Chuyện gì đằng sau cụm từ 'ngồi lê đôi mách' khiến ai cũng tò mò?

Nhắc đến hành động "ngồi lê đôi mách", ai cũng biết đó là cách để lân la chỗ này chỗ kia và nghe ngóng những chuyện riêng tư, vặt vãnh của người khác để sau đó "mách" lại cho người khác. Tuy nhiên, hành động này có thể gây nghi hoặc và mất đoàn kết.

Theo định nghĩa, "mách" có nghĩa là "nói lại" hoặc "mách lẻo", trong khi "ngồi lê" có nghĩa là "lân la nơi này nơi kia". Nhưng "đôi" trong cụm từ này không phải là "hai" như nhiều người nghĩ mà thực chất là "giãi bày" hay "phân bua". Từ "đôi" với nghĩa này xuất hiện trong một số văn bản cổ như câu "Thưa rằng: “Vốn thực không đi/Có ai làm chứng, tôi thì xin đôi” (Truyện Tây Sương, câu 1417-1418).

Một thành ngữ khác cũng mang ý nghĩa tương tự như "ngồi lê đôi mách" là "buôn dưa lê". Thành ngữ này thường được sử dụng để chỉ hoạt động của những người thích la cà và chia sẻ những chuyện của người này, người kia cho nhau nghe, không loại trừ việc thêm thắt, thêu dệt thêm vào.

Từ "dưa" trong thành ngữ này gợi nhớ đến hình ảnh của dây dưa, hay còn gọi là đường dây liên lạc, mang ý nghĩa kéo dài và rườm rà suốt cả ngày. Ngoài ra, chữ "lê" trong "dưa lê" cũng gợi nhớ đến loại quả tròn, màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, cùi giòn và thơm ngọt. Thỉnh thoảng, khi không có khách, những người bán hàng sẽ ngồi phệt dưới đất để tán chuyện và chờ đợi khách hàng đến. Có thể thấy rằng, yếu tố "dưa" và "lê" trong "dưa lê" (tên một loại quả) đã gợi lên những liên tưởng đến "dây dưa" và "ngồi lê", "lê la". Từ đó, qua nhiều hướng khác nhau, người ta đã tạo ra thành ngữ "buôn dưa lê".