1. Khi nào xây dựng nhà sai giấy phép mà không bị xử phạt?
Khoản 17 Điều 16 của Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng có rõ ràng các trường hợp xây dựng không tuân thủ giấy phép xây dựng được cấp nhưng không thuộc các trường hợp phải điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng 2014, thì sẽ không được xem là vi phạm nội dung giấy phép xây dựng được cấp.Do đó, trong trường hợp xây dựng nhà không tuân thủ giấy phép nhưng không thuộc các trường hợp phải điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng 2014, sẽ không bị xử phạt.
Theo Luật Xây dựng 2014, các trường hợp xây nhà không có giấy phép nhưng không bị xử phạt hành chính trong lĩnh vực xây dựng bao gồm:
- Xây nhà không có giấy phép nhưng không làm thay đổi kiểu dáng bên ngoài của nhà đối với trường hợp xây dựng nhà trong khu vực đô thị có yêu cầu quản lý kiến trúc.
- Xây dựng nhà mà không có giấy phép nhưng không ảnh hưởng đến vị trí và diện tích xây dựng của nhà và không làm thay đổi cấu trúc chịu lực chính;
- Xây dựng nhà mà không có giấy phép nhưng không thay đổi quy mô, chiều cao, số tầng của nhà và những yếu tố khác liên quan đến cấu trúc chịu lực chính.
– Khi điều chỉnh thiết kế bên trong của nhà không làm thay đổi về công năng sử dụng và không ảnh hưởng đến an toàn, phòng, chống cháy, nổ, bảo vệ môi trường.
2. Cách giải quyết khi có quyết định xử phạt đối với trường hợp người xây dựng nhà sai giấy phép không đúng quy định:
Khi xây dựng nếu không tuân thủ giấy phép, theo quy định của pháp luật, người xây dựng sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính như đã nêu ở mục trên. Tuy nhiên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền vẫn có thể ra quyết định xử phạt hành chính đối với người xây dựng sai giấy phép. Người bị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về việc xây dựng không tuân thủ giấy phép có thể thực hiện một trong các hình thức sau:2.1. Khiếu nại quyết định hành chính lần đầu:
Người bị phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng nhà không có giấy phép khiếu nại lần đầu về quyết định hành chính theo các bước sau đây:Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ:
Có hai cách để người khiếu nại quyết định các vấn đề hành chính liên quan đến việc xây dựng nhà không có giấy phép. Cách thứ nhất là khiếu nại trực tiếp, còn cách thứ hai là khiếu nại bằng đơn khiếu nại.
Nếu người khiếu nại quyết định khiếu nại trực tiếp về việc xây dựng nhà không có giấy phép, trước khi đến khiếu nại trực tiếp, người khiếu nại cần chuẩn bị một bộ hồ sơ sau:
- Tài liệu xác định rằng việc xây dựng nhà không theo giấy phép là vi phạm pháp luật, tiếp đến là vi phạm trực tiếp vào quyền lợi hợp pháp của người bị phạt hành chính về hành vi xây dựng nhà không phép;
- Hồ sơ xác minh danh tính của người khiếu nại về quyết định phạt hành vi xây dựng nhà không phép bao gồm căn cước công dân/thẻ căn cước/căn cước công dân/hộ chiếu.
+ Đơn khiếu nại về việc xây dựng nhà sai giấy phép.
+ Văn bản ủy quyền có công chứng, chứng thực.
+ Các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng đất.
+ Các bằng chứng, chứng cứ liên quan đến việc xây dựng nhà sai giấy phép.
+ Mọi thông tin cần thiết khác liên quan đến việc khiếu nại này.
+ Cần nhắc nhở rằng trong đơn khiếu nại về hành vi vi phạm xây dựng không có giấy phép, bạn cần ghi rõ ngày, tháng và năm khiếu nại.
++ Tên, địa chỉ của người khiếu nại;
++ Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;
++ Nội dung của khiếu nại, lý do khiếu nại, cùng với các tài liệu liên quan và yêu cầu giải quyết từ người khiếu nại;
++ Đơn khiếu nại phải được ký tên hoặc điểm chỉ bởi người khiếu nại.
- Tài liệu chứng minh rằng việc xây dựng nhà không theo giấy phép là vi phạm pháp luật và gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của người bị xử phạt hành chính.
- Căn cứ công dân/chứng minh thư nhân dân/hộ chiếu của người khiếu nại về việc xây dựng nhà không theo giấy phép.
Văn bản ủy quyền cần được công chứng và chứng thực nếu người khiếu nại đủ điều kiện pháp luật để ủy quyền cho người khác làm thủ tục khiếu nại.
Bước 2: Gửi hồ sơ
Người khiếu nại việc bị xử phạt do xây dựng nhà sai giấy phép có thể nộp hồ sơ khiếu nại hoặc đến đơn vị đã ra quyết định xử phạt để khiếu nại trực tiếp.
Bước 3: Đơn vị nhận và giải quyết khiếu nại.
- Trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được khiếu nại về việc xây dựng nhà không có giấy phép, người có thẩm quyền phải tiếp nhận và giải quyết khiếu nại.
- Nếu không thể giải quyết, phải có văn bản thông báo ghi rõ lý do cho người khiếu nại.
