Nghiên cứu marketing là hoạt động tổng hợp và phân tích thông tin cần thiết để hỗ trợ quyết định truyền thông chính xác nhất. Trong quá trình này, có nhiều công đoạn và mục tiêu phải được cam kết để đạt được hiệu quả mong muốn. Vậy nghiên cứu marketing chính là gì? Hãy cùng MarketingAI khám phá những ví dụ tiêu biểu về nghiên cứu marketing để rút ra những kinh nghiệm hữu ích nhé!
Nghiên cứu marketing là gì?
Nghiên cứu về marketing là quá trình thu thập và phân tích các thông tin quan trọng liên quan đến vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm, nhằm hỗ trợ cho việc đưa ra quyết định trong hoạt động kinh doanh và marketing. Mục tiêu của nghiên cứu marketing là xây dựng cơ sở vững chắc cho ban lãnh đạo để đưa ra những quyết định quan trọng như:
Tìm kiếm và đánh giá các cơ hội kinh doanh và thách thức trên thị trường.
Việc đánh giá khả thi, thành công và rủi ro của chiến lược marketing trước khi thực hiện.
Xác định và thực hiện các dự án truyền thông và quảng cáo theo kế hoạch đã đề ra.
Do đó, giai đoạn nghiên cứu thị trường thường diễn ra khi doanh nghiệp chuẩn bị triển khai các dự án truyền thông nhằm tăng cường thành công của chiến dịch.
>>> Xem thêm: Marketing Research là gì? Có vai trò gì trong kinh doanh?
Ví dụ về nghiên cứu marketing
Netflix là một thương hiệu dịch vụ trực tuyến chuyên cung cấp nội dung số từ Mỹ và hiện đã có mặt tại hơn 130 quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Trong quý 1/2023, Netflix đã đạt được thêm 1,75 triệu người đăng ký, nâng tổng số người đăng ký trên toàn cầu lên trên 232 triệu người và đạt doanh thu lên 8,16 tỷ USD. Sự thành công lớn của Netflix chính là nhờ nỗ lực đầu tư vào nghiên cứu marketing.
Ban đầu, Netflix đã đặt mục tiêu nắm bắt nhu cầu và nhận thức của người dùng thông qua hoạt động nghiên cứu. Từ đó, họ đề xuất các phương án để cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng cường lợi nhuận. Bằng cách sử dụng phương pháp nghiên cứu như khảo sát, thử nghiệm A/B và Quasi Experiment (Thử nghiệm không hoàn toàn), Netflix đã phát hiện được rằng vấn đề nằm ở chất lượng video và xu hướng công nghệ. Nhờ có dữ liệu đáng tin cậy về môi trường kinh doanh và hành vi của khách hàng, Netflix dễ dàng lập kế hoạch marketing chính xác và tối ưu hóa.
Các phương pháp nghiên cứu marketing
Phương pháp quan sát (observation)
Ưu điểm của phương pháp nghiên cứu marketing bằng quan sát là giúp doanh nghiệp hiểu sâu hơn về cách mà người tiêu dùng mua hàng, một cách khách quan và tự nhiên hơn. Phương pháp này có thể thay thế cho việc giao tiếp trực tiếp với khách hàng bằng cách đặt các camera công khai tại cửa hàng hoặc các địa điểm mà họ thường đến để ghi nhận hành động của người dùng. Có một số phương pháp quan sát mà các chuyên viên tiếp thị thường áp dụng:
Quan sát trực tiếp/gián tiếp: Khi tiến hành quan sát trực tiếp, các nhà tiếp thị sẽ theo dõi những sự kiện và hành động đang diễn ra. Ngược lại, quan sát gián tiếp là việc xem xét các tác động hoặc kết quả của một hành vi.
Quan sát ngụy trang và công khai: Khi nghiên cứu nhưng đối tượng không nhận ra rằng họ đang được quan sát, gọi là quan sát ngụy trang. Trái lại, trong quan sát công khai, các đối tượng sẽ nhận biết rằng họ đang được nghiên cứu.
Sử dụng công cụ hoặc con người để quan sát: Khi sử dụng con người để thực hiện quan sát, kết quả sẽ được đánh giá dựa trên cảm quan. Trong trường hợp sử dụng công cụ, như máy đếm hoặc máy đọc quét...
Quan sát có có cấu trúc hoặc không cấu trúc: Quan sát có cấu trúc giúp doanh nghiệp xác định được thứ tự quan sát hành vi. Quan sát không cấu trúc thường không có giới hạn...
