5 quy tắc cần nhớ khi ăn uống để có thận khỏe mạnh mẽ

Nếu bạn cho rằng chỉ nam giới quan tâm đến thận, thì đó là một quan niệm sai lầm. Thực tế là, thận có nhiều chức năng quan trọng khác ngoài việc duy trì đời sống tình dục. Ví dụ như vai trò của nó trong việc lọc máu, sản xuất hormone, hấp thụ chất khoáng, tạo ra nước tiểu, loại bỏ chất thải và cân bằng axit, và điều chỉnh huyết áp.

Thận là một trong những cơ quan quan trọng nhưng cũng dễ bị tổn thương. Lối sống hiện đại đã làm cho các vấn đề về thận trở nên phổ biến hơn, đặc biệt là suy thận, do đó cần có thói quen ăn uống và sinh hoạt lành mạnh.

Bệnh này diễn ra lặng lẽ và tiến triển nhanh chóng. Đáng lo ngại nhất là nó rất khó điều trị hoàn toàn, có thể mang đến đau đớn, tốn kém và gắn bó cả đời với việc điều trị thận. Ngay cả việc ghép thận cũng đầy rủi ro, tăng nguy cơ mắc phải các bệnh khác (đặc biệt là bệnh tim mạch) và yêu cầu sự chăm sóc khắt khe hơn về sau.

Do đó, phòng bệnh luôn là lựa chọn tốt hơn so với điều trị bệnh. Dù là nam hay nữ, ở mọi độ tuổi, chúng ta cần nhớ 5 điều sau đây khi ăn uống nếu không muốn phải chạy thận sớm:

1. Giảm lượng muối tiêu thụ

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 4,1 triệu người tử vong trên toàn thế giới do tiêu thụ quá nhiều muối. Điều này cũng là một trong số các nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh về thận, đặc biệt là suy thận.

Để tránh mắc phải các bệnh về thận, nhất là suy thận, cần hạn chế việc tiêu thụ đồ ăn nhanh và các loại thịt chế biến sẵn, vì chúng thường chứa nhiều muối.

Thận có trách nhiệm biến đổi 95% lượng natri được tiếp nhận qua thức ăn. Khi lượng muối nhập vào cơ thể quá cao, thận phải hoạt động càng nhiều để loại bỏ muối thừa. Tình trạng này có thể làm thận quá tải, gây suy giảm chức năng và dễ bị tổn thương và mắc các bệnh liên quan đến thận.

Ngoài ra, ăn quá nhiều muối cũng dẫn đến giữ nước và tăng huyết áp. Điều này có tác động tiêu cực đến hoạt động và sức khỏe của thận. Ví dụ, tình trạng huyết áp cao thường xuyên có thể dẫn đến suy thận, ngược lại bệnh suy thận gây ra sự suy giảm chức năng của thận trong việc chuyển hóa natri, làm tăng thêm tình trạng huyết áp.

Tóm lại, để tránh mắc bệnh thận sớm hãy học cách kiểm soát lượng muối trong cơ thể. Theo WHO, mức tiêu thụ muối trung bình của 1 người trưởng thành nên ở mức dưới 5g mỗi ngày.

2. Tránh xa hoặc hạn chế rượu bia

Nhiều người nghĩ rằng chỉ có dạ dày và gan bị tổn thương khi uống nhiều rượu bia. Tuy nhiên, thực tế là uống nhiều rượu bia cũng đang gây hại đến thận và có thể gây suy thận. Theo Quỹ Thận Quốc gia Mỹ, việc thường xuyên uống nhiều rượu bia có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính. Nguy cơ mắc bệnh còn cao hơn đối với những người uống nhiều rượu bia và hút thuốc.

Khi tiêu thụ quá nhiều rượu bia, tác động đến thận là tăng công việc của nó để loại bỏ các chất độc hại. Uống quá nhiều rượu, đặc biệt là từ 5 ly trở lên trong một lần, có thể gây tổn thương thận cấp tính, khiến chức năng thận giảm mạnh. Điều này xảy ra khi các chất độc từ rượu bia tích tụ nhanh chóng trong máu, làm thận không thể duy trì sự cân bằng chất lỏng. Mặc dù khả năng phục hồi sau điều trị, tổn thương thận cấp tính làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.

Ngoài ra, việc tiêu thụ rượu nhiều có thể tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp và bệnh tiểu đường loại 2. Cả hai bệnh này là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến bệnh thận mạn tính ở Mỹ.

