Khám phá 'Kho báu' vô cùng giá trị 4000m dưới đáy biển: Lý thú về cuộc đua pin xe điện chưa được khai thác

Trong năm 2021, việc tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch để di chuyển con người và hàng hóa bằng đường bộ đã tạo ra khoảng 6 tỷ tấn carbon dioxide, chiếm 16% tổng lượng khí thải liên quan đến năng lượng trên toàn cầu. Để kiểm soát việc trái đất không quá nóng lên, việc giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm này là rất quan trọng.

Điều này ám chỉ việc phát triển các phương tiện sử dụng điện thay vì động cơ đốt trong. Và để làm điều này, chúng ta cần mở rộng quy mô hoạt động khai thác và xử lý kim loại chưa từng có trước đây.

Ví dụ, hãy xem điểm khác biệt của nickel, một kim loại quan trọng để sản xuất pin cho xe điện. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA, trong khoảng thời gian từ nay đến năm 2040, thế giới cần khai thác khoảng 80 triệu tấn nickel để đạt được mục tiêu về khí hậu. Con số này lớn hơn tổng lượng nickel đã được khai thác trên toàn cầu và gần ngang bằng với quỹ đạo 100 triệu tấn chưa được khai thác hiện tại.

Những chuyên gia kinh tế vẫn cho rằng nhu cầu gia tăng sẽ tạo ra nguồn cung mới, do giá cả tăng sẽ khuyến khích việc thăm dò và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, thời gian là yếu tố quan trọng để điều đó xảy ra, trong khi nhu cầu lại là vấn đề cấp bách thực sự.

Trong hoàn cảnh đó, có một tin vui: tồn tại một mỏ nickel vô cùng lớn mà chưa có ai khai thác. Vùng Clraion - Clippterton Zone (CCZ) là một khu vực đáy biển sâu 4.000m nằm ngoài khơi Thái Bình Dương, chứa đến 340 triệu tấn nickel.

Lý do chưa có ai khai thác mỏ nickel khổng lồ này là do Ủy ban vùng đáy biển quốc tế (ISA), thuộc Liên hợp quốc, đã làm việc suốt 29 năm để đưa ra các quy tắc quản lý hoạt động khai thác tài nguyên ở vùng đáy biển, nhưng vẫn gặp khó khăn với nhiều vấn đề. Ngày 9/7 vừa qua là hạn chót để hoàn thiện bộ quy tắc này, nhưng ISA đã bỏ lỡ cơ hội lần thứ hai. Để bắt đầu hoạt động khai thác, ISA cần công bố bộ quy tắc chuẩn càng sớm càng tốt.

Tại CCZ, nickel được tìm thấy trong các thân quặng có kích thước lớn, ngang bằng củ khoai tây. Ngoài nickel, còn có sự hiện diện của cobalt, đồng và mangan trong số lượng lớn. Để khai thác những thân quặng này, đã mất hàng triệu năm để hình thành, kế hoạch sử dụng các robot kích thước lớn ngang bằng chiếc xe buýt để hút chúng lên và chất quặng được đưa lên tàu đậu phía trên.

Người ủng hộ việc bảo tồn môi trường cho rằng quá trình này có nhiều rủi ro đối với môi trường. Quá trình khai thác sẽ làm tăng lượng carbon thoát ra khỏi đáy biển và lan tỏa vào khí quyển, gây sự nóng lên của trái đất. Ngoài ra, hệ sinh thái ở khu vực CCZ cũng sẽ bị ảnh hưởng, gây gián đoạn trong chuỗi thức ăn và gây tổn hại đến hoạt động đánh cá trong vùng biển này.

Tuy nhiên, thực tế là đối với nickel, việc khai thác ở khu vực như CCZ có môi trường xanh hơn và sạch hơn so với việc khai quặng trên đất liền. Nghiên cứu cho thấy CCZ có nồng độ carbon rất thấp, gần như không đáng kể, điều này có nghĩa không gây hiệu ứng nóng lên trái đất.

Theo The Economist, rủi ro lớn nhất là ảnh hưởng đến hệ sinh thái, tuy nhiên điều này chưa được chứng minh. Dưới độ sâu như vậy, không có nhiều sự sống tồn tại. Trong quá trình khai thác, khoảng 270.000 tấn sinh khối sẽ bị phá hủy, chủ yếu là các sinh vật nhỏ. Và do CCZ là điểm cuối cùng của chuỗi thức ăn trong đại dương, không còn nhiều tài nguyên cho các hệ sinh thái khác.

So sánh với tình hình tại Indonesia, quốc gia đang dẫn đầu về lượng khai thác nickel trên thế giới, chiếm khoảng 20% trữ lượng. Nếu khai thác tất cả các mỏ ở đây, ít nhất 10 triệu tấn sinh vật sẽ bị phá hủy (bao gồm nhiều loài chưa được biết đến bởi khoa học) và lượng khí thải sinh ra sẽ gấp 10 lần.

Do đó, một tạp chí Anh đã nhận định rằng hệ quả từ việc khai thác vùng CCZ vẫn chưa rõ ràng, trong khi tầm quan trọng của nickel và tác động môi trường khi khai thác trên đất liền đã được xác định rõ ràng.

ISA cần hành động ngay để giúp thế giới giảm nhiệt độ và trở thành một hành tinh sống động, phong phú với nhiều loài sinh vật thay vì tiếp tục gia tăng nhiệt độ như hiện tại.