Theo BS. Trần Anh Tuấn - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, việc thi cử luôn mang đến những trải nghiệm căng thẳng đối với học sinh, đặc biệt là khi đối mặt với các kỳ thi quan trọng như thi chuyển cấp, thi tốt nghiệp THPT. Có nhiều trường hợp học sinh đã trải qua những trạng thái rối loạn tâm thần do áp lực từ việc thi cử.
BS. Anh Tuấn cho biết: "Mỗi năm, chúng tôi nhận thấy có sĩ tử phải nhập viện vì rối loạn tâm thần trong mùa thi. Nguyên nhân của vấn đề này là do áp lực học tập, lịch trình học tập căng thẳng và sự kỳ vọng quá lớn từ phụ huynh đã khiến cho nhiều học sinh mắc phải tình trạng bệnh này".
Những áp lực trong kỳ thi gây mệt mỏi và tạo ra tình trạng lo âu cho các sĩ tử.
Tình trạng lo âu thường diễn ra lặng lẽ và là hậu quả của việc tích tụ áp lực trong một khoảng thời gian dài. Cha mẹ cần quan tâm đến các dấu hiệu cho thấy con trẻ đang trải qua tình trạng lo âu, đặc biệt là trong thời gian kiểm tra và thi cử. Khác với trạng thái bình thường, khi bị rối loạn lo âu, con trẻ luôn có cảm giác:
- Trạng thái tinh thần sa sút, thiếu hứng thú đối với những hoạt động thường mang lại niềm vui.
- Tâm trạng mệt mỏi, chán nản, đi kèm với suy nghĩ và quan điểm tiêu cực. Trẻ có thể dễ khóc, cảm thấy vô dụng, tuyệt vọng, thường xuyên trầm cảm, chán chường, mệt mỏi, mất tập trung.
- Có những trường hợp có triệu chứng nặng hơn như khó ngủ, mất ngủ, giấc ngủ không sâu, và thay đổi thói quen ăn uống như chán ăn hoặc ăn quá nhiều, gây ra sự thay đổi về cân nặng...
- Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể đi kèm như rối loạn tiêu hóa, táo bón, đau bụng, đau dạ dày, cảm giác bồn chồn và khó chịu...
Theo BS. Trần Anh Tuấn, cha mẹ cần giúp con xác định mục tiêu phù hợp để trẻ có tâm thế thoải mái trước khi bước vào phòng thi. Gần ngày thi, cha mẹ nên áp dụng các phương pháp tinh thần để giúp con tự tin, tránh rơi vào tình trạng stress bệnh lý hoặc rối loạn tâm thần do áp lực trong kỳ thi.
2. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ là một cách giảm rối loạn lo âu
BS. Trần Anh Tuấn nhấn mạnh rằng, trong thời gian này, cha mẹ cần quan tâm đến sức khỏe của con mình bằng cách duy trì một chế độ ăn uống cân đối, bổ sung đủ vi chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất... để giúp cơ thể con phát triển tốt hơn, nâng cao sức khỏe.
Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết có thể giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng.
Cách tốt nhất để giảm cortisol trong cơ thể là tập trung vào chế độ ăn uống chống viêm. Điều đó có nghĩa là ít thực phẩm chế biến hơn và ăn nhiều thực phẩm nguyên chất hơn.
2.1 Một số thực phẩm giúp chống lại lo âu, căng thẳng
Các thực phẩm giàu vitamin B: Các loại vitamin B đặc biệt là vitamin B12, có khả năng thúc đẩy quá trình chuyển hóa cortisol. Ví dụ: Thịt bò, thịt gà, trứng, ngũ cốc nguyên hạt. Động vật có vỏ cũng rất giàu vitamin B12, kẽm, đồng, mangan và selen, góp phần vào quá trình tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh như axit gamma-aminobutyric (GABA).
Các thực phẩm giàu axit béo omega-3: Những thực phẩm này có khả năng giảm viêm. Dạng omega-3 tốt nhất được tìm thấy trong cá béo, nhưng bạn cũng có thể lấy nó từ một số nguồn thực vật. Các thực phẩm giàu axit béo omega-3 bao gồm: cá cơm, bơ, hạt chia, hạt lanh, cá trích, cá thu, dầu ôliu, hàu, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, quả óc chó.
Thực phẩm giàu magie có nhiều lợi ích cho cơ thể như giảm viêm, cải thiện quá trình chuyển hóa cortisol và làm dịu cả cơ thể lẫn tâm trí. Các thực phẩm chứa nhiều magie bao gồm bơ, chuối, bông cải xanh, socola đen, hạt bí ngô và rau chân vịt.
Để giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe trí não, sĩ tử nên ăn đa dạng các loại thực phẩm.
Thực phẩm giàu protein: Các loại thực phẩm như thịt, cá, thịt gia cầm, các loại đậu giúp duy trì cân bằng đường trong máu. Ví dụ như hạnh nhân, ức gà, trứng, thịt bò nạc, đậu lăng, đậu phộng, diêm mạch, cá ngừ, cá hồi, tôm...
Thực phẩm lên men tốt cho hệ tiêu hóa: Hệ miễn dịch của chúng ta phụ thuộc lớn vào sức khỏe đường ruột, do đó, việc điều chỉnh chức năng đường ruột là rất quan trọng để cải thiện khả năng miễn dịch. Các thực phẩm giàu men vi sinh và lên men có thể giúp cân bằng đường trong máu và giảm cholesterol: Sữa chua Hy Lạp, Kefir, kim chi, Kombucha, dưa muối...
2.2 Các thực phẩm gây căng thẳng cần tránh
Ngoài việc ăn các thực phẩm có khả năng giảm căng thẳng như đã đề cập ở trên, cần tránh tiêu thụ các loại thực phẩm gây tăng nồng độ cortisol. Các loại thực phẩm này bao gồm rượu và bia.Caffeine.
Thực phẩm chứa nhiều đường.
Carbs đơn giản, chẳng hạn như bánh ngọt và bánh mỳ từ bột mỳ tinh chế.
Nước ngọt.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Barth, ăn uống điều độ là rất quan trọng. Để giảm căng thẳng, hãy nhớ một lời khuyên quan trọng: không bỏ bữa và ăn đều đặn sau mỗi 3-5 giờ sẽ giúp duy trì cân bằng đường trong máu. Nếu cơ thể thiếu đường, nó sẽ gây căng thẳng và tăng lượng cortisol.
Courtney Barth cũng khuyến nghị không nên tự ý sử dụng các loại thực phẩm bổ sung để cung cấp vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết. Hãy luôn ưu tiên lấy dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm và đảm bảo ăn đều đặn hàng ngày.
Xem thêm video đang được quan tâm