Mảy may sống sót qua cơn ác mộng với nấm độc trên xác ve sầu

Trong những ngày gần đây, tình trạng ngộ độc do ăn nấm, xác nhộng và ve sầu liên tục xảy ra tại các tỉnh phía Nam. Vụ ngộ độc mới nhất ở Tây Ninh đã làm cả nhà 3 người bị trúng độc sau khi ăn nấm hái ở rừng, dẫn đến cái chết của chồng, vợ đang trong tình trạng nguy kịch và con bị suy gan, rối loạn đông máu.

Ba ngày trước đó, một cặp vợ chồng 44 tuổi đã đi hái nấm trong rừng để xào với mướp. Người chồng đã ăn nhiều hơn và ăn phân nửa của món xào. Sau khi ăn từ 8 đến 12 giờ, cả gia đình đều bị đau bụng, nôn ói và tiêu chảy. Tình trạng rối loạn tiêu hóa ngày càng nặng, đã đưa cả ba người vào bệnh viện địa phương cấp cứu trước khi chuyển lên Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM).

Trên đường đi chuyển viện, tình trạng của người chồng trở nên nguy kịch và suy hô hấp, anh được bóp bóng thở nhưng đã qua đời khi mới đến bệnh viện. Người vợ và con gái 17 tuổi của họ cũng bị suy gan cấp và rối loạn đông máu.

Sau hai ngày điều trị, tình trạng sức khỏe của người vợ trong gia đình vẫn chưa có sự cải thiện đáng kể. Theo TS-BS Nguyễn Thị Thủy Ngân, Phó trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy, suy gan vẫn đang kéo dài và dự báo rất khó để qua khỏi. Trong khi đó, sức khỏe của người con đã có một chút cải thiện và đang được theo dõi điều trị cho chức năng gan và rối loạn đông máu. Bác sĩ Ngân cũng cho biết gia đình này có thói quen đi hái nấm ăn và lần này đã bị ngộ độc.

Một trường hợp gần đây, Bệnh viện Chợ Rẫy đã cứu chữa thành công một người đàn ông 34 tuổi, ngụ tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, sau khi anh ấy ăn nhầm nấm độc. Trong khi làm vườn, anh ta đã nhặt được khoảng 12 đến 14 xác nhộng ve sầu giống như nấm đông trùng hạ thảo để ăn. Kết quả là anh ta bị nôn ói, đau bụng và rối loạn tri giác. Theo bác sĩ Ngân, bệnh viện tiếp nhận hàng năm rất nhiều trường hợp ngộ độc tương tự. Tuy nhiên, số người mắc ngộ độc do sinh vật tự nhiên trong những ngày qua đang tăng cao và gây ra nhiều lo ngại.

Hôm ngày 8 tháng 6 vừa qua, hai mẹ con ở huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đã bị ngộ độc sau khi ăn nấm mọc trên xác nhộng ve sầu. Bệnh nhi P.H.T (12 tuổi) đã được chuyển đến Bệnh viện Nhi Đồng Đồng Nai để cấp cứu, trong khi đó người mẹ của bé được các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất (Đồng Nai) giải độc khẩn cấp để cứu sống. Đồng thời, cũng trong ngày đó, một nạn nhân 39 tuổi ở huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng phải nhập viện do bị ngộ độc sau khi ăn nấm mọc từ xác ve sầu hái trong vườn nhà hàng xóm. Trước đó vài ngày, Bệnh viện Bà Rịa đã cấp cứu thành công cho 4 trường hợp ở huyện Long Điền bị ngộ độc do ăn phải nấm lạ, trong đó có 2 trường hợp nặng đã phải chuyển lên TP HCM để điều trị.

