Đặt mua Gen Z và Gen Y 2023: Chi phí sinh hoạt, thất nghiệp và biến đổi khí hậu - Những quan tâm cấp thiết

1. Thế hệ Z và thế hệ Millennials mong muốn có được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống

Khảo sát được tiến hành bởi Deloitte đã liên kết với 14.483 người thuộc thế hệ Gen Z và 8.373 người thuộc thế hệ Millennial trên 44 quốc gia. Báo cáo đại diện cho nhiều nhóm người khác nhau, từ các nhà quản lý cấp cao trong các tổ chức lớn đến những người làm công việc không được trả lương hoặc đang thất nghiệp. Ngoài ra, nhóm khảo sát cũng bao gồm các học sinh đã, đang hoặc chưa hoàn thành các chương trình giáo dục phổ thông, nghề hoặc đại học. Điều này cho thấy, đây là một cuộc khảo sát toàn diện.

Năm 2023, khoảng 33% Gen Z và thế hệ Millennial làm việc toàn thời gian hoặc bán thời gian cho biết họ rất hài lòng với sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống của mình, so với con số chỉ 20% vào năm 2019. Sự hài lòng với tính linh hoạt tại nơi làm việc cũng có xu hướng gia tăng.

Thế hệ Z và thế hệ Millennials đều hy vọng có thu nhập cao hơn. 6/10 Gen Z và thế hệ Millennials tin rằng công ty mà họ làm việc không chỉ đáng tin cậy mà còn không có ý định tham lam.

Họ vẫn tin rằng người lãnh đạo của doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường. Họ đồng ý rằng các công ty lớn đang thực hiện những biện pháp thiết thực để bảo vệ môi trường. Dưới một nửa số người thuộc thế hệ Z (48%) và thế hệ Millennials (44%) tin rằng hoạt động kinh doanh của công ty đang có tác động tích cực đối với xã hội.

2. Nơi làm việc “luôn hoạt động” khiến Gen Z gặp stress

Mục tiêu của họ là được trao quyền để thúc đẩy sự thay đổi trong doanh nghiệp. Hơn một nửa số người được hỏi (58% Thế hệ Z/55% thế hệ Millennials) cho biết doanh nghiệp đang tìm kiếm ý kiến đóng góp từ nhân viên và tiếp thu phản hồi của họ. Tuy nhiên, một phần ba (32% Thế hệ Z/35% thế hệ Millennials) cho rằng các quyết định vẫn được đưa ra từ trên xuống và phản hồi của nhân viên thường không được đáp ứng.

Mặc dù đã có những tiến bộ trong việc cân bằng công việc và cuộc sống tốt hơn, nhưng thế hệ Z và thế hệ Millennials vẫn đang vật lộn với khối lượng công việc và sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.

Khoảng 52% thế hệ Z và 49% thế hệ Millennials cảm thấy mệt mỏi vì áp lực công việc, tăng từ 46% và 45% tương ứng vào năm 2022.

Môi trường làm việc "luôn hoạt động" làm việc ngắt kết nối trở nên khó khăn, 7/10 thế hệ Z và thế hệ Millennials cần phải trả lời ít nhất một email hoặc tin nhắn công việc ngoài giờ làm việc, mỗi tuần.

3. Nhiều Gen Z và thế hệ Millennial đưa ra quyết định nghề nghiệp dựa trên giá trị của họ

Đồng đội Nhiều Gen Z và thế hệ Millennial đưa ra quyết định về sự nghiệp dựa trên giá trị của mình. Gần 4 trên 10 người (44% Thế hệ Z / 37% thế hệ Millennials) cho biết họ từ chối công việc vì lo ngại về đạo đức, trong khi 39% Gen Z và 34% Gen Y từ chối nhà tuyển dụng không phù hợp với giá trị của mình.