– Sau khi xử lý khiếu nại, người đủ thẩm quyền sẽ xem xét lại nội dung quyết định hành chính liên quan đến việc xây dựng nhà không tuân thủ giấy phép.
– Nếu sau kiểm tra lại, người đủ thẩm quyền nhận thấy rằng việc khiếu nại về hành vi xây dựng nhà không tuân thủ giấy phép là chính xác, họ sẽ đưa ra quyết định giải quyết khiếu nại một cách ngay lập tức.
Bước 5: Xác minh nội dung khiếu nại
Trong trường hợp chưa có cơ sở để kết luận việc xây dựng nhà sai giấy phép theo quyết định hành chính, người có thẩm quyền sẽ tiến hành xác minh nội dung khiếu nại.
Bước 6: Người giải quyết khiếu nại ban hành quyết định giải quyết khiếu nại.
Bước 7: gửi quyết định giải quyết khiếu nại.
Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày phát hành quyết định giải quyết khiếu nại về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép, người giải quyết khiếu nại có trách nhiệm gửi quyết định giải quyết khiếu nại về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép cho người khiếu nại.
– Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người giải quyết khiếu nại;
– Người giải quyết khiếu nại lần hai;
– Người có quyền, nghĩa vụ liên quan;
– Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Trong vòng 15 ngày, từ khi có quyết định về việc xây dựng nhà không đúng giấy phép, người có thẩm quyền phải công khai quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định pháp luật.
2.2. Khiếu nại quyết định hành chính lần hai:
Trong trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết ban đầu hoặc khiếu nại không được giải quyết trong thời hạn pháp luật quy định, người đó có quyền khiếu nại lần hai về việc xây dựng nhà không đúng giấy phép trực tiếp tới Thủ trưởng cấp trên của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Các bước thực hiện như sau:Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Lập đơn khiếu nại (ngoài những nội dung pháp luật quy định cần có trong đơn khiếu nại, khi khiếu nại lần hai, người khiếu nại phải ghi rõ lý do khiếu nại lần hai).
- Khi cần, chúng tôi sẽ tái viết Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu nếu người khiếu nại không đồng ý với nó.
- Chúng tôi cũng sẽ cung cấp các tài liệu liên quan đến vụ việc khiếu nại.
- Hồ sơ bao gồm căn cước công dân/chứng minh thư nhân dân/hộ chiếu của người khiếu nại và văn bản ủy quyền có công chứng, chứng thực nếu người khiếu nại quyết định hành chính xây nhà sai giấy phép và ủy quyền cho người khác thực hiện khiếu nại theo quy định của pháp luật.
Thực hiện bước 2: Gửi hồ sơ
Người khiếu nại vui lòng gửi hồ sơ khiếu nại lần thứ hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
Bước 3: Giải quyết khiếu nại
- Trong vòng 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại về việc xây dựng nhà không có giấy phép, người có thẩm quyền phải tiếp nhận và xử lý khiếu nại.
– Trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do trong văn bản thông báo cho người khiếu nại.
Bước 4: xác minh nội dung khiếu nại
Người giải quyết khiếu nại có quyền tự xác minh hoặc yêu cầu cơ quan thanh tra nhà nước hoặc cùng cấp, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý tiến hành xác minh thông tin khiếu nại.
Bước 5: người giải quyết khiếu nại quyết định tổ chức cuộc đối thoại về hành vi xây dựng nhà mà không có giấy phép.
Bước 6: Đưa ra quyết định xử lý khiếu nại về việc xây dựng nhà trái phép lần thứ hai.
Bước 7: Gửi quyết định xử lý khiếu nại.
2.3. Khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án:
Người bị ra quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà không có giấy phép có thể khởi kiện vụ án hành chính ngay khi có căn cứ cho rằng quyết định này là trái pháp luật và vi phạm trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của mình. Quy trình khởi kiện bao gồm các bước sau:Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Hồ sơ khởi kiện;
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh về quyền lợi hợp pháp bị xâm phạm của người khởi kiện (bằng chứng từ quyết định giải quyết khiếu nại,...);
– Căn cước công dân/chứng minh nhân dân của người khởi kiện.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Người khởi kiện có thể nộp hồ sơ khởi kiện trực tiếp tại Tòa án.
– Gửi qua dịch vụ bưu chính.
– Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 3: Đánh giá đơn khởi kiện
- Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án sẽ phân công một Thẩm phán để đánh giá đơn khởi kiện.
– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện
Bước 4: Thụ lý vụ án
Thẩm phán thụ lý vụ án vào ngày người khởi kiện nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Bước 5: thông báo về việc thụ lý vụ án
Trong vòng 03 ngày làm việc từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho những người bị kiện về việc Tòa án đã thụ lý vụ án.
– Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án;
– Viện kiểm sát cùng cấp.
Bước 6: đối thoại và chuẩn bị xét xử
Bước 7: xét xử sơ thẩm.
Các văn bản pháp luật áp dụng trong bài viết:
- Nghị định số 16/2022/NĐ-CP của Chính phủ về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng;
– Luật Xây dựng 2014;
– Luật Khiếu nại 2011.
