Trẻ em là ai? Trẻ em có điểm gì khác so với người lớn?

1. Trẻ em là ai: 

Trẻ em đóng vai trò quan trọng trong xã hội và là tương lai của đất nước. Họ là những người lao động chính trong tương lai và là người sẽ tiếp nhận và phát triển thành quả nghiên cứu và lao động của những thế hệ đi trước. Nếu không có trẻ em, sẽ không có sự kế thừa và phát triển của các thành quả và kinh nghiệm tích lũy từ những thế hệ trước đó. Khi trưởng thành, trẻ em sẽ tiếp tục lao động, nghiên cứu và chuyển giao kinh nghiệm của mình cho thế hệ trẻ em sau này. Vì vậy, việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em rất quan trọng.

Trong pháp luật quốc tế, trẻ em được đề cập trong các Công ước và được công nhận bởi nhiều quốc gia. Các công ước bao gồm Công ước quốc tế về quyền kinh tế, xã hội và văn hóa năm 1966, Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị năm 1966, Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em năm 1989, Công ước 138 của Tổ chức lao động quốc tế về tuổi tối thiểu làm việc năm 1976,... Theo định nghĩa của những công ước này, trẻ em là một nhóm người ở một độ tuổi nhất định trong giai đoạn đầu phát triển của con người.

Công ước Liên hợp quốc về quyền của trẻ em năm 1976 xác định rõ ràng "Trẻ em là người dưới 18 tuổi", làm rõ độ tuổi của nhóm người được xem là trẻ em. Tương tự, Công ước Liên hợp quốc về quyền của trẻ em năm 1989, có hiệu lực từ ngày 02/9/1990 (Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ 2 trên thế giới phê chuẩn từ ngày 20/02/1990), quy định trẻ em như sau: "Trong phạm vi của Công ước này, trẻ em được hiểu là bất kỳ người nào dưới 18 tuổi, trừ trường hợp có quy định độ tuổi thành niên sớm hơn theo luật pháp có thể áp dụng". Như vậy, định nghĩa về trẻ em đã được đồng nhất trong pháp luật quốc tế.

Tuy nhiên, trong pháp luật Việt Nam, Luật Trẻ em năm 2016 (hiệu lực từ ngày 01/6/2017) quy định: "Trẻ em là người dưới 16 tuổi". Dễ dàng nhận thấy, so với quy định của pháp luật quốc tế, độ tuổi xác định là trẻ em trong pháp luật Việt Nam thấp hơn 02 tuổi (quy định quốc tế là người dưới 18 tuổi). Do đó, có thể gây ra vi phạm pháp luật quốc tế về độ tuổi trẻ em.

Tuy nhiên, sau những nghiên cứu, chúng tôi đã nhận thấy rằng việc quy định như vậy hoàn toàn phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội và truyền thống của Việt Nam, không vi phạm các quy tắc trong Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em năm 1989 mà Việt Nam đã ký. Đúng như khái niệm của Luật Trẻ em năm 2016, chúng tôi đã xác định rõ nhóm đối tượng trẻ em trong pháp luật Việt Nam. Quy định trẻ em là những người dưới 16 tuổi giúp bảo vệ và đảm bảo quyền lợi của các em, không phân biệt dân tộc, tôn giáo hoặc quốc tịch của trẻ em đang sống trên lãnh thổ Việt Nam.

2. Đặc điểm của đối tượng là trẻ em:

So với người trưởng thành (người lớn), trẻ em là một nhóm đối tượng đặc biệt cần sự quan tâm và chăm sóc từ xã hội. Nhóm đối tượng này cũng có những đặc điểm và đặc trưng riêng biệt, và chính vì những điểm này, trẻ em cần nhận được sự chăm sóc và quan tâm đặc biệt từ xã hội.

-Khi nói đến độ tuổi, có thể dễ dàng nhận thấy sự khác biệt giữa trẻ em và người lớn. Độ tuổi là một thước đo quan trọng để xác định năng lực của một người, bao gồm cả khả năng thể chất, nhận thức hành vi. Một người chỉ được coi là có đủ năng lực chịu trách nhiệm về hành vi của mình khi đạt đến độ tuổi nhất định. Theo quy định của Pháp Luật Hình Sự Việt Nam, tuổi chịu trách nhiệm pháp lý là 18 tuổi. Trẻ em là những người dưới 16 tuổi, theo pháp luật Việt Nam, họ chưa hoàn thiện về mặt thể chất, trí tuệ và còn thiếu khả năng nhận thức đầy đủ về hành vi pháp lý cá nhân. Vì thế, trẻ em cần sự quan tâm, bảo vệ từ xã hội.

