Điện ảnh Việt đang cần một cuộc thi Mâm Xôi Vàng

Trong ngành điện ảnh thế giới, Mâm Xôi Vàng được coi là giải thưởng tệ nhất, tương đương với giải Oscar danh giá. Lần đầu ra mắt vào năm 1981, giải thưởng này nhằm vinh danh những tác phẩm điện ảnh tệ nhất trong năm một cách châm biếm. Lễ trao giải diễn ra một ngày trước Oscar, tạo thêm sự hài hước và tương phản giữa hai giải thưởng.

Ở Việt Nam, Liên hoan phim Việt Nam tổ chức giải thưởng Bông Sen Vàng để vinh danh những người và tác phẩm xuất sắc nhất trong ngành điện ảnh. Tuy nhiên, không có giải thưởng tệ nhất nào để nhắc nhở khán giả và người làm phim về các tác phẩm điện ảnh có chất lượng kém được công chiếu trong năm.

Bộ phim gần đây đã khiến cho cả làng điện ảnh Việt Nam xôn xao bởi những tranh luận về vấn đề văn hóa và ý kiến đánh giá. Điều này đã đặt ra câu hỏi về sự đa dạng và phong phú của nền điện ảnh Việt Nam ngày nay.

Gần đây, văn hóa chỉ trích phim đã trở thành đề tài được thảo luận nhiều trên các diễn đàn mạng và các hội thảo về điện ảnh. Một trong những ví dụ nổi bật nhất là vụ việc của bộ phim Đất Rừng Phương Nam, khi một số người cho rằng tác phẩm này đang bị "đánh đập", "vùi dập" bởi sự phê bình ác ý từ dư luận. Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng cũng đã bày tỏ sự bức xúc trực tiếp về tình hình này. Câu chuyện sau đó đã trở thành chủ đề sôi động được thảo luận tại một buổi chất vấn và trả lời chất vấn tại quốc hội. Không thể phủ nhận, trong thời gian gần đây, có không ít bộ phim điện ảnh sau khi ra mắt đã phải đối mặt với những ý kiến chỉ trích gay gắt từ cộng đồng mạng. Trên những diễn đàn như vậy, có nhiều bài viết trông giống như review hoặc phê bình, nhưng thực tế lại chỉ mang tính công kích, chuồn mạ tác phẩm cùng đội ngũ sản xuất. Đất Rừng Phương Nam cũng chỉ là một trong số đó.

Trong thời gian gần đây, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã phải đưa ra ý kiến ​​của mình khi cho rằng tác phẩm của ông bị lạc hậu.

Ở thời đại của sự bùng nổ thông tin, việc phê bình trở nên phổ biến, nhưng phê bình thực sự cần phải công bằng, đúng đắn và có trách nhiệm. Điện ảnh là một ngành nghệ thuật kết hợp từ nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Do đó, việc tạo ra một tác phẩm phim hay, có ấn tượng thực sự không phải là điều dễ dàng. Một dự án điện ảnh thường đòi hỏi sự hợp tác của một ekip lớn và tốn kém chi phí. Vì vậy, càng cần những biện pháp bảo vệ giới làm phim khi họ phải đối mặt với việc bị chỉ trích một cách không minh bạch.

Trong một số quốc gia có nền điện ảnh phát triển, đã có nhiều đoàn phim phải đối mặt với việc bị trù dập đáng ngờ. Một thời gian trước, một số nhà làm phim Trung Quốc phải cầu cứu vì họ cho rằng họ bị “thuỷ quân” đánh đập. Điều này chỉ ra rằng nền điện ảnh Việt thiếu các diễn đàn chính thống cho các nhà phê bình, nơi họ có thể thảo luận và trao đổi về chất lượng của các tác phẩm nghệ thuật.

Phê bình đáng tin cậy là động lực quan trọng trong việc nâng cao chất lượng điện ảnh.

Hiện nay, ngoài việc theo dõi doanh thu, khán giả không dễ dàng tìm hiểu về chất lượng của một bộ phim mới. Thực tế cho thấy rằng doanh thu cao không nhất thiết đồng nghĩa với chất lượng, trong khi có những bộ phim doanh thu thấp có chất lượng nghệ thuật cao, thể hiện sự tiến bộ của điện ảnh Việt Nam.

