Đất ở không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư không?

1. Đất ở không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư?

1.1. Quy định về tái định cư:

Tái định cư được hiểu là một trong các hình thức hỗ trợ về đời sống của Nhà nước đối với người sử dụng đất là cá nhân, tổ chức khi Nhà nước thực hiện chính sách thu hồi đất của người dân. Tuy nhiên, việc tái định cư chỉ áp dụng cho những trường hợp cụ thể và người dân phải đáp ứng đủ các quy định của pháp luật.

Trong các trường hợp bị thu hồi đất, Nhà nước có thể đền bù bằng cách hỗ trợ tái định cư, đền bù bằng đất hoặc bằng tiền, tùy thuộc vào điều kiện từng trường hợp và quy định của pháp luật. Số lượng suất tái định cư sẽ được bồi thường phù hợp với diện tích đất bị thu hồi và quỹ đất hiện có của Nhà nước.

Ở những trường hợp khác, không phải tất cả người dân bị thu hồi đất đều được hỗ trợ tái định cư. Hỗ trợ tái định cư chỉ áp dụng đối với cá nhân, hộ gia đình thỏa mãn các quy định và điều kiện mà pháp luật quy định.

Ngoài việc hỗ trợ tái định cư, Nhà nước cũng cung cấp những khoản hỗ trợ khác cho người sử dụng đất khi thu hồi đất, bao gồm:

- Hỗ trợ ổn định cuộc sống và sản xuất;

– Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm;

– Hỗ trợ tái định cư đối;

–  Hỗ trợ khác.

Tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà nhà nước có những khoản hỗ trợ khác nhau theo quy định của pháp luật.

1.2. Khi nào được hỗ trợ tái định cư:

Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 83 Luật đất đai 2013, khi nhà nước thu hồi đất ở của người dân, nhà nước sẽ hỗ trợ tái định cư cho hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và phải di chuyển chỗ ở. 

Vì vậy, trong trường hợp nhà nước thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân và yêu cầu họ phải di chuyển chỗ ở, quy định của pháp luật sẽ hỗ trợ tái định cư cho họ. 

1.3. Đất không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư?  

Với căn cứ từ Nghị định 47/2014/NĐ-CP, chúng ta có quy định về các trường hợp được nhà nước hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất ở như sau:

- Trường hợp 1: Nếu người sử dụng đất là một hộ gia đình hoặc cá nhân, đang sử dụng đất ở và là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, và họ sở hữu một căn nhà gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam, có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất khi nhà nước thu hồi đất ở, thì họ sẽ được hỗ trợ tái định cư.

- Nhà nước thu hồi toàn bộ đất ở hoặc phần còn lại của đất ở nếu không đáp ứng đủ điều kiện để sử dụng theo quy định.

- Hộ gia đình hoặc cá nhân sử dụng đất không còn có bất kỳ đất ở hoặc nhà ở nào khác trong khu vực xã, phường hoặc thị trấn nơi đất ở được thu hồi.

- Trường hợp 2: Nếu người sử dụng đất là hộ gia đình hoặc cá nhân đang sử dụng đất ở Việt Nam, nhưng hiện đang sống và sở hữu nhà ở tại nước ngoài, và có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại Việt Nam, hoặc có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, và trong hộ gia đình đó có nhiều thế hệ chung sống trên một mảnh đất, khi đất ở của hộ gia đình đó bị thu hồi, họ sẽ được xem xét để được hỗ trợ tái định cư với nhà ở riêng cho từng hộ gia đình, hoặc cho những hộ gia đình có chung quyền sử dụng một mảnh đất được thu hồi.

- Trường hợp 3: Nếu người sử dụng đất là hộ gia đình hoặc cá nhân đang sử dụng đất ở và được bố trí tái định cư khi đất ở của họ nằm trong hành lang an toàn khi xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn, và không có chỗ ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất trong hành lang an toàn, thì họ sẽ được bố trí tái định cư.

Nhằm từ đó, có thể hiểu được các tiêu chuẩn để đủ điều kiện được hỗ trợ tái định cư khi bị thu hồi đất gồm:

- Điều kiện 1: Đất bị thu hồi phải là đất ở đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.

– Điều kiện 2: Người bị thu hồi đất ở là cá nhân hoặc hộ gia đình phải chuyển chỗ ở và không có sẵn nơi ở khác trong cùng khu vực đất bị thu hồi.

Vì vậy, trong trường hợp cá nhân hoặc hộ gia đình không có nhà trên đất bị thu hồi, họ sẽ không được hỗ trợ tái định cư.

Về việc bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đối với người sử dụng đất là cá nhân và hộ gia đình, quy định được thể hiện trong Điều 6 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP như sau:

Đối với những người sử dụng đất là hộ gia đình hoặc cá nhân đang sử dụng đất ở, bao gồm cả người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhưng sở hữu nhà ở liên quan đến quyền sử dụng đất tại Việt Nam, khi nhà nước tiến hành thu hồi đất mà đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho họ hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản liên quan theo luật pháp về đất đai, việc bồi thường về đất sẽ được tiến hành như sau:

Trường hợp 1: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, nhưng không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Trong trường hợp này, hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở hoặc nhà ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở bị thu hồi.

Trường hợp 2: Ngược lại, nếu không đáp ứng được các điều kiện nêu trên, người sử dụng đất sẽ được bồi thường bằng tiền.

Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, và người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ được sở hữu nhà ở liên quan đến quyền sử dụng đất tại Việt Nam trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất ở mà đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất bị thu hồi hết diện tích đất ở, hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau khi thu hồi không đáp ứng được yêu cầu về ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

2. Quy định về hỗ trợ bố trí tái định cư cho người sử dụng đất đủ điều kiện được hỗ trợ:

Căn cứ vào Điều 22 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP, việc hỗ trợ tái định cư cho trường hợp Nhà nước thu hồi đất ở của người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, và người Việt Nam định cư ở nước ngoài, mà phải di chuyển chỗ ở được quy định như sau:

– Trường hợp 1: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, và người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ nhận được hỗ trợ về đất ở và nhà ở trong quá trình tái định cư. Hỗ trợ này được tính là khoản chênh lệch giữa giá trị suất tái định cư tối thiểu và số tiền được bồi thường về đất. Trường hợp số tiền được bồi thường về đất nhỏ hơn giá trị một suất tái định cư tối thiểu, sẽ được hỗ trợ theo khoản chênh lệch đó.

– Trường hợp 2: Khi người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài tự lo chỗ ở, họ sẽ nhận được khoản tiền hỗ trợ tái định cư ngoài việc được bồi thường về đất theo quy định của pháp luật hiện hành. Số tiền hỗ trợ này sẽ được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xác định dựa trên diện tích đất ở bị thu hồi, số thành viên trong hộ gia đình và tình hình sử dụng đất, kinh tế của địa phương để đưa ra quyết định về mức hỗ trợ phù hợp nhất.

– Luật đất đai 2013;

– Nghị định 47/2014/NĐ-CP về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất.