm tìm kiếm động lực để tăng trưởng.
Xôn xao tin cắt giảm nhân sự, đóng cửa hàng
Đầu năm 2023, thông tin về việc giảm 7.000 nhân sự tại MWG đã gây ra sự xôn xao trên thị trường. Mặc dù sau đó, tập đoàn này đã đính chính rằng "có một chút nhầm lẫn về số lượng nhân sự trong báo cáo tài chính đã được công bố", nhưng đồng thời cũng không phủ nhận việc tập trung vào việc tối ưu hóa năng suất lao động.
Số lượng nhân sự giảm do dân số tự nhiên, tức là công ty tạm ngừng tuyển dụng mới, cũng như nhân sự nghỉ việc do lý do cá nhân và không được thay thế. Trong năm nay, công ty sẽ tập trung vào việc tối ưu hóa năng suất lao động", theo đại diện của Thế Giới Di Động.
Tính từ ngày 30/9/2022 đến 31/3/2023, số lượng nhân sự tại Thế Giới Di Động đã giảm mất 9.000 người.
Ngoài ra, nếu vào cuối năm 2022, MWG quyết định tạm ngưng mở rộng, vào năm 2023 sẽ có kế hoạch đóng cửa các cửa hàng không hiệu quả và dừng các hoạt động thử nghiệm không mang lại lợi nhuận.
Cụ thể, trong cuộc họp với các nhà đầu tư vào tháng 2/2023, MWG cho biết sẽ đóng toàn bộ chuỗi cửa hàng Bluetronics tại Campuchia trong Quý 1 của năm nay. Theo báo cáo tài chính, Thế Giới Di Động tại Campuchia đã liên tục ghi nhận lỗ từ năm 2017 đến thời điểm hiện tại, tính đến tổng số là 605 tỷ đồng.
Các chuỗi Thế Giới Di Động & Điện Máy Xanh, TopZone, AvaKids, và nhiều cửa hàng khác trong nước đều đóng cửa các địa điểm kém hiệu quả.
Cửa hàng chuyên đồ thể thao chính hãng AVASport cũng đã bị MWG "khai tử" từ đầu năm.
Trong khi đó, số cửa hàng của Thế Giới Di Động (bao gồm TopZone) đã giảm 89 điểm bán, từ 1.189 vào tháng 2/2023 xuống còn 1.100 vào tháng 11/2023. Trong khi đó, chuỗi Điện Máy Xanh cũng đã giảm 77 chi nhánh, từ 2.287 cửa hàng xuống còn 2.210. Tổng cộng hai chuỗi lớn nhất đã giảm 166 cửa hàng. Trong báo cáo kinh doanh tháng 11/2023, MWG cho biết sẽ tiếp tục đóng thêm các cửa hàng kém hiệu quả để ổn định hoạt động. Đại diện hệ thống Thế Giới Di Động cho biết sẽ cân nhắc đóng khoảng 200 cửa hàng trong quý 4/2023.
Tập đoàn khẳng định đang tích cực tái cấu trúc toàn diện từ khối cửa hàng, kho vận đến các phòng ba hậu cần, quản lý doanh nghiệp, nhằm cứu lợi nhuận khi Ebitda đang lao dốc.
Đặt cược vào cuộc chiến giá
Ngoài việc cắt giảm chi phí, MWG cũng chú trọng vào việc tăng doanh số bằng cách kích thích nhu cầu tiêu dùng. Vào cuối tháng 3/2023, Tập đoàn đã khởi đầu chiến dịch "Giá rẻ quá" và giảm giá hàng loạt sản phẩm công nghệ và điện máy. Công ty cam kết sẽ tiến hành cắt giảm giá thành công và không để cho tình trạng chênh lệch giá trở thành điểm yếu mà đối thủ có thể tận dụng. Động thái này đã đẩy mạnh cuộc cạnh tranh giá cả trong ngành bán lẻ khi mà các đối thủ cũng nhanh chóng "ăn theo" và giảm giá cạnh tranh.
Ban lãnh đạo MWG ban đầu tỏ ra hết sức tự tin với quyết định này, và tin rằng đây sẽ là cơ hội để mở rộng thị phần. "Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ tập đoàn, Thế Giới Di Động sẽ vững vàng trong khi các đối thủ của chúng ta chỉ còn biết suy tư", Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Tài chia sẻ.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2023 vào tháng 4, ông Tài cũng đã tuyên bố: "Với vai trò là nhà đầu tư, nếu các bạn đầu tư vào các đối thủ cạnh tranh, các bạn sẽ nghe thấy tiếng rên xiết trong thời gian sắp tới và nó sẽ kéo dài chứ không phải ngắn hạn đâu. Hãy chuẩn bị tinh thần cho điều đó".
Thực tế, MWG đã khá thành công trong việc tăng thị phần ít nhất 5%, tính đến tháng 8/2023.
Tuy nhiên, những nỗ lực đó dường như chưa đủ để ngăn chặn sự giảm doanh thu của tập đoàn lớn này, dẫn đến việc MWG thất bại trong việc tái cơ cấu chính mình.
Tính đến tháng 11, chuỗi cửa hàng Thế Giới Di Động và Điện Máy Xanh đạt tổng doanh thu 76.700 tỷ đồng, giảm 21% so với cùng kỳ năm trước. Tổng doanh thu của Tập đoàn sau 11 tháng là 107.954 tỷ đồng, giảm 13% so với năm 2021 và chỉ đạt được 80% kế hoạch lợi nhuận.
Nguồn: MWG
Trong một cuộc họp với các nhà đầu tư tháng 11 vừa qua, Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Tài đã thừa nhận rằng, dù sức mua bị ảnh hưởng, nhưng MWG không thực hiện việc cắt giảm chi phí nhanh chóng như vốn phải, bao gồm cả chi phí vận hành, chi phí nhân sự và chi phí điện năng. Thực tế, các biện pháp cắt giảm chi phí chỉ được triển khai mạnh mẽ từ tháng 10-11/2023.
Cổ phiếu MWG đã không còn hấp dẫn với các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư nước ngoài. Tính từ ngày 13/9 (thời điểm lên đỉnh 13 tháng) đến cuối tháng 11/2023, khối ngoại đã bán ròng gần 52,8 triệu cổ phiếu MWG, tức là giá trị bán ròng đã lên đến hơn 2.300 tỷ đồng.
Khi bước sang năm 2024, và dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang hồi phục vẫn còn mơ hồ, việc tập trung vào các doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả vẫn là ưu tiên hàng đầu của Tập đoàn này.
cũng đồng ý và cho rằng việc tập trung vào những mục tiêu quan trọng sẽ giúp công ty phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
2023 cạnh tranh giá bán khốc liệt, TGDĐ, FPT Shop, Chúng tôi... tính tồn tại ra sao trong năm 2024?