VinFast vượt khó khăn để khẳng định vị thế tại thị trường Mỹ

Thị trường xe điện đang có sự phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên giai đoạn tiếp theo sẽ đối diện với những thách thức khó khăn hơn.

Sau khi được niêm yết trên sàn NASDAQ, cổ phiếu của VinFast đã trải qua một đợt tăng giá mạnh từ mức giá ban đầu là 10,45 USD. Đạt đỉnh điểm, giá cổ phiếu VinFast đã vượt qua ngưỡng 37 USD, nâng vốn hóa của công ty lên mức 85,5 tỷ USD - một số lượng rất lớn.

Hiện tại, trong tổng số 2,3 tỷ cổ phiếu của VinFast trên thị trường, chỉ có khoảng 4,5 triệu cổ phiếu đang hoạt động. Hầu hết số cổ phiếu này thuộc sở hữu của ông Phạm Nhật Vượng và Tập đoàn Vingroup, và hiện vẫn chưa được giao dịch. Bà Lê Thị Thu Thủy, CEO VinFast, cũng cho biết rằng con số hơn 85 tỷ USD là quá lớn đối với bà.

Sau khi tiến hành IPO, VinFast có thêm cơ hội để nhận vốn và mở rộng hoạt động kinh doanh. Trước khi niêm yết trên sàn NASDAQ, bà Lê Thị Thu Thủy đã nói: "Việc niêm yết hôm nay sẽ giúp VinFast tiếp cận các nguồn vốn để nhanh chóng mở rộng thị trường quốc tế, giới thiệu các sản phẩm mới và đưa các sản phẩm xe điện đến gần hơn với mọi người."

Tuy vậy, tại thị trường quốc tế quan trọng của VinFast là Mỹ, một thách thức mới đang dần nổi lên. Đó là trở ngại mà cả Ford và Tesla đang cố gắng vượt qua. Liệu năm nay sẽ có sự bùng nổ hay không?

Kể từ khi Tesla giới thiệu mẫu xe Model S, quan điểm của thế giới về xe điện đã thay đổi. Xe điện không chỉ có thể đẹp mà còn rất tiện dụng, phù hợp cho việc sử dụng hàng ngày và còn có hiệu suất cao hơn so với xe sử dụng động cơ đốt trong. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, doanh số xe điện vẫn chỉ chiếm khoảng 1% trong tổng doanh số xe trên thị trường. Lý do được cho là do khách hàng thiếu mức lựa chọn và chưa có đủ sự sẵn lòng với việc sử dụng xe điện.

Tuy nhiên, từ năm 2020, dòng xe điện đã trở thành một "cuộc cách mạng" và đã mang đến hàng tá các mẫu xe mới. Doanh số xe điện tăng mạnh theo thông tin từ Business Insider. Tại Mỹ, doanh số xe điện đã đạt kỷ lục năm ngoái khi chiếm 6% trong tổng doanh số xe trên thị trường. Dự kiến, năm nay con số này sẽ tiếp tục tăng lên và phá kỷ lục mới. Theo JD Power, trong tháng 6 vừa qua, doanh số xe điện đã chiếm 9% trong tổng doanh số xe bán ra.

Bên cạnh sự đa dạng về mẫu mã, không thể bỏ qua sự đóng góp của trạm sạc và các chính sách khuyến khích từ ngành công nghiệp trong việc thúc đẩy khách hàng tiếp nhận và sử dụng xe điện.

Cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ đó, không có gì ngạc nhiên khi Tesla, hãng xe điện hàng đầu, đặt ra mục tiêu tham vọng sản xuất 2 triệu xe trong năm 2023. Không chỉ riêng Tesla, Ford cũng đã đặt mục tiêu sản xuất 600.000 xe điện trong năm nay, trong khi General Motors chỉ định sản xuất 150.000 chiếc.

Tesla Model S sản xuất năm 2012.

Trong khi xe điện trước đây được cho là phổ biến và phát triển nhanh chóng, hiện nay đã đến thời điểm cuối cùng - khi ngành công nghiệp ô tô đã bán được hầu hết cho nhóm khách hàng "early adopters".

