Một Tết Không Tuyệt Đối: Đôi khi phim kinh dị không phải lựa chọn hàng đầu

Sau những tác phẩm kinh dị gây tranh cãi, bộ đôi NSX Hoàng Quân - đạo diễn Trần Hữu Tấn đã đạt được thành công với series Tết Ở Làng Địa Ngục. Chuyển thể từ bộ truyện cùng tên của Thảo Trang, bộ phim đã đứng đầu trên Netflix Việt Nam suốt nhiều tuần. Tết Ở Làng Địa Ngục mở ra một vũ trụ kinh dị mới của phim Việt, hứa hẹn thu hút đông đảo người hâm mộ.

Chúng tôi đã ngồi xuống cùng Hoàng Quân và Trần Hữu Tấn, trò chuyện về hành trình của họ với thể loại kinh dị trong nửa thập kỷ qua. Hóa ra, câu chuyện dẫn đến Tết Ở Làng Địa Ngục đã đến vào thời điểm thích hợp và đã mở ra một lối đi mới cho phim kinh dị, đặc biệt là kinh dị mang yếu tố thuần Việt ở thời điểm hiện tại và trong tương lai.

Nhiều người xem đã phê phán một số hình ảnh trong phim Tết Ở Làng Địa Ngục là... "quê"

Tại sao hai anh chọn Tết Ở Làng Địa Ngục để chuyển thể thành phim? Là do ekip đã tìm đọc truyện trước hay là do tác giả Thảo Trang tìm đến họ trước?

Hoàng Quân: Tôi biết đến Tết Ở Làng Địa Ngục qua các bài đăng trên mạng xã hội và nhận thấy sự quan tâm lớn từ cộng đồng. Sau đó, anh Tấn liên lạc với tôi và muốn chuyển thể truyện thành phim. Lúc đó, Thảo Trang cũng liên lạc và cho biết đã xem phim Chuyện Ma Gần Nhà của chúng tôi. Vậy là chúng tôi đã gặp nhau và bắt tay vào sản xuất series Tết Ở Làng Địa Ngục.

Trần Hữu Tấn: Sau Chuyện Ma Gần Nhà, tôi và Quân ban đầu có dự định làm một bộ phim khác. Nhưng như Quân nói, chúng tôi đã tình cờ đọc được và bị cuốn hút bởi vài chương của Tết Ở Làng Địa Ngục trên mạng. Đây là tác phẩm đầu tiên khiến tôi ''dính chặt''. Cảm giác này thôi thúc tôi phải chuyển thể thành phim ngay. May mắn là sau khi trình bày ý tưởng với Quân và gặp tác giả Thảo Trang, Quân đã đồng ý.

Tôn chỉ chuyển thể phim của chúng tôi là gì, bám sát nguyên tác hay sẽ thay đổi lại theo ý của chúng tôi?

Hoàng Quân: Tôi nghĩ là cả hai. Chúng tôi cảm thấy Tết Ở Làng Địa Ngục là một bộ truyện rất thú vị, nhưng chuyển thể cũng đem đến rất nhiều thử thách. Dưới góc nhìn của đạo diễn, chúng tôi đã trao đổi với Thảo Trang để thay đổi một số chi tiết so với truyện gốc, để phù hợp với định dạng của một series phim. Ekip quyết định bám sát truyện nhất có thể, sau đó điều chỉnh sao cho phù hợp với format của một series phim.

Trải qua loạt dự án điện ảnh kinh dị gây tranh cãi về chất lượng (như Rừng Thế Mạng, Chuyện Ma Gần Nhà), chúng tôi đã rút ra được điểm mạnh và điểm yếu của mình.

Trần Hữu Tấn: Làm một bộ phim kinh dị không dễ dàng, đặc biệt là khi sử dụng nguyên tác dân gian. Sau khi xem lại những phim trước đó như Bắc Kim Thang, Rừng Thế Mạng và Chuyện Ma Gần Nhà, và đọc bình luận từ khán giả, chúng tôi nhận thấy những phản hồi đó là chính xác. Do đó, chúng tôi đã học hỏi từ những kinh nghiệm đó, cố gắng hoàn thiện hơn và tránh các sai lầm trước đó, từ đó giúp Tết Ở Làng Địa Ngục trở nên hoàn hảo hơn.

