Huấn luyện viên Philippe Troussier đã rõ ý định tìm kiếm và tận dụng tài năng của các cầu thủ Việt kiều cho đội tuyển Việt Nam. Tuy nhiên, việc thực hiện điều đó không hề dễ dàng.
Không có nhiều lựa chọn
Ở V-League và giải Hạng Nhất Quốc gia, các đội bóng được phép đăng ký một cầu thủ người nước ngoài có nguồn gốc Việt Nam. Vì vậy, một số cầu thủ Việt kiều, dù đã hoặc chưa nhập quốc tịch Việt Nam, quyết định trở về quê hương để tìm kiếm cơ hội thi đấu. Tuy nhiên, rất ít người trong số họ có thể thể hiện được khả năng vượt trội hơn các cầu thủ trong đội hình nội, chưa kể đến sự cạnh tranh từ các cầu thủ ngoại binh.Cầu thủ Filip Nguyễn là một trong những cầu thủ Việt kiều hàng đầu hiện nay ở V-League. Anh đã trải qua thời gian chơi bóng ấn tượng tại châu Âu và được triệu tập vào đội tuyển quốc gia Cộng hoà Czech.
Sau khi gia nhập CLB Công an Hà Nội, Filip Nguyễn đã ngay lập tức nâng cao hiệu suất thủ môn của đội. Anh đã đóng góp rất nhiều vào việc giành chức vô địch của CLB Công an Hà Nội và chứng tỏ khả năng với sự xuất sắc của một ngôi sao hàng đầu.
Thủ thành Filip Nguyễn đã để lại ấn tượng rõ rệt khi khoác áo CLB Công an Hà Nội. (Ảnh: VPF)
Tuy vậy, việc có những cầu thủ Việt kiều có trình độ cao như Filip Nguyễn không phổ biến và số lượng họ đang thi đấu bóng ở Việt Nam càng ngày càng ít đi. Sau Đặng Văn Lâm và Mạc Hồng Quân, chưa có thêm bất kỳ gương mặt nào khác đủ điều kiện và khả năng đá bóng cho đội tuyển quốc gia.
Ryan Hà của CLB Khánh Hòa đã ghi được 2 bàn và tạo ra 3 đường kiến tạo. Tuy nhiên, hiệu suất thi đấu của cầu thủ này chỉ ở mức trung bình và chưa đủ để cạnh tranh vị trí trong đội tuyển quốc gia. Patrik Lê Giang cũng chỉ thi đấu ở mức trung bình sau khi chuyển đến CLB TP.HCM.
Một số cầu thủ khác thì không để lại dấu ấn gì đáng kể. Vincent Trọng Trí chỉ thi đấu vài trận cho TP.HCM trước khi không có đội bóng để chơi trong giai đoạn lượt về. Tony Lê Tuấn Anh, người đã được thử sức ở U19 và U20 Việt Nam trước đây, gần như không có cơ hội ra sân và không nằm trong kế hoạch của PVF-CAND.
Lê Trung Vinh và Viktor Lê thi đấu ở Bà Rịa-Vũng Tàu nhưng không tạo được sự ảnh hưởng. Thanh Tiệp cũng biến mất trong đội Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.
Rõ ràng, số lượng cầu thủ Việt kiều hiện tại ở V-League rất ít và không có nhiều trường hợp thể hiện được tiềm năng và sự cống hiến cho đội tuyển Việt Nam trong tương lai, dù đã nhận quốc tịch thành công.
Khó khăn chờ đợi cầu thủ Việt kiều
Trước khi mùa giải 2023/2024 bắt đầu, vẫn có những cầu thủ Việt kiều cố gắng tìm kiếm cơ hội trong bóng đá. Tony Le, Vincent Trọng Trí đã gia nhập Hoà Bình FC. Tiền đạo Trần Hữu Đạo Nhân (gốc Việt từ Mỹ) hiện đang thử việc tại CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh. CLB Đà Nẵng đã tạo điều kiện cho cầu thủ Việt kiều Mỹ khác là Calvin Huynh.Ở mức độ đội tuyển quốc gia, Andrej Nguyễn An Khánh đã được triệu tập vào đội tuyển U23 Việt Nam liên tục trong 2 lần tập trung. Tuy nhiên, anh đã bị loại khỏi đội U23 và chuyển sang tập luyện cùng đội tuyển quốc gia một cách im lặng khi trở về nước.
Nguyễn An Khánh vẫn chưa thể cạnh tranh vị trí trong đội U23 Việt Nam.
Trong vòng loại U23 châu Á 2024 và ASIAD 19, An Khánh không được ghi tên trong danh sách đăng ký thi đấu. Với việc sinh năm 2005, chưa đến 18 tuổi, cầu thủ này không thể cạnh tranh với những đàn anh có nhiều kinh nghiệm thi đấu và phát triển thể chất, điều này cũng hết sức hiển nhiên.
Chưa kể đến việc hòa nhập, đó là một góc nhìn mà ít người nghĩ đến về cầu thủ Việt kiều. Điều đó đề cập đến sự khó khăn khi trở về quê hương và hòa nhập với xã hội. Tôi cho rằng việc cầu thủ Việt kiều trở về quê nhà cũng như việc cầu thủ Việt Nam ra nước ngoài không có sự khác biệt. Mọi thứ đều mới mẻ, thậm chí không có sự quen thuộc với gia đình, văn hóa, môi trường sống, khí hậu và thời tiết", tiền vệ Mạc Hồng quân từng chia sẻ.
Hồng Quân sinh ra và có một phần tuổi thơ ở Việt Nam, sở hữu khả năng nói tiếng Việt xuất sắc và trình độ chuyên môn vượt trội (đã từng được triệu tập vào đội U17 Cộng hoà Czech). Khác biệt với những người khác, cầu thủ này đã sớm trở về Việt Nam để thi đấu và đã vững vàng ở hạng cao nhất. Vì vậy, Mạc Hồng Quân là một trong những trường hợp hiếm hoi của cầu thủ Việt kiều mà không gặp bất kỳ khó khăn nào về việc hòa nhập và thích nghi trong môi trường bóng đá quốc gia.
"Nhiều cầu thủ Việt kiều không hiểu rõ về môi trường bóng đá tại Việt Nam, có người thậm chí không biết nói tiếng Việt tốt. Nếu có trình độ, huấn luyện viên sẽ kiên nhẫn và cơ hội sẽ được đưa ra, nhưng nếu chỉ ở mức chuyên môn vừa phải, cầu thủ Việt kiều sẽ gặp nhiều khó khăn", Mạc Hồng Quân đã chia sẻ.
Do những lý do đã nêu, rất ít cầu thủ Việt kiều có thể thể hiện tốt như mong đợi, mặc dù không phải lúc nào họ cũng thiếu năng lực chuyên môn. Cần có những bước đi cụ thể hơn từ cả cầu thủ và nhà quản lý bóng đá để khai thác tối đa nguồn tài nguyên quý giá này.