1. Chủ đầu tư dự án được tự duyệt bản vẽ thi công khi nào?
1.1. Bản vẽ thi công là gì?
Bản vẽ thi công là một loại bản vẽ phổ biến trong việc xây dựng nhà ở, văn phòng, chung cư và các tòa nhà lớn, đường xá. Bản vẽ này cho thấy vị trí, kích thước, vật liệu và thiết bị thực tế được sử dụng trong công trình đã hoàn thành. Khi có bản vẽ thi công, ta sẽ biết rằng ta đã hoàn thành giai đoạn cuối cùng trong quy trình thiết kế. Khi chủ đầu tư phê duyệt, công trình sẽ được triển khai theo đúng thời gian và tiến độ đã đề ra.Trong bản vẽ thi công, ta sẽ có thông tin về dự toán và bóc tách khối lượng. Những thông tin này sẽ giúp kế toán dễ dàng tính toán nguyên vật liệu cần thiết và dự toán kinh phí xây dựng cho công trình. Bản vẽ thi công là một phần cụ thể hóa từ bản vẽ thiết kế sơ bộ, bao gồm giải pháp thiết kế, bảng tính chọn thiết bị và bản vẽ cad. Nhờ vào những thông tin này, người giám sát công trình sẽ có thể dễ dàng quản lý số lượng và tiến độ công nhân xây dựng.
1.2. Trách nhiệm lập bản vẽ thi công theo quy định pháp luật:
Đối với vấn đề liên quan đến trách nhiệm lập bản vẽ thi công, quy định cụ thể sẽ được áp dụng theo Nghị định 06/2021/NĐ-CP. Theo quy định này, những bên có trách nhiệm lập bản vẽ thi công bao gồm:Trước tiên, là nhà thầu thi công công trình. Theo quy định, nhà thầu thi công xây dựng chịu trách nhiệm lập bản vẽ hoàn công cho các hạng mục công trình mà họ thực hiện. Đồng thời, các bộ phận công trình bị che khuất cần được lập bản vẽ hoàn công hoặc đo đạc để xác định kích thước và thông số thực tế trước khi tiến hành các công việc khác.
Hai là thành viên trong liên danh đối với trường hợp nhà thầu liên danh. Thành viên này có trách nhiệm lập bản vẽ hoàn công cho phần công việc mình thực hiện và không được ủy quyền cho thành viên khác trong liên danh thực hiện.
1.3. Chủ đầu tư dự án được tự duyệt bản vẽ thi công khi nào?
Để xác định người đầu tư có quyền tự duyệt bản vẽ thi công khi nào, trước hết ta cần xác định quyền và nhiệm vụ của người đầu tư trong việc thiết kế xây dựng. Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 đề cập đến điểm này như sau:Thứ nhất, trong quá trình thiết kế và xây dựng, chủ đầu tư có một số quyền hạn như sau: tự thực hiện thiết kế và xây dựng nếu có đủ khả năng và năng lực phù hợp với loại, cấp công trình; thương lượng và ký kết hợp đồng thiết kế và xây dựng; theo dõi và yêu cầu nhà thầu thiết kế tuân thủ hợp đồng đã ký kết; yêu cầu nhà thầu thiết kế sửa đổi, bổ sung hoặc chọn nhà thầu khác để thực hiện sửa đổi, bổ sung, thay đổi thiết kế trong trường hợp nhà thầu thiết kế ban đầu từ chối nhiệm vụ này; tạm ngừng hoặc chấm dứt hợp đồng thiết kế và xây dựng theo quy định của hợp đồng và pháp luật liên quan.
Thứ hai, trong quá trình thiết kế và xây dựng, chủ đầu tư có một số nghĩa vụ như sau: lựa chọn nhà thầu thiết kế và xây dựng trong trường hợp không tự thực hiện thiết kế; xác định nhiệm vụ thiết kế và xây dựng; cung cấp đầy đủ thông tin và tài liệu cho nhà thầu thiết kế và xây dựng; tuân thủ hợp đồng thiết kế và xây dựng đã ký kết; trình đơn vị thẩm định và phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng và nộp phí thẩm định thiết kế, dự toán xây dựng; lưu trữ hồ sơ thiết kế và xây dựng; đền bù tổn thất khi vi phạm hợp đồng thiết kế và xây dựng.
Theo quy định này, chủ đầu tư được phép tự thực hiện thiết kế xây dựng nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn về năng lực hoạt động và năng lực hành nghề cho loại công trình tương ứng.