- Trẻ em có đặc điểm xã hội như sau:

Trẻ em có tư duy đơn giản và trong sáng như trang giấy trắng. Vì đối tượng này chưa thể nhận thức được đầy đủ về hành vi của chính mình, chúng thường học tập từ người lớn và môi trường xung quanh. Môi trường gia đình và trường học sẽ giúp trẻ em hình thành và phát triển thói quen, tính cách, và xác định bản thân khi trưởng thành. Như câu tục ngữ đã nói: "gần mực thì đen, gần đèn thì rạng", trẻ em dễ bị ảnh hưởng mạnh bởi môi trường xã hội. Thói quen và tính cách của trẻ em có thể bị tác động bởi hành vi xã hội. Hành vi xã hội tích cực sẽ giúp trẻ em phát triển tính cách tích cực, có ích cho xã hội, trong khi hành vi tiêu cực sẽ dẫn đến tính cách tiêu cực, cực đoan và phản đối xã hội.

Thứ hai, trẻ em có đặc điểm về sự phát triển sinh lý:

Trong quá trình phát triển, giai đoạn đầu của một con người là khi còn là trẻ em. Trong giai đoạn này, trẻ em phát triển nhanh chóng, hoàn thiện từ từ thể chất, các chức năng sinh lý của cơ thể. Chức năng tự nhiên của con người dần được hoàn thiện, đặc biệt là chức năng sinh sản. Trong giai đoạn này, trẻ em cần được chăm sóc và giáo dục một cách toàn diện, tuân thủ các chuẩn mực xã hội để tránh phát triển sai lệch, tiêu cực và có tác động xấu đến xã hội. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa gia đình và trường học, cùng với việc tăng cường ý thức tự giác từ phía trẻ em, khuyến khích trẻ em thường xuyên thực hiện các công việc có ích cho gia đình và xã hội, tránh xa những yếu tố tiêu cực gây hại cho tâm hồn của trẻ nhỏ.

- Vào thứ Ba, trẻ em có những đặc điểm về tâm lý:

Trong những gì đã được đề cập ở phía trên, trẻ em chưa đầy đủ về thể chất và tâm lý. Trên giai đoạn này, trẻ em có xu hướng hấp thụ và tiếp nhận kinh nghiệm từ người lớn để xây dựng tâm lý và tính cách của chính mình. Trẻ em giai đoạn này bắt đầu học tập và nhái lại như một người trưởng thành, hòa nhập các thông tin thu được từ môi trường xung quanh để hoàn thiện tính cách. Nếu được giáo dục đúng cách, sẽ giúp hoàn thiện tâm lý cho trẻ em; tuy nhiên, ngược lại, nếu không, trẻ em có thể trở thành những người có tâm lý ngỗ nghịch, chống lại xã hội. Ngoài ra, tâm lý của trẻ em rất yếu, dễ bị dao động và hoảng loạn, sợ hãi khi phải đối mặt với những tác động tâm lý lớn, và điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ em. Vì vậy, cần phải có sự định hướng đúng đối với trẻ em trong mọi vấn đề. Việc tuyên truyền và phổ biến kiến thức về tâm sinh lý cho trẻ em cần được chú trọng đặc biệt. Hiện nay, đã có một số trường học bắt đầu thúc đẩy việc đưa môn học về tâm lý vào chương trình giảng dạy để chuẩn bị kiến thức xã hội cho học sinh, giúp họ vượt qua các giai đoạn biến động tâm lý và phát triển thành công dân có lợi cho xã hội trong tương lai.

Trong số các phân tích đã được thực hiện, ta hiểu rằng trẻ em đề cập đến những người dưới 16 tuổi theo quy định của pháp luật Việt Nam. Trẻ em là một nhóm đối tượng đặc biệt cần được sự chăm sóc và bảo vệ toàn diện từ cộng đồng để đảm bảo sự phát triển tâm sinh lý một cách bình thường và hài hòa.