Bên cạnh cốt truyện tốt, bộ phim Tết Ở Làng Địa Ngục còn nhận được sự góp ý tích cực từ tác giả, giúp ekip tự tin hoàn thành dự án.

Phim Tết Ở Làng Địa Ngục ít sử dụng màn hù dọa hơn so với các phim trước. Mọi người cũng cho rằng các màn hù dọa trong các phim trước đã quá nhiều, ý kiến của anh về điều này ra sao?

Trần Hữu Tấn: Việc không lạm dụng ''jump scare'' đã thật sự ghi nhận từ phản hồi của khán giả. Đôi khi, nỗi sợ không đến từ những cú sốc bất ngờ hay âm thanh, mà đến từ những hình ảnh đầy kinh hoàng, thậm chí chỉ qua một câu thoại. Chúng tôi đã thực hiện điều chỉnh thông minh để biến Tết Ở Làng Địa Ngục trở thành một trải nghiệm kinh dị hoàn toàn mới.

Ý kiến của các bạn về việc gọi Tết Ở Làng Địa Ngục là ''ăn may'' như thế nào? Việc chuyển thể phim có thể dễ dàng hơn so với việc sáng tác kịch bản gốc phải không?

Hoàng Quân: Tôi tin rằng mỗi loại phim đều có ưu và nhược điểm riêng. Với dự án chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng, chúng tôi phải đối mặt với áp lực lớn hơn vì đã có một lượng khán giả hâm mộ đông đảo. Người làm phim cũng phải đối diện với kỳ vọng của khán giả, mỗi người đọc sách sẽ có một cách tưởng tượng và yêu thích riêng biệt. Nếu không thể chuyển thể một cách thông minh, tác phẩm sẽ bị chỉ trích nặng nề hơn cả dự án gốc.

Với chúng tôi, làm phim từ kịch bản gốc hay chuyển thể đều là cơ hội để học hỏi và cải thiện. Khi tham gia dự án chuyển thể, tôi học được cách đáp ứng tưởng tượng của khán giả một cách thỏa mãn nhất có thể.

Mục tiêu thành công của series truyền hình đương nhiên khác điện ảnh. Các anh đặt mục tiêu cho Tết Ở Làng Địa Ngục là gì, và mục tiêu đó đạt được chưa?

Trần Hữu Tấn: Trước khi làm đạo diễn phim này, tôi đã là fan cứng của Thảo Trang. Thế nên bản thân tôi cũng có kỳ vọng riêng để Tết Ở Làng Địa Ngục là một sản phẩm tốt, sản phẩm chất lượng. Ngoài ra ở góc độ một đạo diễn, tôi cũng không giấu được tham vọng muốn sản xuất một series ''tiệm cận'' với các cường quốc về TV series trên thế giới như Hàn Quốc hay Mỹ. Tôi chỉ dám dùng từ ''tiệm cận'' chứ không ''bằng'' vì chúng ta còn khoảng cách rất lớn. Với tôi, ''tiệm cận'' đã là thành công rồi.

Tham vọng của tôi bắt nguồn từ niềm tự hào về dân tộc. Tôi muốn trở thành một nhà làm phim Việt xuất sắc và tạo ra những tác phẩm chất lượng để tỏa sáng trước bạn bè quốc tế.

Hoàng Quân: Tôi rất hài lòng với thành tựu của Tết Ở Làng Địa Ngục ở giai đoạn này. Chúng tôi đã thành công trong việc mang yếu tố dân gian Việt vào series phim của mình. Tôi tự hào khi chia sẻ tác phẩm này với mọi người. Ngoài ra, tôi cũng rất biết ơn sự ủng hộ lớn lao từ khán giả và cộng đồng fan của chúng tôi. Cảm ơn mọi người đã luôn đồng hành và thông cảm với những vấn đề mà chúng tôi gặp phải.

