Nguyên nhân gây ung thư phổi không chỉ liên quan đến hút thuốc và uống rượu

Tương tự như rất nhiều người khác, bà Lưu (45 tuổi, người Trung Quốc) cho rằng việc chỉ hút thuốc, uống rượu và làm việc trong môi trường hóa chất độc hại mới gây ra căn bệnh ung thư phổi. Tuy nhiên, 2 tháng trước, bà bất ngờ nhận được lời chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 3 mặc dù bà sống một cuộc sống rất lành mạnh.

Bà Lưu kể lại, trong hơn 20 năm qua, bà đã làm một người nội trợ toàn thời gian. Cả hai gia đình nội và ngoại đều ổn định về mặt kinh tế nên ngay sau khi kết hôn, bà đã từ bỏ công việc văn phòng để tập trung vào việc chăm sóc gia đình. Bà đặc biệt đam mê nấu ăn, thậm chí đã tham gia nhiều khóa học để học cách nấu ăn và làm bánh để tự tay chế biến đa dạng những món ngon cho những người thân yêu.

Ngoài nấu ăn, bà Lưu còn có đam mê mua sắm và tập yoga mỗi ngày. Bắt đầu từ buổi sáng, bà thường dậy sớm để đi chạy bộ. Và sau khi ăn tối, bà thường giãn cơ thả lỏng cơ thể trên thảm hoặc đi dạo. Bà luôn đi ngủ trước 10 giờ tối và dành thời gian ngủ trưa 30 phút hàng ngày. Nhờ những thói quen này, bà Lưu, dù đã bước sang tuổi 45, vẫn giữ được vóc dáng thon gọn và khuôn mặt trẻ trung hơn so với tuổi thật sự.

Bà Lưu không ngờ rằng những dấu hiệu mà bà cho là cảm lạnh lại là triệu chứng của căn bệnh ung thư phổi (Ảnh minh họa)

Nhưng trong những tháng gần đây, bà Lưu thường cảm thấy tức ngực khi tăng tốc hoặc đi cầu thang. Bà nghĩ rằng đó chỉ là biểu hiện của tuổi tác, một điều không thể tránh khỏi và không quá quan tâm. Cho đến khi bà bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, ho khan và đau ngực trong suốt hai tuần. Bà đã uống thuốc nhưng không thấy cải thiện, vì vậy bà quyết định đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe.

Không ngờ rằng những triệu chứng mà bà Lưu cho là do cảm lạnh lại là dấu hiệu của bệnh ung thư phổi. Khi được chẩn đoán, bệnh ung thư của bà đã ở giai đoạn 3. Bà shock đến mức ngất xỉu ngay khi nhận được kết quả từ bác sĩ.

“Kẻ gây bệnh ung thư” ẩn nấp ngay trong nhà

Bất ngờ không tránh khỏi chồng và con cái của bà Lưu khi biết bà mắc bệnh ung thư phổi. Tuy nhiên, bác sĩ đã hiểu phần nào lý do ngay sau khi thấy hộp thuốc lá trong túi áo của cậu con trai và cảnh chồng bà lôi điếu xì gà ra hút để lấy lại bình tĩnh.

Đối với bà Lưu, việc mắc ung thư phổi giai đoạn nặng không được tin bởi lối sống lành mạnh của bà. Thậm chí, khi điều tra bệnh sử chỉ ra rằng hai nguyên nhân gây bệnh ung thư ở bà đều xuất phát từ căn nhà mà bà sống hàng ngày. Một là do hít khói thuốc từ chồng và con trai, hai là do hít khói của dầu khi nấu ăn trong thời gian dài.

Bác sĩ điều trị của bà Lưu đã giải thích rằng, không chỉ người hút thuốc mà cả những người phải hít khói thuốc một cách thụ động cũng gây ung thư phổi. Trong thuốc lá, có hơn 7000 loại thành phần hóa học, trong đó có hơn 250 loại chất độc hại, đặc biệt là 69 loại chất gây ung thư. Hít khói thuốc còn có hại hơn việc hút trực tiếp vì lượng chất độc mà cơ thể hấp thụ tăng lên. Chẳng hạn, carbon monoxide tăng gấp 5 lần, nicotine tăng gấp 3 lần, benzopyren - một chất gây ung thư mạnh - tăng gấp 4 lần và nitrosamine tăng gấp 50 lần.

Nguyên nhân phổ biến gây ung thư cho phụ nữ là khói mà mình hít vào trong quá trình nấu nướng. Đầu tiên, các chất khí độc như carbon monoxide, carbon dioxide, nitrogen oxides được tạo ra khi chúng ta sử dụng bếp ga hoặc đốt củi. Thứ hai, khói từ dầu mỡ bay ra và hòa vào không khí trong quá trình chiên rán thực phẩm.

Một nghiên cứu từ Anh đã chỉ ra rằng nấu ăn trong môi trường thiếu thông gió có thể tạo ra khói từ quá trình chế biến thức ăn, gây hại sức khỏe tương tự như việc hút thuốc lá 2 bao mỗi ngày và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Khói dầu và khói bếp khi nấu ăn đóng vai trò quan trọng trong việc gây ung thư phổi ở phụ nữ (Ảnh minh họa)

Khói dầu ăn phát sinh trong quá trình nấu nướng là nguyên nhân chủ yếu gây ra các bệnh nguy hiểm liên quan đến hệ hô hấp như viêm phổi, hen suyễn, ung thư phổi hay đục thủy tinh thể. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên toàn cầu có khoảng 1,6 triệu người tử vong do nguyên nhân này.

Nguyên nhân là do trong dầu ăn chứa nhiều loại axit béo không bão hòa như axit linoleic. Khi dầu được đun nóng, nó sẽ oxi hóa và phân hủy, tạo thành một số hợp chất có hại, thậm chí gây ung thư. Cụ thể, glycerin trong dầu ăn khi nấu chảy sẽ chuyển hóa thành acrolein độc hại, có thể kích thích niêm mạc mũi, mắt và cổ họng. Chất thải từ khói dầu như nitrogen oxides có độc tính rất cao nếu dầu tiếp tục đun nóng trên 200 độ C. Đặc biệt, khi dầu sôi và bốc khói, nó có thể sản sinh hai chất gây ung thư đáng sợ là benzopyrene và peroxide.

Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng có khả năng thay đổi cấu trúc, hướng và chức năng của DNA, dẫn đến sự phát triển của ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư gan và ung thư phổi. Cơ thể con người nên xem khói dầu ăn là chất gây ung thư loại 2A, cùng với thịt đỏ, theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới.

Trong trường hợp của bà Lưu, khối u đã phát triển rất lớn, lan rộng đến vùng xung quanh và các hạch bạch huyết. Với tình trạng sức khỏe và tuổi tác của bà, không khả thi để điều trị bằng phẫu thuật. Hiện nay, bà đang tiến hành hóa trị lần thứ hai và tiên lượng khá tốt. Bà cũng mong muốn chia sẻ câu chuyện của mình một cách rộng rãi hơn để nhắc nhở tất cả mọi người, đặc biệt là phụ nữ, phải cảnh giác với những nguy cơ ung thư phổi có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.

Nguồn và ảnh: Aboluowang, Cancer123, Asia One