Lối sống nô lệ mạng xã hội: Dấn thân vào cuộc chiến không tưởng

Lối sống nô lệ mạng xã hội: Dấn thân vào cuộc chiến không tưởng

Mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại Tuy nhiên, nó cũng là nguyên nhân gây ra những vấn đề về tâm lý và sức khỏe cho người dùng, đặc biệt là giới trẻ Họ dễ bị lệ thuộc vào hình mẫu hoàn hảo, gặp vấn đề về trầm cảm và thậm chí mất ngủ vì cuộc giao tranh ẩn danh trên mạng

Khi ngồi trước laptop để học bài và tìm kiếm thông tin trên internet, Nguyễn Trọng Tâm thường mất tới 2 tiếng để trả lời bình luận của bạn bè trên các hội nhóm Facebook. Trong một ngày, cậu lướt mạng xã hội gần 7 tiếng. Điều này dẫn đến việc nam sinh 21 tuổi, sống ở quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) thường trễ làm bài tập và ít có thời gian để học tập. Tâm thừa nhận, mỗi khi mở khóa chiếc smartphone hay laptop, thứ đầu tiên cậu nghĩ đến là vào Facebook xem có gì mới không và luôn có cảm giác "sợ lỡ mất thông tin quan trọng" từ các diễn đàn hoặc nhóm lớp học tập. Nhiều người trẻ cũng như Tâm "trôi dạt" trên mạng ảo mà không có mục tiêu cụ thể.

Lối sống nô lệ mạng xã hội: Dấn thân vào cuộc chiến không tưởng


Mỗi ngày, Tâm dành nhiều thời gian cho mạng xã hội như một nhu cầu không thể thiếu như ăn, uống. Không truy cập mạng, cậu cảm thấy bị đói thông tin, trở thành người tồi cổ khi bạn bè bàn luận về những sự kiện nổi bật và gây tranh cãi.

Vì thế, để cập nhật tin tức, Tâm thường vào lướt Facebook vào lúc 5h30 sáng trước khi đến trường vào lúc 7h. Nhờ vậy, cậu có thể tự tin tham gia vào các cuộc thảo luận với bạn bè về vô vàn chủ đề, bao gồm cả những đánh giá về các ca sĩ, hotgirl và các quan điểm của người nổi tiếng. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào mạng xã hội cũng khiến cho Tâm không thể phân biệt được giữa thực tế và giả tưởng, khiến cho ranh giới giữa hai thế giới này trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.

The report "The Psychological Impact of Social Networks on Users" in 2017 by the Internet and Society Research Program (VPIS) at the University of Social Sciences and Humanities in Hanoi showed that 20% of Vietnamese people spend more than three hours on social media every day, 54% access it for more than an hour a day, 39% feel very sad if social media is closed, 37% affirm that it is an important part of their life and 35% feel uneasy and lost if they cannot access it for 1-2 days. "Chat groups are also lively discussing many stories on the virtual network. When we go to school together, we also talk about stories on the virtual network... Gradually, we feel that we have to follow social media in order to have something to talk about when we go to school. The boundary between the real world and the virtual world is fading, and we feel like we are living in a more virtual environment," Tâm said.

When Tâm opened the report on the frequency of social media use in mobile apps, he did not expect to spend nearly 7 hours "consuming" content on social media platforms. Among them, TikTok platform accounted for about 3 hours, Facebook accounted for 2 and a half hours... Interestingly, the time spent on accessing websites to search for information is very little, only about 30 minutes per day.

When asked the question, "Do you feel bored scrolling through TikTok for 3 hours a day?" Tâm calmly said that he simply scrolls through without any specific purpose of searching or watching anything. Tâm has 8 classes per week and his parents prohibit him from working part-time, so in his spare time, he chooses to scroll through social media or play games to "avoid boredom." Tâm begins to face sleepless nights...