Khi hoàn thành tác phẩm và xem lại, chúng tôi đều nhận thấy nếu có cơ hội làm lại, chúng tôi sẽ làm tốt hơn nữa. Điều này đến từ tính cầu toàn của chúng tôi. Dù sao thì đây cũng là series đầu tiên chúng tôi thực hiện. Đã có sự chuẩn bị kỹ càng từ trước, biết rằng phim dài 12 tập sẽ khác nhiều lắm so với dự án chỉ dài 90 phút, nhưng tôi tin rằng mùa 2 chắc chắn sẽ hoàn thiện hơn mùa 1 nhiều!

Có điều gì ở Tết Ở Làng Địa Ngục mà các anh chưa hài lòng, muốn thay đổi?

Trần Hữu Tấn: Trở ngại lớn nhất khi làm series kinh dị là vấn đề thời gian và ngân sách. Đó là điều mà tôi phải thừa nhận một cách trung thực. Ví dụ như series của Hàn Quốc hoặc Mỹ, một tập phim của họ có thể sử dụng ngân sách lớn hơn cả series của chúng tôi. Tôi không muốn than vãn hay che giấu nhược điểm của bản thân, mà sau mỗi tác phẩm, tôi luôn tự nhìn nhận lại và xem xét những điểm cần cải thiện. Tôi hy vọng rằng, trong tác phẩm kế tiếp, ngoài việc cải thiện hóa trang, phục trang và bối cảnh đã được công chúng công nhận, tôi cũng sẽ cải thiện cách kể chuyện để làm hài lòng hơn đối với khán giả.

"Tết Ở Làng Địa Ngục" chủ yếu sử dụng hóa trang thủ công hơn là sử dụng kỹ xảo. Vì sao bạn chọn cách làm khó khăn này thay vì sử dụng kỹ xảo?

Hoàng Quân: Hãy nói về ngân sách! (cười) Thực ra, kỹ xảo đòi hỏi nhiều ngân sách và tốn nhiều thời gian. Là nhà sản xuất, tôi phải cân nhắc mọi khoản đầu tư sao cho hợp lý. Ngoài ra, việc chọn phương án ''practical'' còn có hiệu quả về mặt thị giác, tạo cảm giác chân thực hơn. Ví dụ, nếu chúng tôi dùng kỹ xảo để tạo hình sói lửa, chúng tôi sẽ phải đánh đổi cảm xúc của diễn viên. Diễn viên phải diễn với một thứ không có thật, từ đó mất nhiều thời gian hơn cho chính người diễn viên và cả quá trình quay và làm kỹ xảo.

Trần Hữu Tấn: Về phần hóa trang, nhiều khán giả chê tạo hình trong Tết Ở Làng Địa Ngục bị… ''quê''. Tôi thấy chuyện đó không sai, tôi không phủ nhận. Thế nhưng với tôi, sự ''quê'' này chỉ là cảm giác ban đầu. Bởi vì kiểu hóa trang ''practical'' này đã phổ biến trong điện ảnh thế giới từ thập niên 80, 90. Sự ''quê'' này mang đến cảm giác thực hơn kỹ xảo. Điện ảnh đã phát triển và mang đến CGI đỉnh cao, nhưng nó vẫn là kỹ xảo và không thể thật như hóa trang thủ công. Kỹ thuật cũ rồi nhưng tôi muốn tận dụng vì tôi tin sự chân thật sẽ mang đến cảm xúc cho người xem.

Kỷ niệm đáng sợ nhất của chúng tôi trong quá trình quay ở làng ''3 không'' Sảo Há không là khi một người dân địa phương đã kể lại câu chuyện về một ngôi nhà bí ẩn với những hiện tượng siêu nhiên kỳ bí. Điều này thực sự khiến chúng tôi cảm thấy thót tim và không ngừng tò mò về những điều kỳ lạ tại nơi đây.