Sau đó, cần xác định thẩm quyền phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công. Về vấn đề này, phải tuân theo quy định tại Nghị định 15/2021/NĐ-CP. Theo quy định này:
Người quyết định đầu tư có thẩm quyền phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán xây dựng trong trường hợp thiết kế ba bước. Người quyết định cũng có thẩm quyền phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng trong trường hợp thiết kế hai bước.
Chủ đầu tư cũng có thẩm quyền phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng trong trường hợp thiết kế ba bước.
Theo quy định này, chúng ta có thể xác định rằng chủ đầu tư có thẩm quyền phê duyệt bản vẽ thi công và dự toán xây dựng trong trường hợp thiết kế ba bước.
Tóm lại, dựa trên các lập luận, phân tích và cơ sở pháp lý đã được đề cập, ta có kết luận rằng: Chủ đầu tư có quyền tự thực hiện thiết kế xây dựng khi đáp ứng đủ yêu cầu về năng lực hoạt động và năng lực hành nghề phù hợp với loại và cấp công trình xây dựng. Đối với các công trình sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước và có thiết kế 3 bước, chủ đầu tư sẽ phê duyệt bản vẽ thi công. Đối với công trình có thiết kế 2 bước, người quyết định đầu tư sẽ phê duyệt bản vẽ thi công. Đối với các công trình sử dụng vốn từ nhà nước ngoài ngân sách hoặc vốn khác, chủ đầu tư được tự phê duyệt bản vẽ thi công.
2. Trước khi thi công có bắt buộc ký và đóng dấu lên bản vẽ thi công được phê duyệt không?
Nếu trước đây khi Thông tư 13/2013/TT-BXD còn hiệu lực, tại khoản 5, Điều 3 của Thông tư này đã có các quy định rõ ràng về việc bắt buộc ký và đóng dấu lên bản vẽ thi công được phê duyệt. Cụ thể như sau:"Bản vẽ thi công phải được chủ đầu tư hoặc đại diện được ủy quyền của chủ đầu tư xác nhận bằng chữ ký và đóng dấu đã được phê duyệt theo Mẫu của Phụ lục số 4 kèm theo Thông tư này trước khi đưa ra thi công, bao gồm cả trường hợp thiết kế một bước sau khi đã được người có thẩm quyền quyết định đầu tư phê duyệt."
Theo quy định hiện nay, bản vẽ thi công không còn yêu cầu Chủ đầu tư ký và đóng dấu "THIẾT KẾ BẢN VẼ THI CÔNG ĐÃ PHÊ DUYỆT" trước khi đưa ra thi công. Thay thế cho thông tư 13/2013/TT-BXD là thông tư 18/2016/TT-BXD, trong đó khoản 3, Điều 9 đã có định không yêu cầu này.
Theo quy định trong Thông tư này, sau khi chỉnh sửa và hoàn thiện, hồ sơ trình thẩm định sẽ được kiểm tra và đóng dấu thẩm định bởi cơ quan thẩm định. Đó là một bộ hồ sơ dự án, bao gồm bản vẽ thiết kế cơ sở, bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc bản vẽ thi công, cùng với dự toán xây dựng công trình. Mẫu dấu thẩm định được quy định trong Phụ lục I của Thông tư này. Người đề nghị thẩm định có trách nhiệm nộp bản chụp (photocopy hoặc file PDF) của tài liệu báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế cơ sở, thiết kế và dự toán xây dựng công trình đã được đóng dấu thẩm định cho cơ quan thẩm định.
Tuy nhiên, việc đóng dấu lên bản vẽ thi công được phê duyệt trước khi thi công hay không không được quy định bởi bất kỳ văn bản nào hiện tại, sau khi thông tư 18/2016/TT-BXD đã bị bãi bỏ toàn bộ bởi thông tư 05/2021/TT-BXD.
Tóm lại, để trả lời câu hỏi liệu việc ký và đóng dấu lên bản vẽ thi công được phê duyệt có bắt buộc trước khi thi công hay không, chúng ta có thể hiểu rằng theo hiện tại, pháp luật đã loại bỏ yêu cầu này đối với chủ đầu tư. Có nghĩa là không còn bắt buộc. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo sự nghiêm ngặt trong công tác quản lý, chủ đầu tư nên xác nhận rằng bản vẽ thi công đã được phê duyệt.
– Luật Xây dựng 2020;
– Nghị định 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng