Nghiên cứu về "đồng hồ lão hóa" của phụ nữ đã được công bố bởi một nhóm nghiên cứu từ Đại học Y Ôn Châu và Viện Khoa học Trung Quốc trên tạp chí Cell. Trong nghiên cứu, 113 phụ nữ từ 20 đến 66 tuổi ở Cù Châu, Chiết Giang đã được khảo sát, đều không mắc bệnh nặng và đã tuân theo chế độ cụ thể về ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi.
Kết quả khảo sát cho thấy rằng, phụ nữ càng lớn tuổi thì sự thay đổi trong hoạt động viêm, rối loạn điều hòa hormone, thoái hóa đa mô là rõ ràng nhất. Biểu hiện chính là mất mật độ xương, giảm chức năng phổi và tích tụ các dấu hiệu thoái hóa của gan.
Đặc biệt, sự thay đổi lão hóa của phụ nữ xảy ra ở hai đỉnh điểm, lần lượt là 30 tuổi và 50 tuổi. Ở tuổi 30, cơ thể dần bắt đầu có dấu hiệu kém trao đổi chất, lipid tích tụ và giảm sự sản xuất steroid. Đến khi 50 tuổi, có nhiều cơ quan, tế bào và phân tử trong cơ thể có những thay đổi đáng kể.
Nghiên cứu cho thấy rằng, phụ nữ có thể trải qua quá trình lão hóa nhanh hơn do sự thay đổi về tuổi sinh sản và mãn kinh, làm thay đổi cấu trúc nội tiết tự nhiên của cơ thể. Điều này có thể giải thích tại sao phụ nữ có thể sống lâu hơn mặc dù già nhanh hơn nam giới.
Theo số liệu từ "Thống kê Y tế Thế giới 2019", tuổi thọ trung bình của phụ nữ là 74,2 tuổi, còn nam giới là 69,8 tuổi. Tại Việt Nam, theo Tổng cục Dân số, tuổi thọ trung bình của người Việt là 73,6 tuổi, tuy nhiên phụ nữ Việt Nam có tuổi thọ cao hơn nam giới (76,1 so với 71,1). Năm 2019, khoảng cách này là 5,3 tuổi (76,3 so với 71,0).
Qua quan sát, chúng ta có thể thấy rằng phụ nữ thường sống lâu hơn nam giới. Tuy nhiên, cơ thể phụ nữ dường như dễ gặp phải các vấn đề lão hóa hơn, như thời kỳ mãn kinh. Dù có nhiều triệu chứng khác nhau, phụ nữ vẫn sống lâu hơn nam giới.
2. Lợi thế sinh học của phụ nữ
Phụ nữ mang sắc thể giới tính XX, trong khi nam giới mang sắc thể XY. Sắc thể X chứa các enzym có khả năng loại bỏ gốc tự do, được cho là nguyên nhân gây ra hơn 60 loại bệnh, bao gồm bệnh vữa xơ động mạch, ung thư, Alzheimer, Parkinson, đục thuỷ tinh thể, bệnh tiểu đường, cao huyết áp không nguyên nhân và xơ gan.
Phụ nữ mang hai nhiễm sắc thể X có thể loại bỏ nhiều gốc tự do hơn và kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh của họ.
2. Telomere của phụ nữ cũng có tốc độ suy giảm chậm hơn
Độ dài telomere ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của con người. Nó được ước tính giảm từ 24.8-27.7bp mỗi năm. Độ dài telomere ngắn hơn so với trung bình ở một nhóm tuổi cụ thể có liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh lão hóa và giảm tuổi thọ. Việc này có thể được ảnh hưởng bởi tình trạng viêm, bệnh mãn tính, thói quen không lành mạnh như hút thuốc, ít vận động và yếu tố tâm lý. Tuy nhiên, độ dài telomere thường giảm chậm hơn ở phụ nữ so với nam giới.
3. Phụ nữ thường có các thói quen sinh hoạt khá lành mạnh.
Một số nam giới thường xuyên hút thuốc, uống rượu, làm việc và nghỉ ngơi không đều, ẩm thực không cân đối và phải đối mặt với áp lực tâm lý. Nếu duy trì những thói quen xấu này trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ.
Khi phụ nữ xuất hiện 3 biểu hiện này, cơ thể bắt đầu già đi
Khi bước vào tuổi lão hóa, mỗi người sẽ trải qua nhiều biến đổi khác nhau, nhưng ở phần dưới cơ thể, ba thay đổi này thường trở nên rõ ràng hơn.
1. Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Phụ nữ khi lớn tuổi sẽ thấy chu kỳ kinh nguyệt ngày càng không đều, có người sớm hơn, có người muộn hơn. Điều này là do sự lão hóa của buồng trứng và tử cung. Khi phát hiện chu kỳ kinh nguyệt có những thay đổi lớn, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc mà nên đến bệnh viện để được tư vấn từ bác sĩ chuyên môn, từ đó xác định xem có cần điều trị hay không.
Khi bạn lớn tuổi, bạn sẽ cảm nhận thấy hông của mình bắt đầu già đi và phình to ra, điều này ngụ ý rằng khả năng vận động của khớp hông đã suy giảm. Bạn có thể ngăn chặn tình trạng suy giảm này bằng cách hạn chế ngồi lâu, thay đổi tư thế ngồi sau một khoảng thời gian dài. Khi tập luyện, nên tăng cường các bài tập cho hông, như việc nâng chân và squat…
3. Vấn đề đau nhức và mỏi mệt của khớp gối
Tỷ lệ thoái hóa khớp gối ở phụ nữ cao gấp 10 lần so với nam giới. Trong những năm gần đây, người mắc bệnh có tend lắng xuống, và triệu chứng ban đầu thường là đau mỏi đầu gối, yếu sức khi lên xuống cầu thang, leo núi… Nếu không được chăm sóc kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành các bệnh xương khớp, gây ảnh hưởng đến việc đi lại, di chuyển hàng ngày.
Vì vậy, phụ nữ cần luyện tập cơ đùi thường xuyên. Khi cơ đùi được tăng cường, áp lực lên đầu gối sẽ được phân chia đồng đều hơn. Từ đó, quá trình lão hóa của khớp gối có thể được trì hoãn hiệu quả hơn.
*Nguồn: Life Times, Popular Science China, Sohu