Khi chúng tôi đến và bước vào làng, chúng tôi ngay lập tức nhận ra rằng đây chính là làng của Tết Ở Làng Địa Ngục. Về mặt tâm linh, không khó để tưởng tượng khi ở một nơi với thiếu hụt cơ sở hạ tầng như điện, nước và sóng điện thoại cùng cảm giác hoang sơ và nguyên sinh. Mặc dù bản thân tôi không trải qua bất cứ sự việc gì, nhưng lại nghe ekip kể nhiều điều rất thú vị!

Hoàng Quân: Về việc làm việc tại Sảo Há, tôi không nghĩ rằng đó là lựa chọn thông minh từ góc độ sản xuất. Bởi vì nơi đó thiếu quá nhiều điều kiện tiêu chuẩn cho công việc sản xuất. Tuy nhiên, tôi lại không thể tìm ra một nơi nào khác phù hợp hơn với câu chuyện, bởi Sảo Há quá hoàn hảo. Khi chúng tôi chụp first-look poster, hình ảnh tán cây lớn, mái nhà âm dương và hoa đào đã xuất hiện, mọi thứ đều giống như trong sách tôi đọc. Lần đầu tiên tôi và anh Tấn đến làng, tôi ngay lập tức nhìn thấy hình ảnh đó ngay giữa làng. Đó là lúc tôi nhận ra rằng có vẻ như làng đã chọn chúng tôi từ trước, và nó như là để chúng tôi gặp lại một hình ảnh quen thuộc từ trước đó.

Trần Hữu Tấn: Thảo Trang cũng ngạc nhiên lắm! Khi tôi nói chuyện với cô ấy, mới biết được rằng cô ấy chưa từng đến Hà Giang, tất cả chỉ là trí tưởng tượng. Khi tôi cho cô ấy xem những hình ảnh đầu tiên của bối cảnh, cô ấy đã thật sự bất ngờ, không tin nổi rằng những điều cô viết có thật ngoài đời như vậy.

Ý tưởng sản xuất cả một ''package'' gồm series Tết Ở Làng Địa Ngục và phim điện ảnh Kẻ Ăn Hồn, các anh nghĩ đây có thể là một xu hướng mới tại thị trường Việt Nam không?

Hoàng Quân: Đây không phải là trào lưu bình thường vì quyết định này rất khó khăn. Chúng tôi muốn làm rõ rằng bộ phim điện ảnh và series là hai dự án độc lập. Chúng tôi sẽ không sử dụng tài liệu từ series để tạo ra bộ phim, mà sẽ sáng tạo hoàn toàn mới. Lý do chúng tôi thực hiện hai sản phẩm liên tiếp nhau như vậy là vì chúng tôi đã bỏ rất nhiều công sức để đưa cả đoàn phim đến địa điểm quay, mất tận 18 tiếng từ TP.HCM để đến cổng làng. Chưa kể các thành viên đoàn phải chuẩn bị thiết bị, máy móc, nhà cửa, điện nước, vệ sinh... Vì vậy, tôi và anh Tấn quyết định thực hiện cả hai tác phẩm, series được quay trước và sau đó đoàn làm phim điện ảnh tham gia.

Trần Hữu Tấn: Đó có nghĩa là hai câu chuyện khác nhau, hai đội ngũ - diễn viên cũng khác nhau. Phần điện ảnh sẽ là ngoại truyện được lấy từ tiểu thuyết.

Hoàng Quân: Chúng tôi đã phải thực hiện lại toàn bộ bối cảnh và thiết kế sản xuất của hai câu chuyện thuộc hai thời kỳ khác nhau.

Kịch bản Tết Ở Làng Địa Ngục mùa 2 có phải được viết bởi các anh tự viết, hay lấy nguồn tư liệu từ truyện nào khác?

Khi tôi và Quân trò chuyện với Thảo Trang và nhận thấy tiềm năng của dự án, Thảo Trang đã chuẩn bị sẵn cho mùa 2 và mùa 3 Tết Ở Làng Địa Ngục. Cả 2 mùa mới đã được chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước chứ không phải ý tưởng mới đây. Tác giả Thảo Trang đã tham gia từ đầu trong quá trình hỗ trợ, cố vấn kịch bản và khi ấy chúng tôi nhận thấy rằng có nhiều chi tiết từ truyện cần được phát triển thêm.