Mối quan tâm về khí hậu cũng đóng một vai trò quan trọng trong các quyết định nghề nghiệp. Hơn một nửa thế hệ Z (55%) và thế hệ Millennials (54%) cho biết họ nghiên cứu chính sách và tác động đến môi trường của một thương hiệu trước khi nhận việc làm. 1/6 thế hệ Z (17%) và thế hệ Millennials (16%) cho biết họ đã thay đổi công việc hoặc lĩnh vực do lo ngại về khí hậu, và hơn 25% thế hệ Z và 23% thế hệ Millennials cho biết họ có kế hoạch thực hiện điều này trong tương lai.

4. Chi phí sinh hoạt, thất nghiệp và biến đổi khí hậu dẫn đầu danh sách mối quan tâm của Gen Z và Gen Y

Trong năm nay, chi phí sinh hoạt một lần nữa được xác định là mối quan tâm hàng đầu của Gen Z và Gen Y, tỷ lệ phần trăm tăng lên 35% đối với Gen Z và 42% đối với Gen Y, so với năm trước. Về Gen Z, mối lo ngại về tình trạng thất nghiệp tăng thêm hai điểm so với năm trước và hiện đứng ở vị trí thứ hai (22%)

Biến đổi khí hậu vẫn được xem là mối quan tâm hàng đầu của cả hai thế hệ, bất chấp việc mức độ lo lắng đã giảm nhẹ so với năm 2022 do lo ngại về chi phí sinh hoạt (21% vào năm 2023 so với 24% vào năm 2022 đối với thế hệ Z và 23% vào năm 2023 so với 25% vào năm 2022 đối với thế hệ Millennials)

5. Các công việc phụ đang có xu hướng gia tăng

Theo Gen Z, tình hình tài chính cá nhân của mình sẽ được cải thiện trong năm tới (44% so với 35% của Gen Y). Đồng thời, 46% Gen Z và 37% thế hệ Millennials đã đảm nhận một công việc được trả lương bán thời gian hoặc toàn thời gian song song với công việc chính.

Các công việc phụ hiện nay ngày càng tận dụng công nghệ và nền tảng truyền thông xã hội. Các công việc phụ hàng đầu bao gồm:

Bán hàng và cung cấp dịch vụ qua mạng (Tỷ lệ: 21% Thế hệ Z/ 25% Thế hệ Millennials)

Tham gia vào các công việc tự do như giao đồ ăn hoặc sử dụng ứng dụng chia sẻ chuyến đi (Tỷ lệ: 20% Thế hệ Z/ 19% Thế hệ Millennials)

Theo đuổi tham vọng nghệ thuật (18% Thế hệ Z/ 15% thế hệ Millennials) 

Tạo sức  ảnh hưởng trên mạng xã hội (16% Thế hệ Z/ 15% thế hệ Millennials).

Tiền đóng vai trò quan trọng trong việc làm công việc phụ. Tuy nhiên, với một số người, tiền cũng là cách để kiếm thêm từ đam mê và mở rộng mạng lưới quan hệ. Ngoài ra, thế hệ Gen Z và Gen Y đã thích nghi với môi trường tài chính không ổn định bằng cách tiết kiệm, giảm mua sắm thời trang nhanh và có chi tiêu có kế hoạch.

Sự không hài lòng về mức lương tiếp tục khiến nhân viên tìm kiếm việc làm mới. Trong số những người đã thôi việc trong hai năm qua, lý do chính là vì lương.

Lo ngại về kinh tế ảnh hưởng đến khả năng lập kế hoạch cho tương lai của Gen Z và thế hệ Millennials. Dù có những lo ngại về tài chính, phần lớn trong số họ vẫn ngần ngại khi nói chuyện với nhà tuyển dụng về việc tăng lương hoặc thăng chức. Một phần tư Gen Z (23%) và 13% Millennials dự định rời bỏ công ty của họ trong năm tới, và vấn đề lương là lý do hàng đầu khiến nhà tuyển dụng có thể mất nhân tài nếu nhân viên không cảm thấy thoải mái khi làm việc.

