Bong bóng AI sắp nổ: Hàng loạt start-up sa thải nhân viên, vỡ nợ, nhà đầu tư hụt hẫng

The WSJ article starts by stating that founders and venture capitalists rushing into AI startups are realizing that turning chatbots into a successful business operation is harder than imagined.

One year after the explosion of ChatGPT, many startups that intended to capitalize on the AI frenzy are now starting to lay off employees and witnessing a decline in user interest. Investors are still uncertain about the survival of the AI startup army, especially when giants like Microsoft and Google are also striving to strengthen their dominance in this field.

Trước đây, có những niềm tin lạc quan trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm rằng việc thương mại hoá các ứng dụng AI sẽ "tạo ra tiền với tốc độ ánh sáng", theo lời của Mark Goldberg - một đối tác tại Index Ventures. Tuy nhiên, hiện tại đã có sự thất vọng trong thực tế.

Sự ra mắt của ChatGPT đã mang lại sự lạc quan mới cho thế giới startup sau một khoảng thời gian khó khăn. Các nhà lãnh đạo ở Thung lũng Silicon tuyên bố rằng AI sẽ khởi đầu một kỷ nguyên công nghệ mới. Sau đó, các công ty đầu tư mạo hiểm đã tổ chức các đợt tuyển dụng lớn và cô lập rằng họ sẵn sàng đầu tư hàng tỷ USD để ủng hộ lĩnh vực này.

Goldberg cho biết sự gia tăng ban đầu của người dùng ChatGPT đã khiến các nhà đầu tư định giá quá cao. Các nhà đầu tư đã đổ tiền vào các startup phát triển các ứng dụng này ngay từ khi chúng vẫn chưa có khách hàng hoặc doanh thu. Tình trạng này đã gây ra những lo ngại về thị trường quá nóng.

Tuy nhiên, tần suất sử dụng các ứng dụng này đã giảm so với mức đỉnh ban đầu. Số người sử dụng ChatGPT hàng tháng đã giảm 10% trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 7 sau nhiều tháng tăng trưởng. Một người phát ngôn của OpenAI nhấn mạnh rằng dữ liệu trên không được theo dõi việc sử dụng ứng dụng ChatGPT kể từ khi nó ra mắt vào tháng 5.

Midjourney, một công cụ AI có khả năng tạo ảnh từ mô tả của người dùng, đã ghi nhận một sự giảm số lượng người dùng hàng tháng trong ba tháng liên tiếp cho đến tháng 7. Trong khi đó, Synthesia, một công cụ tạo video từ văn bản, đã huy động thành công 90 triệu USD vào tháng 6, nhưng lại chứng kiến sự giảm số lượng người dùng hoặc ít nhất là không thể tăng.

Jasper, một công cụ viết bằng AI dành cho người tạo nội dung và doanh nghiệp, đã ghi nhận sự suy giảm số lượng người dùng trong bốn tháng liên tiếp cho đến tháng 7. Dù công ty đã thành công huy động 125 triệu USD vào mùa thu năm ngoái, nhưng hiện tại, họ đang phải tiến hành một vòng sa thải nhân sự và cắt giảm dự báo doanh thu trong năm nay.

CEO Synthesia, Victor Riparbelli, cho biết rằng công ty vừa đạt được kết quả kinh doanh tốt nhất trong tháng vừa qua. Trái lại, CEO của Midjourney và Jasper đã từ chối phản hồi về vấn đề này.

Dù vậy, sự quan tâm đối với công nghệ AI vẫn rất cao trong lĩnh vực công nghệ. Microsoft, Google và nhiều công ty khác đang đầu tư mạnh mẽ và ra mắt các sản phẩm AI mới. Đồng thời, hoạt động kinh doanh của Nvidia đang phát triển nhanh chóng nhờ việc sản xuất các chip được sử dụng trong việc đào tạo mô hình AI. Các nhà đầu tư khởi nghiệp cho biết công nghệ này vẫn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu và sẽ tiềm năng tạo ra một thế hệ khởi nghiệp mới trị giá hàng tỷ USD trong tương lai.

Sunil Dhaliwal, đối tác chủ chốt của Amplify Partners, cho biết: "Chúng tôi đã đi từ việc tự hỏi 'Có thể đạt được đến mức nào?' sang việc tìm cách để thực hiện điều đó". Dhaliwal cũng là thành viên Hội đồng Quản trị của Runway, một công ty tạo ra công cụ trí tuệ nhân tạo chung cho các nhà sáng tạo nội dung. Ông cũng tiết lộ rằng khoảng một nửa số đầu tư gần đây của công ty là vào các startup liên quan đến trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, dù những lời đồn đoán về trí tuệ nhân tạo đã lan truyền, sự sụt giảm về nguồn vốn đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp không dừng lại. Nói chung, số lượng vốn đầu tư rủi ro ở Mỹ đã giảm gần một nửa trong quý hai, thậm chí khi số tiền đầu tư vào các startup trí tuệ nhân tạo mang tính sáng tạo - tập trung vào việc phát triển hệ thống tạo ra văn bản, hình ảnh và mã máy tính tương tự con người - đã tăng 65% lên 3,3 tỷ USD, theo dữ liệu từ PitchBook.

