Những bước gây sốc: Lý do tại sao Apple, Tesla và Microsoft vẫn không thể thiếu Trung Quốc sau 5 năm trôi qua

The result: Nikkei Asian Review đưa tin đã 5 năm trôi qua kể từ năm 2018, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra các lệnh giới hạn về xuất khẩu và đầu tư với Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ, tuy nhiên, các công ty công nghệ lớn vẫn không thể tồn tại mà không có nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.

Gần đây, nhiều công ty nổi tiếng trong ngành công nghệ đã đến thăm Bắc Kinh trong tình hình thị trường nới lỏng các biện pháp hạn chế sau đại dịch. Dù tình hình Mỹ-Trung căng thẳng tăng lên như thế nào, thị trường của tỷ dân vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với các tập đoàn hàng đầu thế giới.

Tháng 6/2023, tỷ phú Bill Gates - nhà sáng lập Microsoft, đã được đón mừng tại thủ đô Bắc Kinh bởi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, một vinh dự hiếm có đối với một doanh nhân.

"Ông là người bạn Mỹ đầu tiên tôi gặp từ đầu năm tới nay", Chủ tịch Tập Cận Bình nói với Bill Gates với nụ cười.

Bill Gates, tỷ phú đương kim và Tập Cận Bình, Chủ tịch Trung Quốc đã gặp gỡ nhau.

Trong tháng 5 năm 2023, Elon Musk, nhà sáng lập của Tesla, đã tới Trung Quốc và có cuộc gặp với các quan chức chính phủ tại nhà máy của ông ở Thượng Hải. Trong tháng 4, CEO của Intel, ông Pat Gelsinger, cũng có chuyến thăm tại Bắc Kinh.

Vào tháng 3, CEO Tim Cook của Apple và CEO Cristiano Amon của Qualcomm đã tham gia một diễn đàn ở Bắc Kinh, được tổ chức bởi chính phủ Trung Quốc, cùng nhiều giám đốc cấp cao từ các tập đoàn quốc tế khác.

"Apple và Trung Quốc đang phát triển cùng nhau và đây là một mối quan hệ cộng sinh có lợi cho cả hai bên," CEO Tim Cook nói trong chuyến thăm đầu tiên đến đất nước tỷ dân sau đại dịch.

Chuyến thăm gần đây của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng thương mại Mỹ Janet Yellen trong tháng 6 và tháng 7/2023 đã làm cho nhiều chuyên gia nhận ra sự quan trọng ngày càng tăng của Trung Quốc trên sân khấu quốc tế.

Theo CEO Abishur Prakash của công ty tư vấn The Geopolitical Business, số lượng doanh nghiệp lớn trên toàn cầu quan tâm đến tầm quan trọng của Trung Quốc đã ngày càng gia tăng.

Câu hỏi hiện tại là làm thế nào các doanh nghiệp có thể thích nghi với môi trường kinh tế mới tại Trung Quốc trong bối cảnh biến động địa chính trị hiện nay. Mọi người đều hiểu rằng thị trường Trung Quốc đang ngày càng khó tiếp cận hơn và các lãnh đạo doanh nghiệp đang tìm cách gặp quan chức chính phủ để thảo luận về thay đổi môi trường kinh doanh trong tương lai, ông Prakash chia sẻ.

Theo tờ Nikkei, Mỹ đã áp đặt hạn chế về công nghệ đối với Trung Quốc trong 5 năm qua, tuy nhiên, các tập đoàn lớn nhất của Mỹ vẫn phụ thuộc quá mức vào đất nước này. Điều này khiến họ ngày càng rơi vào vòng xoáy xung đột địa chính trị.

Không thể thay thế

Vào năm 2018, chính quyền Washington đã yêu cầu các doanh nghiệp hạn chế sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng từ Trung Quốc, nhưng sau 5 năm, không có bất kỳ sự thay đổi nào xảy ra. Dữ liệu thu thập được bởi Nikkei cho thấy các doanh nghiệp công nghệ Mỹ vẫn phụ thuộc rất nhiều vào chuỗi cung ứng và doanh số tại Trung Quốc.