Mới đây, nhân dịp phát hành tiểu luận Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập, Nguyên cục trưởng Cục Điện ảnh Ngô Phương Lan có nhận xét trong khoảng 10 năm gần đây, ngành phim cho ra mắt nhiều tác phẩm hơn, không thiếu những dự án đạt doanh thu cao nhưng tỉ lệ những phim thực sự hay, ấn tượng thì lép vế hơn hẳn thời kỳ đổi mới trước đó.

Điện ảnh Việt năm qua không thiếu các tác phẩm thành công nhưng nhiều dự án cũng bị khán giả chê thậm tệ về chất lượng.

Những bài đánh giá đơn lẻ trên internet thường chỉ tập trung vào nội dung và diễn xuất, không đánh giá chuyên sâu về các tác phẩm. Trách nhiệm này thuộc về những nhà phê bình chuyên nghiệp, họ giúp khán giả hiểu rõ hơn về giá trị nghệ thuật của các tác phẩm điện ảnh.

Các nhà làm phim cũng cần lắng nghe ý kiến từ những người có chuyên môn để có cái nhìn khách quan về sản phẩm của mình. Điều này giúp họ hiểu rõ hơn về nhu cầu của khán giả và từ đó sản xuất ra những dự án tốt hơn.

Nghệ sĩ cần đón nhận đóng góp một cách cởi mở hơn

Việc sản xuất một dự án điện ảnh đòi hỏi chi phí không nhỏ, thường lên đến hàng chục tỷ đồng. Vì vậy, dễ hiểu khi các ekip cảm thấy lo lắng khi phải đối mặt với những bài viết tiêu cực khi công bố sản phẩm. Sự phản ứng tiêu cực từ dư luận có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến doanh số vé bán, đặc biệt là trong bối cảnh ngành điện ảnh Việt đang chứng kiến nhiều tác phẩm bị chỉ trích hơn là được khen ngợi.

Lời phê trong ngành nghệ thuật - giải trí từ lâu đã là vấn đề nhạy cảm. Trước đây, một tạp chí trong nước đã tổ chức một "giải thưởng" để tặng những nghệ sĩ mặc phản cảm trong showbiz Việt. Ý tưởng này đã thu hút sự chú ý từ công chúng nhưng cũng gây ra hàng loạt tranh cãi. Những nghệ sĩ được đề cập đã lên tiếng phản đối quyết liệt, thậm chí đòi kiện ban tổ chức.

Khi mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, nghệ sĩ cũng dần quen với việc nhận phản hồi tích cực và tiêu cực. Có người chấp nhận nó như một phần không thể tránh khỏi trong xã hội. Người khác thì cảm thấy bị tổn thương khi phải đối mặt với lời phê. Như trong trường hợp của giải Mâm Xôi Vàng, có không ít ngôi sao nổi tiếng từng bị chê bai là "bảo chứng phòng vé" hoặc đoạt giải Oscar. Tuy nhiên, cũng có những nghệ sĩ hạnh phúc nhận kỷ niệm chương vì họ biết rằng công việc của họ chưa được hoàn hảo trong những dự án đó.

Sandra Bullock, một diễn viên nổi tiếng, đã khiến dư luận chú ý khi cô trực tiếp đến nhận giải thưởng danh giá.

Có một câu ngạn ngữ cho rằng "cây ngay không sợ chết đứng". Điều này ám chỉ rằng một tác phẩm chất lượng sẽ không sợ trước những lời chỉ trích không căn cứ. Đối diện với phê bình, đồng nghĩa với việc thể hiện lòng dũng cảm của người làm phim. Nhận xét tích cực hoặc tiêu cực sẽ là cơ hội quý báu đối với nghệ sĩ để trở thành phiên bản hoàn thiện hơn của chính mình.

Môi trường phê bình cởi mở và có nhiều quan điểm khác nhau sẽ hữu ích cho cả khán giả và người làm nghệ thuật. Sự kiện như Mâm Xôi Vàng có thể được coi là cơ hội để lan tỏa tinh thần tích cực. Việc phê bình luôn là một chủ đề nhạy cảm và có thể làm mất lòng người khác, vì vậy, cần phải có những bài đánh giá trung thực và công bằng. Khi một dự án gây tranh cãi, công chúng cũng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm ý kiến ​​công bằng và đáng tin cậy từ các chuyên gia để tham khảo.