Nguy cơ tiềm ẩn từ những trào lưu hot trend trên mạng xã hội

Một ví dụ do ông Nguyễn Phú Lương đưa ra là việc sử dụng ảnh chân dung của mình làm ảnh đại diện trên các ứng dụng Internet và mạng xã hội đã tiết lộ khuôn mặt của ông với tất cả người dùng Internet khác. "Các thông tin trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ có thể được sử dụng và tổng hợp cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả mục đích lừa đảo", đại diện Cục An toàn thông tin và truyền thông nhận định.

Theo ông Nguyễn Phú Lương, khi sử dụng dịch vụ trên Internet, mỗi cá nhân cần tự ý thức về việc bảo vệ bản thân. Điều này bao gồm việc chọn các ứng dụng đáng tin cậy và cài đặt các tùy chọn quyền riêng tư có sẵn để hạn chế sự truy cập vào thông tin cá nhân. Những hành động này, mặc dù nhỏ nhặt, có tác động lớn trong việc bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng dịch vụ trên Internet hiện nay.

Ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin - Bộ TT&TT đã chia sẻ thông tin tại Họp báo.

Không chỉ người lớn, trẻ em thuộc mọi lứa tuổi cũng có thể dễ dàng tiếp cận với các công cụ AI, nhưng hầu hết các công cụ này không yêu cầu bất kỳ cam kết nào trước khi sử dụng. Ông Nguyễn Phú Lương đã chỉ ra một số rủi ro liên quan đến AI ảnh hưởng đến trẻ em.

Rủi ro khi sử dụng thông tin không phù hợp: Các ứng dụng tích hợp AI như ChatGPT có thể cung cấp cho người dùng những thông tin tổng hợp từ nhiều nguồn trên Internet, bao gồm cả thông tin chính xác và không chính xác. Tuy nhiên, những thông tin này không được lựa chọn, đánh giá và sàng lọc theo độ tuổi của người dùng để đưa ra những câu trả lời phù hợp. Điều này có thể dẫn đến hiển thị thông tin sai hoặc hiện thị nội dung không phù hợp với người sử dụng, bao gồm cả nội dung người lớn hoặc bạo lực, điều mà các phụ huynh không muốn cho con em mình thấy hoặc biết...

Nguy cơ rò rỉ thông tin riêng tư và cá nhân của trẻ em: Trẻ em thường không cẩn thận khi chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng và dễ trở thành nạn nhân của các vụ vi phạm bảo mật dữ liệu khi sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh hoặc ứng dụng trò chuyện (chatbot).

Lạm dụng, cám dỗ tham gia các thử thách nguy hiểm: Đã xảy ra những tình huống đáng báo động khi các nữ sinh vị thành niên tìm hiểu về thông tin về sức khỏe và chế độ ăn kiêng trên ChatGPT.

Theo đại diện Cục An toàn thông tin mạng, trí thông minh nhân tạo có thể cung cấp thông tin nhanh chóng với kế hoạch và lời khuyên chi tiết, tuy nhiên, những thông tin này không được tham chiếu đến dữ liệu thực tế và chỉ là tập hợp ngẫu nhiên các thông tin trên mạng. Tiếp xúc với trò chuyện với Chatbot từ khi còn nhỏ, trẻ em có thể lầm tưởng rằng trí thông minh nhân tạo là người bạn thực sự và hành động theo lời khuyên của trí thông minh nhân tạo. Trong khi đó, những lời khuyên này có thể chứa nội dung thiên vị, không chính xác, có hại hoặc gây hiểu nhầm.

Tác động của trẻ em về tâm sinh lý và hành vi:

Với sự trợ giúp của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), người dùng có thể tìm kiếm thông tin về mọi chủ đề chỉ bằng một câu hỏi. Chatbot AI đã giúp việc điều hướng thông tin trở nên dễ dàng hơn, không cần phải mở nhiều trang web khác nhau và đọc nhiều bài viết để tóm tắt thông tin.

Tuy nhiên, tương tác quá nhiều với các thiết bị công nghệ có thể gây ra các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo lắng hoặc mất đi các kỹ năng giao tiếp xã hội do thiếu việc tương tác với con người khác. Phụ thuộc quá mức vào AI cũng có thể làm giảm khả năng học tập, nghiên cứu và tự hoạch định của trẻ. Để giảm thiểu những nguy cơ này, không chỉ cấm trẻ sử dụng công nghệ AI mà giáo dục trẻ cũng rất quan trọng để họ có nhận thức cao hơn về các nguy cơ và khả năng tự bảo vệ mình trên môi trường trực tuyến.

Để đảm bảo an toàn cho trẻ em trên mạng, Cục An toàn thông tin và truyền thông (Cục ATTT) đã nhấn mạnh các nguyên tắc "4T": Tuân thủ, Thông minh, Thận trọng và Tử tế.

Trong đó, nguyên tắc "Tuân thủ" đề cập đến việc tuân thủ các quy tắc và biện pháp an toàn khi sử dụng Internet, mà gia đình và trường học đã thiết lập. Ví dụ, trẻ em chỉ nên sử dụng mạng xã hội khi đủ 13 tuổi trở lên, thực hiện việc sử dụng Internet trong khoảng thời gian quy định, và chỉ truy cập vào nội dung được phép.

Thành thạo: Trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để tham gia vào môi trường trực tuyến thông minh, bao gồm cách cung cấp thông tin cá nhân trên mạng, kỹ năng sử dụng và quản lý mật khẩu để đảm bảo an toàn.

Thận trọng: Cần đề phòng khi tương tác với những người trên mạng, vì có thể xuất hiện những người giả mạo muốn tiếp cận bạn. Hãy thận trọng khi truy cập vào các liên kết không quen thuộc, và cẩn trọng khi nhận lời mời hấp dẫn quá đáng đến mức khó tin, nhằm giảm thiểu nguy cơ lừa đảo trực tuyến.

Văn minh: Hãy cư xử văn minh và lịch sự trên internet, không gửi hoặc phản hồi những tin nhắn có nội dung không tốt hoặc xúc phạm người khác. Hãy chia sẻ với cha mẹ, thầy cô nếu gặp vấn đề, khó khăn, bị bắt nạt, cô lập hoặc xâm hại trên mạng.

Ngoài ra, Cục An toàn Thông tin và Truyền thông đề nghị bố mẹ có thể sử dụng một số công cụ công nghệ để hỗ trợ chặn lọc thông tin không phù hợp cho trẻ như Cyberpurify kid, safe gate family, BKAV safe kid, mobile guard for kid, safe zone...

Mẹo đơn giản để biết bạn bị lộ thông tin cá nhân trên Google