Đồng nghĩa với việc, 17 trong số 100 tập đoàn quốc tế có doanh số cao nhất tại Trung Quốc trong 5 năm gần đây là các công ty công nghệ của Mỹ.

Thậm chí cả Apple và Tesla cũng không có sự thay đổi đáng kể về tỷ lệ doanh số tại Trung Quốc, và có thể nói rằng nó đã tăng từ năm 2018. Tình trạng này cũng tương tự đối với nhiều công ty công nghệ khác, bao gồm cả các tập đoàn bán dẫn, mảng lĩnh vực mà Mỹ đang cố gắng phục hồi ưu thế và thực hiện nhiều lệnh cấm nhất.

Phân tích từ Nikkei dựa trên số liệu từ QUICK FactSet cho thấy không dễ để nói rằng Trung Quốc phụ thuộc vào công nghệ Mỹ hơn hay các doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào nền kinh tế Trung Quốc hơn. Tuy nhiên, mức độ phụ thuộc giữa hai bên không có sự thay đổi đáng kể kể từ năm 2018 cho đến nay, và có thể tăng lên trong một số trường hợp.

Một ví dụ điển hình là công ty Apple, công ty có giá trị cao nhất trên thế giới với mức vốn hóa thị trường lên tới 3 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, doanh số của công ty này tại Trung Quốc năm 2022 đã đạt 70 tỷ USD, trở thành công ty nước ngoài có doanh thu cao nhất trên thị trường với dân số 1,4 tỷ người.

Tương tự, hãng sản xuất chip Qualcomm của Mỹ cũng phụ thuộc hơn 60% doanh số vào Trung Quốc. Tỷ lệ này là hơn 20% với Tesla.

Theo thống kê của Nikkei, có 8 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bán dẫn phụ thuộc nhiều vào doanh số từ Trung Quốc, đây là nơi mà Mỹ đang cố gắng siết chặt quản lý. Vào tháng 10/2022, chính quyền Washington đã cấm các công ty cung cấp nhiều công nghệ và thiết bị liên quan đến lĩnh vực bán dẫn cho Trung Quốc. Ngoài ra, Mỹ cũng đã ngăn cấm công dân của họ làm việc cho các công ty bán dẫn Trung Quốc.

Bất chấp điều đó, nhiều tên tuổi nổi tiếng như Qualcomm, Lam Research... trong ngành công nghệ bán dẫn của Mỹ vẫn đang dựa vào thị trường Trung Quốc để tạo ra doanh thu, trong khi xa lạ với các thị trường như Châu Âu, Nhật Bản, và thậm chí cả nội địa Mỹ.

Một trong những nguyên nhân quan trọng là Trung Quốc đã trở thành một trung tâm sản xuất điện tử và nhiều công nghệ được xuất khẩu đến quốc gia này dưới dạng sản phẩm thành phẩm, thay vì được tiêu thụ trên thị trường 1,4 tỷ dân. Do đó, nhiều công ty cho rằng các báo cáo về căng thẳng thương mại chỉ nhìn vào số liệu xuất nhập khẩu mà bỏ qua tình hình thực tế của người tiêu dùng cuối cùng.

"Sự phụ thuộc nặng nề của các hãng công nghệ Mỹ vào Trung Quốc chỉ là một biểu hiện của sự gia tăng đáng kể về đóng góp của nền kinh tế này đối với GDP toàn cầu và dân số thế giới. Không có dấu hiệu cho thấy có nguy cơ trong quá trình phát triển tại thị trường Trung Quốc", đánh giá của David Wong - Giám đốc APAC Technology Research thuộc Nomura.

Vào năm 2022, tổng giá trị thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã đạt mức kỷ lục 690 tỷ USD, bất chấp các biện pháp cấm vận về công nghệ. Kim ngạch xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc đã tăng 28% trong giai đoạn từ 2018 đến 2022, trong khi giá trị nhập khẩu vào năm 2022 đạt 536,3 tỷ USD.