Trong mùa 2 sắp tới, ngoài việc giải đáp sự hoang mang của khán giả sau đoạn kết mùa 1, số phận của nhân vật Tam Quỷ và lão què cũng sẽ được hé lộ. Tôi tin rằng mùa 2 sẽ đem đến nhiều bất ngờ hơn với nhiều yếu tố văn hóa sâu sắc và những truyền thuyết dân gian mà trước đây có lẽ mọi người chỉ mới nghe qua.

Để kiếm được 100 tỷ từ việc làm phim, nên tập trung vào thể loại khác thay vì kinh dị vì kinh dị quá khó thành công.

Không có phim kinh dị nào tại Việt Nam đạt doanh thu trăm tỷ. Thậm chí trên thế giới cũng không có bất kỳ phim kinh dị nào vượt mốc tỷ đô. Anh nghĩ lý do là gì?

Khi chúng tôi làm phim, đặc biệt là phim kinh dị, chúng tôi không bao giờ nghĩ đến việc phải tạo ra một bộ phim "trăm tỷ". Chúng tôi chỉ đơn giản yêu công việc làm phim, muốn kể những câu chuyện kinh dị sâu sắc và cũng là niềm đam mê của chúng tôi. Việc tạo ra một bộ phim "trăm tỷ" phụ thuộc vào sự yêu thích của khán giả đối với chúng tôi và xem câu chuyện của chúng tôi có đủ hấp dẫn để khán giả chấp nhận hay không.

Trần Hữu Tấn: Ngoài việc xem xét doanh thu, mọi người cũng có thể nhận thấy giá trị của những giải thưởng phim trên toàn cầu. Rất hiếm khi có phim kinh dị nhận giải dù chất lượng của thể loại này rất cao. Tôi là một fan của The Wailing, The Medium hay Incantation. Đối với tôi, đó là những tác phẩm nghệ thuật rất xuất sắc, nhưng vẫn tồn tại một khoảng cách khiến các giải thưởng lớn hiếm khi vinh danh phim kinh dị.

Tuy nhiên, điều này không làm chúng tôi nản chí. Tôi tin rằng giải thưởng cao quý nhất mà một bộ phim kinh dị có thể nhận được chính là sự ủng hộ từ phía khán giả.

Anh chị có tin rằng Kẻ Ăn Hồn sẽ là bộ phim kinh dị Việt đầu tiên đạt doanh thu 100 tỷ không?

Hoàng Quân: Tôi không đặt mục tiêu cho Kẻ Ăn Hồn là 100 tỷ đâu. Điều quan trọng nhất mà tôi học được từ Chuyện Ma Gần Nhà là phản ứng từ khán giả, bao gồm cả tiêu cực và tích cực. Điều chúng tôi hướng đến là giải quyết những vấn đề và thiếu sót mà chúng ta từng gặp phải trong Chuyện Ma Gần Nhà khi sản xuất Kẻ Ăn Hồn.

Tôi và anh Tấn thường nói với mọi người rằng chúng tôi chỉ cần không gian hòa vốn để tiếp tục sản xuất phim. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến mục tiêu "trăm tỷ"... Thật sự, muốn sản xuất phim có doanh thu 100 tỷ thì chúng tôi cần thay đổi thể loại, vì việc làm phim kinh dị quá khó. Khó trong mọi khâu, từ sản xuất, làm việc với diễn viên đến đạo diễn, truyền thông và phát hành...

Trần Hữu Tấn: Tôi nghĩ chúng ta vẫn phải biết ơn sự khắt khe của khán giả. Nhờ sự khắt khe đó, tôi mới học được và làm tốt hơn trong những bộ phim sau này. Nếu không có sự khắt khe của khán giả, tôi có thể dễ dàng bị kiêng nể và không chịu khó. Dù có ý kiến tiêu cực, không hài lòng hay chê bai, nhưng đối với tôi, đó đều là bài học quý giá.

