Từ tháng 10 đến hiện tại, khoa Chỉnh hình của Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 3 trường hợp trẻ em bị cắn bởi chó và phải nhập viện. Tất cả các bệnh nhi này đều có nhiều vết thương gây nguy hiểm đến tính mạng.
Trường hợp gần đây nhất là bé gái N.L (7 tuổi, ở Hà Nội), đã nhập viện với những cơn đau đớn, tâm lý hoảng loạn và hàng trăm vết thương trên cơ thể do bị tấn công bởi 4 con chó.
Khi điều tra về quá trình xảy ra sự cố, mẹ của bệnh nhi N.L cho biết rằng trước đó, bé N.L đã được bố đưa đến nơi làm việc của mình. Trong lúc bố không để ý, bé đã bị tấn công bởi 4 con chó nuôi của chủ nhà, gây ra hàng trăm vết thương trên cơ thể, đe dọa tính mạng của bé.
Sau khi xảy ra vụ việc, bé gái đã được các bác sĩ tại khoa Chỉnh hình chăm sóc và điều trị - Ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương.
Ngay sau đó, gia đình đã gấp rút đưa bé đến Bệnh viện Nhi Trung ương để cấp cứu. Mẹ của bé N.L còn cho biết thêm rằng, 4 con chó đã cắn con gái của mình được chủ nhà nuôi nhốt, nhưng tại thời điểm sự việc xảy ra, những con chó này đã được thả tự do và không đeo rọ mõm.
BSCKII. Lê Tuấn Anh – Phó Trưởng khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương, người đã thực hiện phẫu thuật trực tiếp cho bệnh nhi, cho biết sau khi tiếp nhận bệnh nhi, nhóm y tế ngay lập tức tiến hành cấp cứu, giảm đau và chuyển bệnh nhi trực tiếp vào phòng mổ.
Nguồn gốc và nguyên nhân gây bệnh dại là gì?
Bệnh dại đã được phát hiện lâu đời tại Việt Nam và lan rộng ở hầu hết các tỉnh thành. Đây là một trong những căn bệnh lây nhiễm nguy hiểm dẫn đến tử vong, với tỷ lệ tử vong gần như 100% khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng.
Đáng lưu ý, một số hộ gia đình vẫn thường thả rông chó ra đường mà không đeo rọ mõm, tạo ra một nguy cơ tiềm ẩn cho người dân, đặc biệt là trẻ em.
Trong 9 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ người bị cắn bởi chó mèo và cần tiêm huyết thanh và vắc xin phòng dại tại Phòng Khám – Tư vấn tiêm chủng của Bệnh viện Nhi Trung ương đã tăng đáng kể so với cùng kỳ năm 2022. Cụ thể, có 271 trường hợp phải tiêm huyết thanh kháng dại, trong đó có trên 70% trường hợp ở Hà Nội và gần 68% là trẻ em dưới 15 tuổi.
Trong 9 tháng đầu năm 2023, đã tiến hành tiêm phòng vắc xin phòng dại cho 326 người với tổng cộng 679 liều tiêm, trong đó có khoảng 60% là trẻ em dưới 15 tuổi. Số lần tiêm vắc xin phòng dại trong 9 tháng đầu năm 2023 đã tăng gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm 2022. Đáng chú ý, nhiều trẻ được đưa đến Bệnh viện trong tình trạng lượng thương trên toàn thân do chó cắn.
