Phân biệt quyền lợi và trách nhiệm: Ai được lấy mẫu xét nghiệm HIV?

Theo quyết định 2674 của Bộ Y tế ban hành năm 2018 về hướng dẫn quốc gia xét nghiệm HIV, việc đánh giá HIV trong cộng đồng được tiến hành theo ba hình thức khác nhau. Đó là tự xét nghiệm, xét nghiệm do những nhân viên không làm việc trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện và xét nghiệm do nhân viên cơ sở xét nghiệm thực hiện.

Ba hình thức xét nghiệm HIV tại cộng đồng

Với xét nghiệm tự thực hiện: Người xét nghiệm thực hiện toàn bộ các bước xét nghiệm bao gồm tự lấy mẫu, tự tiến hành xét nghiệm và tự đọc kết quả. Kết quả xét nghiệm chỉ dùng cho mục đích sàng lọc ban đầu, không được sử dụng để chẩn đoán nhiễm HIV. Trường hợp có kết quả xét nghiệm phản ứng cần được xác nhận bằng xét nghiệm HIV theo quy định tại cơ sở y tế.

Xét nghiệm do nhân viên không làm việc tại phòng xét nghiệm HIV thực hiện: Đây là hình thức xét nghiệm được thực hiện bởi nhân viên cộng đồng/y tế thôn bản/nhân viên y tế không có chuyên môn về xét nghiệm và không làm việc tại cơ sở xét nghiệm HIV đã được đào tạo về xét nghiệm HIV. Quá trình tư vấn và lấy mẫu xét nghiệm phải được thực hiện tại một khu vực sạch sẽ, thoải mái, đủ ánh sáng và bảo đảm sự riêng tư cho khách hàng.

Với hình thức này, nếu kết quả xét nghiệm là âm tính, chúng tôi sẽ tư vấn và thông báo cho khách hàng. Trong trường hợp kết quả xét nghiệm có phản ứng cần tư vấn, chúng tôi sẽ giới thiệu khách hàng đến cơ sở y tế để xét nghiệm khẳng định HIV theo quy định.

Xét nghiệm được thực hiện bởi nhân viên phòng xét nghiệm HIV: Đây là hình thức xét nghiệm do nhân viên xét nghiệm thuộc các cơ sở xét nghiệm đã được tập huấn về xét nghiệm HIV. Nếu kết quả xét nghiệm là âm tính, chúng tôi sẽ tư vấn và thông báo cho khách hàng. Trong trường hợp kết quả xét nghiệm có phản ứng, nhân viên sẽ lấy máu hoặc giới thiệu khách hàng đến cơ sở y tế để xét nghiệm khẳng định theo quy định, và tư vấn hẹn trả kết quả.

Nhóm người nào cần được tư vấn xét nghiệm HIV?

Hơn nữa, những người bệnh đã được khám lâm sàng và cận lâm sàng, nhưng không tìm thấy nguyên nhân gây bệnh hoặc có các triệu chứng liên quan đến nhiễm HIV, cũng như phụ nữ mang thai, vợ/chồng/con của người nhiễm HIV và anh chị em của trẻ mắc bệnh, đều có thể chụp mẫu xét nghiệm HIV.

Theo lãnh đạo UBND quận Đồ Sơn (Hải Phòng), khoảng 10 giờ sáng ngày 18/8, một số phụ huynh đã báo cáo rằng tại căn nhà số 44 đường Nguyễn Hữu Cầu, phường Hải Sơn, có một nhóm phụ nữ đang lấy máu của nhiều học sinh mà mục đích chưa rõ.

UBND phường Hải Sơn đã hợp tác với cảnh sát và y tế thành lập một đoàn kiểm tra. Tại căn nhà đó, mà nhóm người trên đã thuê làm văn phòng, cơ quan chức năng đã phát hiện có tổng cộng 12 học sinh, trong đó có 4 học sinh nữ đang ở bên trong và được nhóm người trên tư vấn lấy mẫu xét nghiệm HIV, còn 8 học sinh dưới 16 tuổi đang đợi ở bên ngoài.

Trong buổi làm việc, nhóm này chưa đưa được đầy đủ giấy tờ pháp lý về hoạt động tổ chức theo quy định và chưa thông báo chính quyền địa phương.