Phương Anh (25 tuổi, ở Hoàng Mai, Hà Nội) đã trở thành một trong những người dùng điện thoại thông minh thường xuyên truy cập vào mạng xã hội để tìm kiếm sự an ủi và thỏa mãn tạm thời. Thay vì tìm giải pháp cho những vấn đề thực tế, cô dành thời gian để tìm kiếm những bức ảnh đẹp và chia sẻ những trạng thái tích cực để thể hiện cuộc sống tuyệt vời của mình.

Sáng sớm, Phương Anh dậy và ngay lập tức lấy điện thoại để truy cập vào mạng xã hội. Cô đặt mục tiêu có một bài viết hoặc ảnh mới để chia sẻ trong ngày. Cẩn thận chỉnh sửa ảnh, sắp xếp từng câu chữ và thêm những hashtag phù hợp để tăng khả năng thu hút sự chú ý từ người khác. Tuy nhiên, thói quen này chỉ mang lại sự thỏa mãn tạm thời mà không giúp Phương Anh giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống của mình.

Khi đăng bài viết hoặc ảnh lên mạng xã hội, Phương Anh luôn mong chờ những phản hồi tích cực từ bạn bè và người theo dõi. Cô cho rằng mỗi lượt thích, bình luận và chia sẻ đều khiến cô thấy thích thú và thỏa mãn tạm thời. Cảm giác được công nhận và quan tâm từ mọi người khiến cô cảm thấy vui vẻ và tự tin hơn.

Đối với Phương Anh, mạng xã hội là nơi để mọi người chia sẻ những thành công, niềm vui và những khoảnh khắc tốt đẹp trong cuộc sống. Khi nhìn thấy những bài viết và ảnh của người khác, cô cảm thấy khao khát được sống cuộc sống tương tự hoặc tốt hơn. Vì vậy, việc tỏ ra mình ổn trên mạng xã hội có thể là cách để cô cảm thấy ngang bằng với những người khác và thoát khỏi cảm giác tự ti.

Tuy nhiên, Phương Anh cũng thừa nhận rằng cô chưa dám sống thật trên mạng và luôn bị ảnh hưởng bởi những lời nói, ý kiến, đánh giá của người khác từ những bình luận dưới các bài đăng. Điều này khiến cô luôn phải sống lệ thuộc vào mạng xã hội và có trạng thái "online treo". Cô thấy mình như bị cuốn vào một thuật toán gây nghiện và không thể thoát khỏi nó.

Theo TS. Lương Văn Thiện (giảng viên Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Phenika), nhiều người biết được những hệ lụy của mạng xã hội nhưng lại không thoát ra được vì họ không muốn “mất sức” vào các hoạt động khác như đọc sách hay thể thao. Họ tìm đến mạng xã hội vì chỉ cần vài động tác với điện thoại là được thỏa mãn nhu cầu giải trí mà không cần mục đích cụ thể cho công việc hay tăng cường kết nối.

Về mặt công nghệ, TS. Thiện cho biết mỗi nền tảng mạng xã hội đều có thuật toán gây nghiện để hút người dùng. Ví dụ như thuật toán dòng thời gian (Feed Algorithm) của Facebook xác định loại nội dung nào sẽ hiển thị trong bảng tin dựa trên tương tác trước đó của người dùng, sự phù hợp với quan tâm và tương tác của bạn bè. Thuật toán thông báo (Notification Algorithm) quyết định loại thông báo nào sẽ được gửi đến người dùng dựa trên các hoạt động như lượt thích, bình luận, chia sẻ và tương tác của bạn bè để quyết định thông báo nào được coi là quan trọng và hấp dẫn.

Chuyên gia cũng cảnh báo rằng nếu sinh viên hay những bạn trẻ nói chung không có kế hoạch, mục tiêu ở thế giới thực sẽ rất dễ bị kéo vào mạng xã hội một cách vô bổ, không có chủ đích, dẫn đến tự tạo áp lực và lệ thuộc vào hình mẫu hoàn hảo trên mạng ảo.