Nền tảng số YouTube, Facebook và trách nhiệm bảo vệ bản quyền trên mạng xã hội

Theo quy định mới nhất, các nền tảng trung gian thanh toán phải khôi phục lại thông tin nội dung số bị gỡ bỏ hoặc ngăn chặn theo quyết định của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu. Điều này được quy định rõ trong Nghị định 17/2023/NĐ-CP (Nghị định 17) về chi tiết thi hành Luật Sở hữu trí tuệ và quyền tác giả, quyền liên quan có hiệu lực từ ngày 26/4/2023. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian hiện nay phải đảm bảo trách nhiệm bảo vệ quyền tác giả và quyền liên quan trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet.

Wolfoo là một bộ phim nổi tiếng trên toàn thế giới, được sản xuất tại Studio của Sconnect Việt Nam. Đây là một sản phẩm giải trí chất lượng cao, được đánh giá cao về cả nội dung và hình ảnh.

Theo mục 8 của Nghị định 17, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian là những doanh nghiệp trong nước và nước ngoài cung cấp một hoặc nhiều dịch vụ, bao gồm "chỉ truyền dẫn", "lưu trữ đệm", và "lưu trữ nội dung thông tin số theo yêu cầu". Các dịch vụ này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối và truyền tải thông tin giữa các bên liên quan, đồng thời cũng giúp giảm thiểu tình trạng quá tải cho các hệ thống lưu trữ thông tin.

Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian có trách nhiệm bảo vệ quyền tác giả và quyền liên quan trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet. Đồng thời, họ cũng phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi xâm phạm đến những quyền này.

Theo Điều 114 của Nghị định 17, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian được yêu cầu gỡ bỏ hoặc ngăn chặn việc truy nhập tới nội dung thông tin số khi nhận được yêu cầu từ chủ thể quyền tác giả và quyền liên quan.

Để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý theo quy định tại Điều 198b, Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian "lưu trữ nội dung thông tin số theo yêu cầu" khi nhận được yêu cầu từ bên yêu cầu kèm theo tài liệu, chứng cứ chứng minh việc xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan. Công cụ tiếp nhận yêu cầu gỡ bỏ hoặc ngăn chặn truy cập tới nội dung thông tin số xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan sẽ thực hiện theo các điểm a, b, c tại khoản 1 Điều 114.

Điểm c của khoản này quy định rõ ràng: Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian sẽ tiếp tục duy trì và khôi phục nội dung thông tin số đã bị gỡ bỏ hoặc ngăn chặn, nếu bên yêu cầu hoặc bên bị yêu cầu không khởi kiện dân sự hoặc yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm hoặc Tòa án; cơ quan nhà nước có thẩm quyền không quyết định thụ lý đơn theo quy định của pháp luật sau khi đã chuyển tiếp tài liệu, chứng cứ cho bên yêu cầu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 114.

Nếu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thụ lý đơn của một trong hai bên, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian sẽ thực hiện việc xóa bỏ hoặc ngăn chặn nội dung theo quyết định của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là các nền tảng trung gian, như các nhà mạng viễn thông, ISP trong nước và các nền tảng xuyên biên giới (như Facebook, YouTube, TikTok...), có thể gỡ bỏ hoặc ngăn chặn các nội dung số khi có yêu cầu từ chủ sở hữu quyền và sở cứ chứng minh hành vi vi phạm. Tuy nhiên, bên yêu cầu ngăn chặn hoặc xóa bỏ không thể chỉ sử dụng đơn khởi kiện để yêu cầu xóa bỏ hoặc ngăn chặn, mà phải sử dụng thêm Quyết định ngăn chặn của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Quy định mới này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội yêu cầu các nền tảng mạng xã hội như YouTube, Facebook, TikTok phục hồi lại nội dung đã bị gỡ bỏ hoặc ngăn chặn nếu tòa án đã quyết định rằng bên bị kiện không vi phạm bản quyền hoặc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước Việt Nam. Nghị định 17/2023/NĐ-CP của Chính phủ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền tác giả và quyền liên quan trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet, giúp đảm bảo sự công bằng và hỗ trợ giải quyết các tranh chấp liên quan đến lạm dụng quyền sở hữu trí tuệ để gây khó khăn và thiệt hại cho đối thủ.