Phương pháp phỏng vấn
Nghiên cứu marketing thường sử dụng phỏng vấn như một cách thức phổ biến, trong đó, người tiến hành phỏng vấn thực hiện các cuộc khảo sát trực tiếp hoặc thông qua điện thoại, tin nhắn, email,...
Để đạt hiệu quả tối đa, phương pháp này yêu cầu bạn tạo môi trường phỏng vấn thoải mái và tự do, cùng với việc chuẩn bị kỹ lưỡng bộ câu hỏi sẵn sàng. Việc này sẽ thúc đẩy sự chia sẻ trải nghiệm và quan điểm cá nhân từ người tham gia.
Phương pháp thử nghiệm
Thử nghiệm có thể được xem như là việc thực hiện một mô hình tiếp thị để giải quyết những vấn đề cụ thể ở mức độ nhỏ. Mục tiêu của phương pháp nghiên cứu tiếp thị này là đánh giá xem liệu giải pháp đề xuất có phù hợp với hoàn cảnh thực tế hay không.
Thông thường, người tiếp thị sẽ sử dụng phương pháp này để đánh giá tác động của việc thay đổi chi phí, bao bì, tính năng sản phẩm, dịch vụ khách hàng,... Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là tốn kém và mất nhiều thời gian, công sức để thực hiện.
Phương pháp nghiên cứu marketing bằng điều tra thăm dò
Khi tiến hành điều tra thăm dò, các nhà tiếp thị sẽ thu thập dữ liệu cùng với những bằng chứng rõ ràng và cụ thể. Trong phương pháp nghiên cứu marketing này, bạn cần chuẩn bị một bảng câu hỏi để khách hàng tự trả lời. Mỗi câu hỏi sẽ liên quan đến các nội dung khác nhau và người nghiên cứu phải tổng hợp và đối chiếu nhằm lựa chọn ra ý kiến khách quan nhất.
Quy trình nghiên cứu marketing
Tìm hiểu vấn đề và xác định mục tiêu
Khi tiếp cận vấn đề, các nhà tiếp thị cần lựa chọn quy mô thị trường phù hợp để bắt đầu nghiên cứu. Trước hết, giả định các trường hợp có thể xảy ra trong quá trình nghiên cứu và sau đó làm việc theo chiều ngược lại. Tùy thuộc vào dữ liệu mà doanh nghiệp muốn thu thập, có 3 loại nghiên cứu thị trường như sau:
Nghiên cứu khảo sát: Xác định các vấn đề và đề xuất các hướng giải quyết phù hợp.
Nghiên cứu mô tả: Định lượng nhu cầu của khách hàng
Nghiên cứu nhân quả: Đánh giá, thử nghiệm mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả của các vấn đề được nghiên cứu.
Nếu ngay từ bước đầu, các nhà tiếp thị xác định sai mục tiêu hoặc danh sách công việc cần thực hiện, thì không có giá trị nào cho kết quả của giai đoạn triển khai. Một ví dụ điển hình cho sự thất bại trong nghiên cứu marketing là một đoạn quảng cáo thành công ở châu Âu, được tập đoàn P&G tung ra thị trường Nhật Bản. Video chủ yếu hiển thị một phụ nữ đang tắm và người chồng bước vào và chạm nhẹ vào cô. Tuy nhiên, với người Nhật, hành động này bị coi là xâm phạm quyền riêng tư và không thể chấp nhận, do đó P&G đã nhận được nhiều phản ứng gay gắt từ khán giả. Sự không hiểu biết về văn hóa địa phương là một trong những sai lầm cơ bản nhất trong nghiên cứu marketing, gây ra sự thất bại thương hiệu "ê chề" cho Procter and Gamble - một thương hiệu nổi tiếng toàn cầu.
Hoặc gần đây, Vinamilk đã thay đổi hình ảnh và sử dụng một chiến lược truyền thông đặc biệt để tạo nên một sự ấn tượng, khiến logo và màu sắc mới của họ trở nên phổ biến trên mạng xã hội.
Thiết lập kế hoạch nghiên cứu
Sau khi xác định được vấn đề cần giải quyết, bước tiếp theo là xây dựng kế hoạch nghiên cứu bằng các phương pháp phổ biến như sau:
Phân tích dựa trên quan sát, kinh nghiệm cá nhân
Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát
Thu thập thông tin về sản phẩm/dịch vụ, hoặc khuyến nghị để thu thập ý kiến và đánh giá từ khách hàng.