>> Xem thêm: Giải mã Gen Z: 5 xu hướng sẽ "bùng nổ" trong năm 2023

6. Gen Z, Gen Y và vấn nạn về môi trường

Trái với dự đoán, một khảo sát gần đây đã cho thấy rằng có một số thách thức khi thế hệ Gen Z và Millennials cố gắng mua sắm theo hướng bền vững. Theo nghiên cứu này, khoảng 6/10 Gen Z (59%) và Millennials (60%) tỏ ra sẵn lòng chi tiền nhiều hơn để sở hữu các sản phẩm và dịch vụ bền vững. Tuy nhiên, hơn một nửa (53% Gen Z/ 55% Millennials) cho rằng việc này sẽ trở nên khó khăn hơn hoặc không khả thi.

Đáng chú ý là, hơn 80% người được hỏi cho biết họ mong muốn doanh nghiệp đóng góp nhiều hơn để giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua sắm bền vững hơn. Ngay cả việc sử dụng các loại bao bì bền vững cũng đã nhận được sự ủng hộ của khoảng 4/5 số người tham gia khảo sát.

Thế hệ Z và thế hệ Millennials đều quan tâm đến greenwashing, với 30% thế hệ Z và 29% thế hệ Millennials cho biết họ sẽ xem xét tính bền vững của thương hiệu trước khi mua hàng. Động lực này cũng được chia sẻ bởi 34% thế hệ Z và thế hệ Millennials, cho biết họ sẽ áp dụng điều này vào tương lai.

7. Gen Z, Gen Y và xu hướng hybrid working

Xu hướng hybrid working - một sự kết hợp giữa làm việc truyền thống và làm việc tại nhà (Work from home) - đang ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt là trong thế hệ Millennials.

Thế hệ Z và Millennials nhận ra những ưu điểm thực sự của việc làm việc linh hoạt, kết hợp giữa làm việc ở nhà và tại công ty:

- Giúp cân bằng công việc và cuộc sống tốt hơn bằng cách dành thời gian cho gia đình và bạn bè (20% Thế hệ Z và 28% thế hệ Millennials), thực hiện sở thích cá nhân (20% Thế hệ Z và 25% thế hệ Millennials) và chăm sóc sức khỏe (20% Thế hệ Z và 25% thế hệ Millennials).

Khi giảm chi phí vận chuyển, mua quần áo công việc và giặt khô, có thể tiết kiệm tiền (22% Gen Z và 27% thế hệ Millennials).

Tăng cường năng suất bằng cách tập trung mà không bị xao lạc bởi không gian làm việc (18% Gen Z và 23% thế hệ Millennials).

Hơn một nửa số bạn trẻ thuộc thế hệ Z (54%) và thế hệ trẻ (59%) cho rằng sự kết hợp giữa làm việc ở nhà và tại công ty có lợi cho tinh thần làm việc. Đặc biệt, điều này đúng đối với các bậc cha mẹ (59% thế hệ Z / 63% thế hệ Millennials) và nhóm dân tộc thiểu số (58% thế hệ Z / 67% thế hệ Millennials).

Tuy nhiên, hình thức làm việc này cũng mang đến nhiều bất tiện:

Kết nối với đồng nghiệp trở nên khó khăn hơn cho 14% Gen Z và thế hệ Millennials.

Việc tìm kiếm cơ hội nhận được sự hướng dẫn/tài trợ từ nhà lãnh đạo trong tổ chức có thể gặp khó khăn hơn khi làm việc từ xa, với tỷ lệ 13% cho Thế hệ Z và 12% cho thế hệ Millennials.

Mang tính gắn kết (10% Thế hệ Z và thế hệ Millennial).