Bạn có nghĩ rằng bạn đang là người tiên phong trong việc tạo ra phim kinh dị thuần Việt, đặc biệt là trong ngữ cảnh mà phim kinh dị Việt đang có quá nhiều "thảm họa" không?

Hoàng Quân: Tôi không nghĩ rằng mình là người "đốt lò", hoặc là tiên phong trong việc gì cả. Tôi và anh Tấn cùng nhau mong muốn thể hiện vị trí của dòng phim kinh dị trong ngành điện ảnh. So với các dòng phim khác, phim kinh dị cũng có một lượng khán giả rất quan tâm và chú ý. Tôi muốn làm thế nào để mọi người có thể nhìn vào phim kinh dị từ một góc nhìn khác.

Một phân đoạn khác, nhưng vẫn giữ nguyên

ở vị trí ban đầu:

Trong ngành công nghiệp điện ảnh, mỗi đạo diễn, nhà làm phim trẻ đều phải trải qua những thất bại và học hỏi từ đó. Ít ai đạt được thành công ngay từ tác phẩm đầu tiên. Quan trọng là họ học được gì từ những thất bại đó. Không ai muốn sản xuất phim tệ, mà mục tiêu của họ đều là tạo ra sản phẩm tốt. Nhưng để làm được điều đó, họ phải trải qua quá trình thử nghiệm, rút kinh nghiệm và hoàn thiện bản thân. Những đạo diễn từng gặp thất bại nhưng biết rút ra bài học, tôi luôn kỳ vọng vào sự trở lại của họ. Làm phim không phải là việc dễ dàng!

Sau Kẻ Ăn Hồn, bước tiếp theo trong "vũ trụ kinh dị" của Hoàng Quân - Trần Hữu Tấn sẽ là gì? Lại chuyển thể hay sẽ trở về kịch bản gốc?

Kế hoạch tiếp theo của chúng tôi là tác phẩm Con Cám, sau đó sẽ tham gia hỗ trợ một đạo diễn trẻ trong dự án của họ. Chúng tôi muốn đóng góp cho ngành điện ảnh Việt Nam bằng cách giúp đỡ những người trẻ tuổi thực hiện những tác phẩm đầu tay của họ. Sau đó, chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia trong Tết Ở Làng Địa Ngục mùa 2.

Trần Hữu Tấn: Tác phẩm đang được hoàn thiện kịch bản và bản nháp đầu tiên đã hoàn thành. Chủ đề của bộ phim tập trung vào một hiện tượng đang diễn ra trong giới trẻ, nhưng tôi không thể tiết lộ chi tiết cụ thể (cười). Tôi tin rằng tài năng và quan điểm đạo diễn trẻ này sẽ mang đến điều mới lạ cho ngành điện ảnh Việt Nam.

Con Cám dựa trên câu chuyện cổ tích quen thuộc với người Việt là Tấm Cám. Liệu ekip thực hiện có lo sợ sẽ gây tranh cãi khi tập trung vào phản diện của câu chuyện?

Trần Hữu Tấn: Con Cám lấy cảm hứng từ Tấm Cám nhưng có góc nhìn mới. Nhân vật phản diện cũng có câu chuyện riêng, khiến họ trở nên dị thường thậm chí là ác nhân. Điều này sẽ là góc nhìn mới về nhân vật Cám.

Dù gây tranh cãi, nhưng mỗi nhân vật đều có một câu chuyện riêng. Khán giả sẽ rất thích thú với Con Cám, tôi tin vậy.

Vừa qua, nhà sản xuất ProductionQ đã thông báo việc hoãn ra mắt bộ phim Kẻ Ăn Hồn - phần "tiền truyện" của Tết Ở Làng Địa Ngục. Đội ngũ sản xuất hy vọng sẽ hoàn thiện bộ phim một cách tốt nhất và sẽ sớm ra rạp để phục vụ khán giả nói chung và cộng đồng fan yêu thích loạt phim Tết Ở Làng Địa Ngục nói riêng.