Trong thời gian gần đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk đã tiếp nhận 9 ca ngộ độc do ăn phải nấm độc mọc trên xác ve sầu chỉ trong vòng 10 ngày. Tương tự, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cũng đã tiếp nhận 6 bệnh nhân trong 2 chùm ca ngộ độc cũng do ăn nấm độc mọc từ xác ve sầu. Đây là nguyên nhân gây ngộ độc mà nhiều người còn nhầm tưởng là "đông trùng hạ thảo". Theo Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên thường xảy ra nhiều vụ ngộ độc vào mùa xuân và đầu mùa hè do người dân sử dụng các thực phẩm có chứa độc tố tự nhiên như nấm độc, hoa quả rừng, cây rừng... Số ca ngộ độc lên đến cả trăm và nhiều trường hợp đã để lại di chứng nặng nề dù đã được cứu chữa kịp thời.

Hiện tại, vẫn chưa có thuốc giải đặc hiệu cho trường hợp ngộ độc nấm. Các chuyên gia đều khuyến cáo rằng việc phòng ngừa là cách tốt nhất để tránh ngộ độc nấm. Cần phải cẩn trọng khi thu thập và sử dụng nấm, chỉ nên ăn những loài nấm đã được xác định là an toàn và không nên sử dụng nấm có mùi hôi hoặc có màu kì lạ. Nếu có dấu hiệu ngộ độc nấm, cần đi khám và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Việc nhiễm độc sau khi ăn nấm có thể xảy ra rất nhanh, chỉ trong vài giờ hoặc kéo dài đến 8 - 12 giờ. Tuy nhiên, triệu chứng của ngộ độc thường chỉ xuất hiện trên đường tiêu hóa, dẫn đến sự chủ quan của người dân. Ngoài ra, việc xác định độc tố của nhiều loại nấm cũng không dễ dàng. Trong khi đó, khi ve sầu đẻ trứng vào đất và phát triển thành nhộng, chúng sẽ sống ký sinh trên vật chủ và hút chất dinh dưỡng từ vật chủ, khiến vật chủ chết và phát triển lớn lên bên ngoài cơ thể. Tùy thuộc vào loại nấm ký sinh trên vật chủ là độc hay có lợi cho sức khỏe con người, "đông trùng hạ thảo" có thể là thức ăn bổ dưỡng hoặc gây nguy hiểm nếu sử dụng sai. Điều này cho thấy tình trạng ngộ độc nấm là mối đe dọa nguy hiểm hơn nhiều.

Để phòng tránh ngộ độc nấm, các chuyên gia y tế khuyên người dân không nên ăn nấm rừng mọc tự nhiên mà chỉ nên ăn những loại nấm được nuôi trồng và biết rõ nguồn gốc, chủng loại. Việc dựa vào hình thái, màu sắc cây nấm để phân biệt nấm độc và nấm lành là rất nguy hiểm. Ngay cả sau khi đun nấu, các loại nấm độc vẫn giữ nguyên độc tố và không bị phá hủy nên người dân cần hết sức cảnh giác khi sử dụng nấm hoang dã. Nếu bị ngộ độc nấm, người thân của nạn nhân cần mang theo mẫu nấm hoặc hình ảnh của cây nấm để giúp bác sĩ xác định loại nấm và đưa ra giải pháp điều trị tối ưu.

Hai bệnh nhân ngộ độc botulinum là hai anh em đã được hỗ trợ viện phí tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Ngày 9-6, sau khi được điều trị và xuất viện, họ được chuyển về quê. Nguyên nhân của sự cố này là do ăn bánh mì chả lụa.

Sau khi trải qua giai đoạn nguy kịch, hai bệnh nhân vẫn phải sử dụng máy thở kéo dài, có thể kéo dài từ hai tháng trở lên. Để tránh nguy cơ lây nhiễm và thuận tiện cho việc chăm sóc gia đình, hai bệnh nhân đã được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Hậu Giang để tiếp tục điều trị, nơi có đầy đủ khả năng để điều trị giai đoạn còn lại. Theo ThS Lê Minh Hiển, Trưởng Phòng Công tác Xã hội của Bệnh viện Chợ Rẫy, do tình hình khó khăn của hai bệnh nhân, Phòng Công tác Xã hội đã kêu gọi sự hỗ trợ của những người hảo tâm và đã thu được 130 triệu đồng. Với tổng chi phí điều trị hơn 300 triệu đồng, số tiền 130 triệu đồng đã được sử dụng để thanh toán các chi phí ngoài danh mục bảo hiểm.