3. Đừng mê đồ ăn, thức uống nhiều đường

Đường có nhiều fructose, nếu ăn quá nhiều sẽ tạo thành axit uric, gây tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận. Một trong những tác động phổ biến nhất của đường là gây suy thận. Ngoài việc ưa thích đồ ngọt và sử dụng đường như gia vị không thể thiếu trong món ăn, người trẻ hiện đại còn tiêu thụ nhiều đường từ các loại đồ uống. Trong số đó, nước ngọt có ga là loại gây hại cho thận nhất.

Theo Hiệp Hội Tim mạch Hoa Kỳ, nước ngọt chứa rất nhiều đường, một lon nước ngọt 350ml có thể chứa tới 7 muỗng cà phê đường. Trong khi đó, mức lượng đường tối đa mà một người trưởng thành nên tiêu thụ là 5 muỗng cà phê/ngày. Đối với trẻ nhỏ, mức này giới hạn là 3 muỗng.

4. Không uống quá nhiều hay quá ít nước

Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Y khoa Osaka, Nhật Bản, thì thói quen uống 2 lon nước ngọt mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy thận. Điều này có nguyên nhân là bởi việc nạp vào cơ thể nước ngọt đã làm tăng lượng muối trong máu và đồng thời protein trong nước tiểu cũng tăng theo, từ đó dẫn đến tình trạng suy thận.

Chúng ta thường được khuyên nên uống đủ nước để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, việc uống quá nhiều hay quá ít nước đều không có lợi cho thận. Thêm vào đó, cách uống và thời điểm uống nước cũng đóng vai trò quan trọng đối với sự bảo vệ cho thận.

Uống quá ít hoặc quá nhiều nước đều không tốt cho sức khỏe của thận (Ảnh minh họa).

Dựa vào các nghiên cứu khoa học, một người bình thường nên uống từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, không tính đến các loại chất lỏng khác. Tránh uống quá nhiều nước vì điều này có thể làm giảm nồng độ natri trong máu, gây áp lực cho thận. Tình trạng này có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, bệnh thận... thậm chí là gây thương tổn cho não, gây co giật hoặc ngất xỉu.

Bên cạnh đó, tránh việc chờ đến khi khát mới uống nước hoặc uống quá nhiều cùng một lúc. Thay vào đó, hãy uống một ít nước mỗi lần và thường xuyên trong suốt cả ngày. Đồng thời, hãy nhớ uống từ từ, không nhanh quá. Ngoài ra, tránh uống nước trong khoảng 30 phút trước khi đi ngủ để không gây quá tải cho thận và ảnh hưởng xấu tới chất lượng giấc ngủ.

5. Kiểm soát lượng thịt tiêu thụ

Việc bổ sung chất đạm (protein) rất quan trọng. Thiếu chất đạm sẽ làm cho cơ thể suy nhược, cơ bắp giảm sút và khả năng sửa chữa của cơ thể bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ít người biết rằng việc tiêu thụ quá nhiều protein cũng có thể gây hại cho thận. Vì protein cần được thận chuyển hóa, lượng protein cung cấp vào cần được điều chỉnh, đặc biệt là protein từ nguồn động vật, hay còn được gọi là thịt.

Thịt từ động vật chứa nhiều chất dinh dưỡng, nhưng cũng giàu purin. Khi thành phần này nhập vào cơ thể, nó sẽ phân hủy thành axit uric. Mức độ axit uric cao sẽ tạo áp lực lên các thận, và theo thời gian, việc tích tụ này có thể gây tăng nguy cơ sỏi thận.

Ít ai biết rằng ăn quá nhiều thịt cũng có thể tăng nguy cơ mắc suy thận (Ảnh minh họa)

Vì vậy, nếu bạn có thói quen tiêu thụ quá nhiều thịt, hãy giảm đi ngay. Thay vào đó, bạn nên bổ sung thêm rau quả để cải thiện sức khỏe thận và cơ thể. Hãy nhớ rằng, mỗi ngày, một người trưởng thành (không vận động quá nặng) chỉ nên ăn khoảng 150g thịt động vật. Bạn cũng nên uống đủ nước để tiêu hóa thức ăn và cải thiện chức năng thận một cách hiệu quả hơn.

Nguồn và ảnh: Health Gym, Family Doctor, WHO.