Số trẻ bị cắn gia tăng
Theo số liệu thống kê, hàng năm, có khoảng 59.000 trường hợp tử vong do bệnh dại trên toàn cầu, đặc biệt tại Châu Á (59,6%) và Châu Phi (36,4%). Tại Việt Nam, theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, trong thời gian gần đây, đã có 61 trường hợp tử vong do dại được ghi nhận trên toàn quốc, tăng 18 trường hợp so với cùng kỳ năm trước đó (~42%). Đáng chú ý, dịch bệnh cũng đã xuất hiện và gia tăng ở những tỉnh thành trước đây không phải là vùng trọng điểm về dại. Đa số những trường hợp tử vong chưa tiêm phòng do tâm lý chủ quan với quan niệm sai lầm rằng chó nhà không gây hại và vào thời điểm cắn, chó không có triệu chứng bệnh dại. Ngoài ra, trẻ bị cắn chó cũng thường không thông báo với gia đình và có tâm lý e ngại với việc tiêm vắc xin phòng dại...
Phòng bệnh dại như thế nào?
Bệnh dại là một căn bệnh gây ra bởi vi rút được truyền từ động vật sang con người, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, nhưng có thể được phòng ngừa bằng việc tiêm phòng. Khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, bệnh dại gần như dẫn đến tử vong 100%. Trong 99% các trường hợp, virus dại được truyền từ chó nuôi sang người. Tuy nhiên, bệnh dại cũng có thể ảnh hưởng đến cả động vật nuôi và động vật hoang dã.
Virus dại lây lan qua nước bọt, thường thông qua vết cắn, vết trầy xước hoặc tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc (như mắt, miệng hoặc vết thương hở). Con trẻ trong độ tuổi từ 5 đến 14 là nhóm người thường xuyên mắc phải căn bệnh này. Bệnh dại hiện có mặt ở tất cả các châu lục ngoại trừ Nam Cực, với hơn 95% số người tử vong do bệnh này diễn ra tại châu Á và châu Phi.
Bệnh dại có tỷ lệ tử vong gần như 100% khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng - Ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương
Để tránh nguy cơ bị cắn hay x scratch bởi chó hoặc mèo, theo bác sĩ Lê Tuấn Anh, những hộ gia đình nuôi chó hoặc mèo cần đảm bảo việc tiêm phòng cho vật nuôi đầy đủ và thực hiện tiêm lại hàng năm theo khuyến nghị từ ngành thú y. Ngoài ra, cần tránh để rong chó hoặc thả chó ra đường mà phải đảm bảo rằng chó được đeo khẩu trang. Bên cạnh đó, trong trường hợp chó được nuôi trong nhà, cần phải có một khu vực rõ ràng để nuôi chó, xa khỏi khu vực dân cư và khu vực cư trú cộng đồng.
Khi bị cắn bởi chó hoặc động vật, cần làm gì?
Phải xử lý nhanh chóng trong trường hợp người bị tiếp xúc với bệnh dại, như bị chó, mèo hoặc động vật nghi nhiễm bệnh cắn, liếm hoặc nước bọt động vật nghi nhiễm bệnh dính lên niêm mạc (như mắt, miệng, niêm mạc các bộ phận sinh dục) hoặc tiếp xúc với sản phẩm bệnh/vi rút dại tại phòng thí nghiệm.
- Rửa vết thương dưới dòng nước chảy trong 15 phút ngay sau khi xảy ra
Không tự ý thoa hoặc bôi thuốc lên vết thương từ con vật cắn để tránh gây nguy hiểm đến tính mạng.
- Vết thương nên được rửa sạch bằng xà phòng và nước hoặc các chất diệt khuẩn như cồn iode, cồn 70 độ hoặc rượu mạnh, xà phòng, dầu gội, dầu tắm.
- Hãy đi đến các cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá vết thương, nhận tư vấn về tiêm chủng vắc xin và huyết thanh dựa trên tình trạng động vật cắn, hoàn cảnh bị cắn hoặc tiếp xúc với nguồn bệnh; tình trạng và số lượng vết cắn, vị trí bị cắn; tình hình bệnh dại trong khu vực.
Cha mẹ và người chăm sóc trẻ không nên tự ý mua thuốc uống, bôi, hay đắp lên vết thương, cũng như không nên tự chữa bằng các phương pháp dân gian. Việc này có thể đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của trẻ.