Thị trường chip Việt Nam: Tiềm năng hàng tỷ USD đang chờ đón

Miếng bánh này phân định ngành chip giữa các quốc gia và tập đoàn lớn trong chuỗi sản xuất chip toàn cầu một cách rõ ràng. Theo thống kê từ Forbes, Đài Loan và Trung Quốc chiếm 37% năng lực tính toán máy tính hàng năm. Hai công ty Hàn Quốc sản xuất 44% chip nhớ của thế giới. ASML tại Hà Lan độc quyền chế tạo máy in thạch bản, cần thiết để tạo ra những chip xử lý hiện đại nhất hiện nay.

Nhiều tờ báo hàng đầu thế giới nhận định, đại dịch Covid-19 đã làm cho chúng ta hiểu rõ hơn về việc chuỗi cung ứng chip bị gián đoạn và căng thẳng trong thương mại Mỹ-Trung đã thay đổi bản chất của ngành này. Bên cạnh đó, nhiều phân khúc trong ngành chip cũng bị tổn thương do tình trạng không ổn định của nền kinh tế toàn cầu. Tất cả những điều đó tạo cơ hội cho Việt Nam để vươn lên trong ngành sản xuất chip.

Theo số liệu từ Gartner đầu năm, dự kiến doanh thu ngành sản xuất chip toàn cầu năm 2022 sẽ tăng khoảng 1,2% so với năm 2021, đạt 601,7 tỷ USD và dự kiến tăng lên khoảng 1.400 tỷ USD vào năm 2029. Điều này có nghĩa là nếu tham gia vào chuỗi cung ứng ngành sản xuất chip toàn cầu, Việt Nam sẽ có những cơ hội kinh doanh trị giá hàng tỷ USD.

Cách đây hơn 10 năm, Intel - một trong ba công ty sản xuất bán dẫn hàng đầu thế giới, đã bắt đầu đầu tư vào nhà máy ở thành phố Hồ Chí Minh với quy mô 1 tỷ USD. Vào năm 2021, Intel đã tăng vốn đầu tư cho dự án này lên gần 1,5 tỷ USD và có kế hoạch đầu tư thêm để mở rộng nhà máy tại Việt Nam.

Nhóm công ty như Foxconn, Samsung, Amkor Technology, Renesas và Hana Micron Vina đã đầu tư mạnh vào lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam gần đây.

Mới đây, vào ngày 19/9, tại Mỹ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại diện từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Cadence Design Systems, Intel và Đại học bang Arizona để tăng năng lực thiết kế chip bán dẫn và đào tạo nhân lực cho ngành công nghệ cao.

Đây là những ví dụ minh chứng cho việc FDI ngành chip tiếp tục đổ về Việt Nam, hứa hẹn tăng cường sự hiện diện đáng kể của Việt Nam trong lĩnh vực này. Mỹ coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, đóng góp khoảng 10% tổng lượng chip được Mỹ nhập khẩu trong những tháng gần đây.

Hơn nữa, trong tuyên bố chung về quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Mỹ, hai bên thừa nhận tiềm năng lớn của Việt Nam để trở thành quốc gia chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn, đồng thời "ủng hộ sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam".

Tuyên bố nhắc đến việc khởi động các sáng kiến phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn, trong đó Chính phủ Mỹ sẽ cung cấp khoản tài trợ ban đầu trị giá 2 triệu USD, kèm theo sự hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam và các tổ chức tư nhân trong tương lai.

Để ngành công nghiệp bán dẫn phát triển và thu hút FDI, việc tham gia của các doanh nghiệp trong nước cũng là điều quan trọng. Việt Nam cũng đang có các ý tưởng để xây dựng chip nội địa, tập trung vào phân khúc cấp thấp nhằm đảm bảo nguồn cung cho các công ty trong nước.

Nhiều tập đoàn như FPT Semiconductor, CMC, Viettel đã tham gia sản xuất chip. Ban đầu, các doanh nghiệp này thiết kế chip tại Việt Nam, sau đó chuyển giao sang nhà máy ở nước ngoài để sản xuất hàng loạt và xuất khẩu.

Nhà máy chip của Intel tại Việt Nam dự kiến đạt doanh thu xuất khẩu khoảng 11,5 tỷ USD năm 2022. Công ty đã mất hơn 10 năm, từ 2010 đến 2020, để sản xuất 2 tỷ sản phẩm đầu tiên, nhưng chỉ mất chưa đầy hai năm để đạt con số 3,5 tỷ sản phẩm vào cuối năm 2022.

Hồi giữa tháng 4 vừa qua, FPT đã thông báo thành công trong việc thiết kế và sản xuất ba dòng chip nguồn, cùng với việc ký kết hợp đồng cung cấp 25 triệu chip đầu tiên cho đối tác. Dự kiến, lô hàng này sẽ được xuất khẩu vào năm 2024-2025. Trên thêm đó, FPT cũng đã nhận được đơn đặt hàng từ một đối tác Nhật Bản với tổng số lượng 2 triệu chip, dự kiến hoàn thành vào tháng 7. Trong năm nay, FPT Semiconductor cũng sẽ ra mắt 7 dòng chip mới, bao gồm các dòng chip IoT Platform dành cho ứng dụng thiết bị thông minh, đeo tay, và IoT trong ngành nông, lâm, thủy sản.

Hiện tại, Việt Nam có hơn 35 công ty thiết kế chip và khoảng 5.000 kỹ sư làm việc trong lĩnh vực này, phần lớn làm việc cho các công ty nước ngoài. Điều này khiến cho sự đóng góp của Việt Nam trong lĩnh vực chip trở nên đáng khích lệ.

Đến năm 2024, dự đoán công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam sẽ vượt qua mốc giá trị 6,17 tỷ USD. Mục tiêu này sẽ giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào lĩnh vực chip bán dẫn toàn cầu, giúp tránh được sự cố đóng bẫy thu nhập trung bình. Điều này đồng nghĩa với việc tăng thu nhập và giá trị sản phẩm của người lao động, nhờ vào việc nâng cao trình độ và giá trị sản phẩm được tạo ra.

Các hành động mới từ nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong ngành bán dẫn và sự gia tăng sản phẩm chip nội địa được đánh giá là các bước tiến mới của Việt Nam trong việc thâm nhập vào ngành công nghiệp trị giá hàng trăm tỷ USD và có tác động lớn đến mọi lĩnh vực trên thế giới.

Cấy chip não - Cơ hội cho mới cho những bệnh nhân bị bại liệt