Các nhà đầu tư mạo hiểm cho biết họ vẫn đang băn khoăn về mô hình kinh doanh thành công cho một công ty khởi nghiệp phát triển các sản phẩm mới dựa trên công nghệ. Nhiều doanh nghiệp trẻ chưa thể chứng minh khả năng giữ chân người dùng và phát triển những sản phẩm không thể sao chép dễ dàng như các công ty công nghệ hiện tại.

Việc đào tạo mô hình tiên tiến có thể tốn hàng tỷ USD cho việc thu thập và phân tích dữ liệu lớn. Do đó, các nhà đầu tư đang do dự trong việc đầu tư cho những doanh nghiệp như vậy, vì lợi nhuận không đảm bảo và cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ được hậu thuẫn tốt như Google và OpenAI do Microsoft tài trợ.

Frank Slootman, CEO của Snowflake - công ty lưu trữ dữ liệu, cho biết: "Chúng tôi không thể cưỡng lại AI và không có mô hình kinh doanh nào để trả phí cho công nghệ này". Ông nói, nhiều giám đốc điều hành đã mô tả việc tiến vào mô hình ngôn ngữ là thử nghiệm, khám phá và họ đang cố gắng hiểu rõ tới mức nào lĩnh vực này có thể phát triển.

Đến nay, các công ty khởi nghiệp AI lớn nhất đã tìm kiếm nguồn tài trợ chủ yếu từ các công ty công nghệ khổng lồ, có khả năng cung cấp sức mạnh tính toán và các nguồn tài nguyên hỗ trợ đào tạo mô hình ngôn ngữ. Microsoft đã cam kết đầu tư hơn 10 tỷ USD vào OpenAI. Công ty cạnh tranh Anthropic, đã phát triển một chatbot phổ biến, cũng đã nhận cam kết hàng trăm triệu USD từ Google.

Vào tháng 6, Inflection AI, công ty khởi nghiệp do người đồng sáng lập LinkedIn Reid Hoffman đồng sáng lập, đã huy động được 1,3 tỷ USD nhờ sự hỗ trợ từ Microsoft và nhà sản xuất chip Nvidia. Gần đây, công ty này đã ra mắt một chatbot cá nhân.

John Luttig, nhà đầu tư tại Founders Fund, quỹ đã đầu tư vào DeepMind - một phòng thí nghiệm nghiên cứu AI được Google mua vào năm 2014, và OpenAI, đã cho biết: "Có rất nhiều thông điệp quảng cáo về tiềm năng đầu tư vào AI từ các quỹ đầu tư mạo hiểm". Ông nói: "Mặc dù điều đó rõ ràng là lạc quan, nhưng họ không đặt ra bất kỳ câu hỏi khó nào về sản phẩm, giao diện người dùng, phân phối hoặc thị trường cuối cùng".

Thực tế, đã có một startup AI đã giúp thúc đẩy sự phát triển của AI được giám sát chặt chẽ.

Vào tháng 8/2022, Stability AI đã ra mắt Stable Diffusion - một công cụ biến văn bản thành hình ảnh có khả năng lan truyền, và trong thời gian ngắn đã thu hút được 101 triệu USD từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Công ty đã tổ chức buổi ra mắt tại bảo tàng Exploratorium ở San Francisco vào tháng 10 năm trước.

Emad Mostaque, người đứng đầu Công ty, đã bị buộc tội lừa đảo. Mostaque đã phủ nhận tất cả các cáo buộc.

Vào tháng 7, Cyrus Hodes, một trong những người sáng lập của Công ty, đã đệ đơn kiện Mostaque và Công ty, cáo buộc rằng Mostaque đã bán cổ phần của mình tại Công ty với giá chỉ 100 USD sau khi thuyết phục Hodes rằng Công ty thực sự không có giá trị nổi bật. Người phát ngôn của Công ty cho biết rằng vụ kiện này không có cơ sở.

Nguồn: WSJ

Mánh khóe 'trốn việc' giúp coder Gen Z chỉ bỏ 1 giờ/ngày để làm, vẫn ung dung nhận lương khủng 3,5 tỷ đồng/năm