Dù vậy, một số tổ chức đang chủ động kêu gọi nhân viên trở lại văn phòng, vì tin rằng việc này sẽ cải thiện hiệu suất làm việc và đồng hành, đồng thời giảm bớt khó khăn trong quá trình học tập và phát triển. Tuy nhiên, việc làm như vậy có thể gây rủi ro về việc giữ chân nhân tài, bởi Gen Z và thế hệ Millennials đặc biệt coi trọng tính linh hoạt trong môi trường làm việc.

8. Gen Z và thế hệ Millennial coi trọng sức khỏe tinh thần

19% của thế hệ Z tin rằng sức khỏe tinh thần là ưu tiên hàng đầu, làm cho vấn đề này trở thành mối quan tâm thứ tư so với chỉ có 14% của thế hệ Millennials (xếp thứ chín).

Hơn một nửa của thế hệ Z (57%) và thế hệ Millennials (55%) thừa nhận rằng người sử dụng lao động đặt rất nhiều sự quan trọng vào sức khỏe tinh thần và tỷ lệ gần như tương tự (56% của thế hệ Z/ 53% của thế hệ Millennials) tin rằng điều này sẽ dẫn đến những thay đổi tích cực.

Tuy nhiên, một phần ba người được hỏi cho biết họ không cảm thấy thoải mái khi chia sẻ với người quản lý về căng thẳng và lo lắng. Trong số đó, 39% của thế hệ Z và 34% của thế hệ Millennials đã từ bỏ công việc để chăm sóc sức khỏe tinh thần mà không tiết lộ lý do thực sự. Ly do ngần ngại tiết lộ vắng mặt liên quan đến sức khỏe tinh thần có thể là do sự kỳ thị về sức khỏe tinh thần ở nơi làm việc. Trái lại, phần lớn thế hệ Millennials chọn nghỉ phép để nhanh chóng làm mới tinh thần cho bản thân.

Mặc dù thế hệ Z ít có trách nhiệm chăm sóc trẻ em hàng ngày (24% so với 47% của thế hệ Millennials), nhưng khoảng 30% đã đảm trách việc chăm sóc cha mẹ hoặc người thân hàng ngày (so với 26% của thế hệ Millennials), chủ yếu bởi vì họ đang sống chung với cha mẹ.

Nhiều thế hệ Z và thế hệ Millennials đang đối mặt với áp lực chăm sóc con cái, cha mẹ hoặc người thân lớn tuổi, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý. Khi được hỏi về tác động của trách nhiệm chăm sóc đến cuộc sống, sức khỏe tinh thần là ưu tiên hàng đầu đối với thế hệ Z và xếp thứ ba đối với thế hệ Millennials, với hơn 4/10 người cho biết nó có tác động quan trọng.

Mạng xã hội có ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của thế hệ Z và thế hệ Millennials. Nhiều người trong thế hệ Z và thế hệ Millennials tin rằng mạng xã hội là một phương tiện giúp họ kết nối với bạn bè, gia đình và đạt được mục tiêu xã hội. Hơn một nửa thế hệ Z (56%) và thế hệ Millennials (51%) khẳng định họ đã tìm thấy cách cải thiện sức khỏe tinh thần thông qua mạng xã hội.

Gen Z và thế hệ Millennials có những cảm xúc không đồng nhất đối với tác động của mạng xã hội đến tâm lý và sức khỏe. Hầu hết Gen Z (87%) và thế hệ Millennials (80%) sử dụng mạng xã hội để đọc tin tức, kết nối với bạn bè và gia đình. Tuy nhiên, việc tiếp nhận liên tục các thông tin từ mạng xã hội và luồng tin tức 24/7 có thể làm tăng mức độ căng thẳng.

Đến 63% Gen Z và 61% thế hệ Millennials cho biết họ thường xuyên hoặc định kỳ hạn chế tiếp xúc với tin tức và các sự kiện hiện tại để bảo vệ tâm lý và sức khỏe của mình. Rõ ràng, việc tạm dừng hoạt động trực tuyến có thể giúp chúng ta cảm thấy tốt hơn.

Tạm kết