Bước 1: Phân tích các dữ liệu thứ cấp
Bước 2: Nghiên cứu định tính
Bước 3: Chọn phương pháp thu thập dữ liệu số lượng (hỏi, quan sát hoặc thực nghiệm)
Bước 4: Xác định định nghĩa của các dữ liệu cần thiết.
Bước 5: Lựa chọn quy trình đo lường và chia tỷ lệ
Bước 6: Xây dựng bảng câu hỏi
Bước 7: Quy trình xác định mẫu, lấy mẫu và cỡ mẫu
Bước 8: Lập kế hoạch phân tích thông tin
Thu thập dữ liệu
Việc thu thập dữ liệu được coi là một bước tốn nhiều chi phí và thời gian nhất trong quá trình nghiên cứu marketing vì thông tin thường rất nhiều và phức tạp. Đây là lý do tại sao phòng tiếp thị sẽ lựa chọn từ các nguồn dữ liệu khác nhau như thị trường, người dùng và đối thủ cạnh tranh dựa trên quy mô dự án truyền thông.
Để đảm bảo rằng dữ liệu thu thập được chính xác và hữu ích, nhóm nghiên cứu có thể đối mặt với các rào cản như:
Khách hàng không thuận lòng hoặc không đồng ý tham gia khảo sát, chia sẻ ý kiến và cung cấp thông tin.
Việc tiếp cận đối tượng khảo sát không đạt được kết quả như mong đợi.
Độ uy tín của những nội dung mà khách hàng cung cấp
Tính khách quan của khách hàng trong quá trình khảo sát, phỏng vấn
Phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả
Mọi thông tin tồn tại vô giá trị nếu không thể áp dụng vào thực tế. Vì thế, khi đã thu thập đầy đủ thông tin cần thiết, marketer cần tiến hành phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả của nghiên cứu marketing. Dữ liệu cần được lựa chọn kỹ càng, tập trung, và viết thành một bản tóm tắt ngắn gọn, rõ ràng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp xác định kế hoạch truyền thông chính xác nhất. Để làm cho báo cáo chuyên nghiệp và dễ hiểu hơn, bạn cũng có thể tham khảo một số loại phân tích cơ bản.
Phân tích mô tả: Dữ liệu được đồ họa hoặc thể hiện bằng biểu đồ để giúp người xem có cái nhìn tổng quan ban đầu về hiệu suất, tiêu chí và yếu tố trong chiến lược marketing.
Phân tích chẩn đoán: Bằng các công cụ phân tích hỗ trợ, bạn có thể trình bày vấn đề theo hướng nguyên nhân và kết quả. Ví dụ, nghiên cứu marketing cho thấy tỷ lệ thoát khỏi trang của người dùng tăng 20% so với tháng trước, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân. Lúc này, dự đoán về nguyên nhân có thể bao gồm chất lượng bài viết kém, tốc độ tải trang chậm, giao diện không thân thiện với người dùng,...
Dự đoán phân tích: Từ các dữ liệu đã thu thập, phân tích dự đoán giúp doanh nghiệp có cái nhìn về những kết quả có thể xảy ra trong tương lai. Ví dụ, nếu dữ liệu chứng minh rằng việc bước vào mùa hè tăng doanh số bán các phụ kiện du lịch, doanh nghiệp cần đề xuất những biện pháp bổ sung để tăng lượng khách truy cập vào trang web bán phụ kiện du lịch trong thời gian này.
Phân tích theo quy định: Báo cáo này sử dụng kết hợp các phương pháp mô tả, chẩn đoán và dự đoán để ban quản trị có thể tối ưu hóa quy trình hoạt động. Ví dụ, thông tin thu thập cho thấy quà tặng thầy cô sẽ bán chạy nhất vào Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, do đó, phân tích mô tả sẽ đề xuất những biện pháp cụ thể để tăng lượng khách truy cập vào trang web mua hàng trong giai đoạn này.
Lên kế hoạch triển khai
Đây là giai đoạn cuối cùng trong quy trình nghiên cứu marketing, với các công việc cần hoàn thành như sau:
Triển khai chiến dịch marketing sau khi đã hoàn tất giai đoạn thử nghiệm.
Theo dõi, đánh giá và hoàn thiện dự án từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành.
>>> Xem thêm: Cách tìm insight khách hàng marketer không thể bỏ qua
Tạm kết