Theo mô hình Khuếch tán Sự đổi mới, còn được gọi là mô hình Khuếch tán Cải tiến, được đề xuất bởi Everett Rogers từ năm 1962, có tổng cộng 5 nhóm khách hàng khi một sản phẩm hoàn toàn mới xuất hiện trên thị trường: Những người Đổi mới, Những người Dùng đầu tiên, Số đông Chấp nhận sớm, Số đông Chấp nhận trễ và Người Bảo thủ.

Thuyết Khuếch tán Sự đổi mới của Everett cũng cung cấp định nghĩa chung cho mỗi nhóm khách hàng và có thể áp dụng cho từng sản phẩm cụ thể. Đối với xe điện, trong khi nhóm Người đổi mới là nhóm khách hàng sẵn sàng và có điều kiện để mạo hiểm sử dụng xe điện, nhóm Người Dùng đầu tiên thường là những người có tác động lớn tới một nhóm người cụ thể. Mặc dù nhóm Người đổi mới thực sự là nhóm đầu tiên sử dụng xe điện, nhưng nhóm Người Dùng đầu tiên lại có vai trò quan trọng trong việc lan tỏa sự thông dụng của xe điện trên đường.

Theo mô hình DOI, đồ thị chuyển đổi sử dụng xe điện. Nguồn: exro

Theo Business Insider, các chuyên gia và nhà phân tích cho biết nhóm khách hàng Early Adopters của Mỹ đang ngày càng khan hiếm, và đây là thách thức mới đối với các nhà sản xuất xe điện.

Dấu hiệu cho thấy điều này là khi Ford bắt đầu điều chỉnh phân bổ xe SUV thể thao Mustang Mach-E, vì có quá nhiều xe còn trong kho. Sau đó, Ford đã phải thay đổi sản lượng sản xuất của họ, và đây là một phản ánh về sự thay đổi trên thị trường.

Ông Sam Fiorani, Phó chủ tịch AutoForecast Solutions - một công ty phân tích và dự báo ngành xe toàn cầu, cho biết: "Mức tăng trưởng đột biến như chúng ta đã thấy trong vài năm qua không thể duy trì mãi được. Điều đó là không thể tránh khỏi. Khi sự tăng trưởng càng cao, thì càng khó để tiến đến giai đoạn tiếp theo".

Nếu nhóm Early Adopters có thể dễ dàng chấp nhận những hạn chế khi sử dụng xe điện, nhóm Early Majority lại có xu hướng khác: Họ thực tế và có lý trí hơn khi đưa ra quyết định. Business Insider cho biết các nhà sản xuất xe điện sẽ gặp khó khăn trong việc dự đoán nhu cầu thị trường của nhóm khách hàng mới này trong những năm tới.

Ford F-150 Lightning đã từng có số lượng đặt cọc kỷ lục, nhưng vẫn đối mặt với tình trạng lưu kho.

92.000 xe điện đang nằm trong kho tại Mỹ, đây là một vấn đề cần được nhắc đến. Theo số liệu của Cox Automotive, số lượng xe điện này đã tăng 74% so với năm 2022.

Các hãng General Motors, Ford, Hyundai và Toyota hiện đang có khoảng 90 ngày kinh doanh xe tồn đọng, tức là số lượng xe tồn trong kho của họ tương đương với số lượng xe được bán trong 90 ngày.

Theo dự báo của Cox Automotive, mẫu bán tải điện Ford F-150 Lightning hiện đang có chu kỳ bán hàng trung bình là 86 ngày, trong khi đó, Mustang Mach-E có chu kỳ là 113 ngày. Cả hai con số này đều cao hơn trung bình toàn thị trường là 52 ngày.

California được xem là bang có tỷ lệ chuyển đổi sang sử dụng xe điện cao nhất tại Mỹ, tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây của iSeeCars cho thấy tốc độ phát triển tại đây đang chậm nhất. Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại những bang như Oregon và Washington, mặc dù tỷ lệ doanh số xe điện đã chiếm từ 7% đến 10% trên thị trường.

Chuyên gia phân tích Karl Brauer từ iSeeCars cho rằng: "Khi đạt từ 7% đến 10% thị trường, sẽ gặp khó khăn để tiếp tục tăng trưởng. Đó có vẻ như là một mức giới hạn và rất khó để vượt qua nó".

Để ăn mừng sự kiện lịch sử trên sàn giao dịch Nasdaq, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã quyết định tặng 30 cổ phiếu VinFast (VFS) cho mỗi chủ xe.