Việt Nam xuất hiện 2 ca đậu mùa khỉ chưa rõ nguồn lây, áp dụng ngay những cách phòng tránh này!

Tháng 10/2022, đã có 2 trường hợp đầu tiên của bệnh đậu mùa khí được báo cáo tại Việt Nam và được xác định là lấy từ nước ngoài trong quá trình đi du lịch. Tuy nhiên, vào ngày 22/9 và 25/9 gần đây, nước ta đã ghi nhận thêm 2 trường hợp mắc bệnh này tại Đồng Nai và Bình Dương. Hiện chưa xác định được nguồn lây nhiễm và các bệnh nhân này (có tiếp xúc với nhau) không có tiếp xúc với nguồn lây nhiễm từ người nước ngoài và không ra khỏi Việt Nam.

Đậu mùa khỉ (monkey pox) là một bệnh nhiễm truyền nhất thời, có khả năng gây dịch, do virus đậu mùa khỉ gây ra. Virus đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên ở một đàn khỉ vào năm 1958 và vào năm 1970 đã ghi nhận trường hợp đầu tiên của con người nhiễm bệnh ở châu Phi và lan rộng thành dịch.

Có ba nguồn lây lan chính của bệnh đậu mùa khỉ là: lây từ người đến người, lây từ động vật nhiễm bệnh sang người và lây do tiếp xúc với các vật chứa virus. Đây bao gồm việc tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, qua quan hệ tình dục, qua giọt bắn đường hô hấp, qua vật dụng của người bị nhiễm và lây truyền từ mẹ sang con.

Những người sống cùng hoặc tiếp xúc gần (bao gồm quan hệ tình dục) với người bị mắc bệnh đậu mùa khỉ, hoặc tiếp xúc thường xuyên với động vật bị bệnh là nhóm nguy cơ cao nhất mắc bệnh. Nhân viên y tế, những người di chuyển thường xuyên giữa các quốc gia hoặc tiếp xúc với nhiều người từ nhiều quốc gia/vùng khác nhau, đặc biệt là các vùng dễ mắc bệnh và từng có dịch bùng phát, cũng là nhóm nguy cơ cao. Trẻ sơ sinh, trẻ em và người có hệ miễn dịch suy giảm với cùng mức tiếp xúc sẽ có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ cao hơn và chịu hậu quả nặng nề hơn.

Triệu chứng và mức độ nguy hiểm của bệnh đậu mùa khỉ

- Sốt (đây là triệu chứng đầu tiên của bệnh)

- Ớn lạnh

- Đau đầu

- Đau mỏi cơ

- Mệt mỏi uể oải

- Đau lưng

- Nổi hạch, phát ban khắp trên gương mặt và trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, miệng, mắt, thậm chí cả ở cơ quan sinh dục.

Triệu chứng đặc hiệu của bệnh đậu mùa khỉ bao gồm sưng hạch, xuất hiện ban đỏ trên da và tổn thương da (Ảnh minh họa)

Các biến chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể bao gồm nhiễm trùng da phát sinh thứ cấp, viêm phổi, lú mù, và các vấn đề liên quan đến mắt. Cần chú ý rằng tỉ lệ tử vong tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau trong các tình huống khác nhau, như khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tình trạng sức khỏe, và thời điểm phát hiện... Trong số đó, các trường hợp bệnh có thể tiến triển nặng hơn, đe dọa tính mạng và sức khỏe với nguy cơ cao nhất là:

- Trẻ em dưới 8 tuổi, nhất là trẻ sơ sinh.

- Người đang mang thai hoặc đang cho con bú.

- Người có tiền sử bệnh chàm.

- Người bị nhiễm trùng thứ phát.

Ngay cả khi bệnh tự khỏi sau vài tuần, chúng ta không nên chủ quan vì vẫn có thể gây nhiễm trùng, sẹo và di chứng về da liễu.

Cách phòng tránh bệnh đậu mùa khỉ

- Khi ho hoặc hắt hơi, nên che miệng và mũi bằng khăn vải, khăn tay, hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để ngăn vi khuẩn và chất lỏng tiếp xúc với môi trường xung quanh; sau đó, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho hoặc hắt hơi. Tránh khạc nhổ bừa bãi tại nơi công cộng.

- Hãy thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

- Những người có triệu chứng phát ban đột ngột không rõ nguyên nhân, kèm theo các triệu chứng nghi ngờ khác, cần nhanh chóng liên hệ với cơ sở y tế để được giám sát và tư vấn đúng hẹn. Đồng thời, họ nên tự cách ly và không có quan hệ tình dục.

- Hạn chế tiếp xúc gần với những người mắc bệnh đậu mùa khỉ, không tiếp xúc trực tiếp với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp có người mắc hoặc có nghi ngờ mắc bệnh trong nơi cư trú hoặc làm việc, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời, không tự ý tự trị.

Người đến các nước trong khu vực Trung và Tây Phi, nơi có dịch bệnh đậu mùa khỉ, cần tránh tiếp xúc với các động vật có vú, bất kể chúng có sống hay đã chết, như động vật gặm nhấm, thú có túi, hoặc các loài động vật linh trưởng có khả năng mang virus đậu mùa khỉ. Khi trở về Việt Nam, bạn cần thông báo với cơ quan y tế địa phương và tuân thủ các hướng dẫn cần thiết.

Tăng cường vệ sinh cá nhân là một trong những biện pháp quan trọng để phòng bệnh đậu mùa khỉ (Ảnh minh họa)

- Đảm bảo an toàn thực phẩm và duy trì một lối sống lành mạnh, cải thiện sức khỏe bằng việc tăng cường hoạt động thể chất.

Khi phát hiện các triệu chứng mắc bệnh đậu mùa khỉ, không tự ý chữa trị mà nên đi khám bệnh và tuân theo hướng dẫn từ cơ sở y tế. Hơn nữa, hãy đảm bảo cơ thể được đủ nước, có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Đặc biệt, vệ sinh da một cách đúng cách, không gãi ngứa và giữ da khô và thông thoáng, đặc biệt là với những vết ban và tổn thương. Nên cách ly để tránh lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của người thân và cộng đồng.

Nguồn và ảnh: WHO, BYT, CDC Hoa Kỳ