Trung Quốc đã trở thành một bộ phận không thể thiếu trong kinh tế toàn cầu. Thị trường trong nước của Trung Quốc ngày nay không kém quan trọng so với thị trường Mỹ. Trong khi chính phủ Mỹ đang cố gắng ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận công nghệ cao, các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ không thể tồn tại mà không có thị trường Trung Quốc. Phó giáo sư Fu Fangjian từ trường Đại học quản trị Singapore (SMU) nhấn mạnh.

Số liệu của Nikkei cho thấy Apple đóng góp doanh số tại Trung Quốc chỉ giảm nhẹ 0,74% trong 5 năm gần đây, giảm xuống còn 18,8%. Trong thị trường 1,4 tỷ dân này, Trung Quốc vẫn là nơi có doanh thu lớn thứ 2 cho Apple sau Mỹ.

Ngay cả sau đại dịch, doanh thu của Apple tại Trung Quốc cũng đã tăng mạnh lên 74,2 tỷ USD trong năm tài khóa 2022, tăng cao hơn nhiều so với mức 51,9 tỷ USD năm 2018.

Theo Nikkei, Apple đã dành nhiều nguồn lực và thời gian để phát triển thị trường Trung Quốc kể từ năm 2014. Sau khi doanh số tại Trung Quốc vượt qua Châu Âu vào năm 2015, CEO Tim Cook đã thừa nhận rằng mình tin tưởng vào tiềm năng đáng kể của thị trường này và cam kết tiếp tục đầu tư trong nhiều thập kỷ tới.

"Trung Quốc sẽ trở thành thị trường lớn nhất của Apple toàn cầu". CEO Tim Cook đã nhấn mạnh.

Tương tự như Tesla của Elon Musk, Trung Quốc đang trở thành một phần quan trọng không thể thiếu cho các công ty khi thị trường xe điện lớn nhất thế giới này phát triển vượt bậc. Vào năm 2022, Trung Quốc sẽ chiếm 22% tổng doanh số của Tesla, con số này cao hơn rất nhiều so với chỉ 8% vào năm 2018.

Trước tình hình kinh tế khó khăn và nhu cầu thị trường yếu, các tập đoàn công nghệ đang đấu tranh để tồn tại, nhưng những lệnh cấm từ Mỹ đang làm tê liệt bản thân các công ty.

Có khả năng cao chính quyền Mỹ sẽ cấm việc sử dụng chip của Qualcomm trong các smartphone Trung Quốc hoặc cấm bán iPhone tại đây, dẫn đến việc Apple không thể kiếm được tiền ở Trung Quốc nữa", giám đốc Wong của APAC nói. Tuy nhiên, điều đáng sợ hơn đối với các công ty Mỹ không phải đến từ chính phủ của mình mà là từ chính phủ Bắc Kinh.

Trước đến nay, Trung Quốc vẫn giữ sự điềm tĩnh trong việc đối phó với các công ty Mỹ. Vào tháng 5/2023, chính quyền Bắc Kinh đã tuyên bố rằng Micron Technology, một công ty sản xuất chip, đã vi phạm quy định về bảo mật và bị cấm bán sản phẩm của họ tại Trung Quốc.

"Chúng tôi ước tính rằng doanh thu của tập đoàn sẽ chịu ảnh hưởng nhỏ đến mức hai con số. Khó khăn này sẽ ảnh hưởng đến tương lai và khả năng hồi phục kinh doanh của chúng tôi", CEO Sanjay Mehrotra của Micron Technology than thở.

Hãy tưởng tượng nếu lệnh cấm này không phải chỉ là Micron mà là Apple, Tesla hay Qualcomm thì câu chuyện sẽ thế nào?

*Nguồn: Nikkei Asian Review

Bạn đang lo iPhone có thể "nghe lén" và gửi những gì mình nói tới máy chủ Apple ư, đây là các cách ngăn chặn