Gan nhiễm mỡ là tình trạng phổ biến xảy ra khi lượng mỡ trong gan tích tụ quá nhiều. Bệnh có hai dạng: gan nhiễm mỡ do uống rượu và gan nhiễm mỡ không do uống rượu. Gan nhiễm mỡ do uống rượu do sử dụng nhiều rượu bia và đồ uống có cồn. Dạng bệnh còn lại không liên quan đến việc tiêu thụ các đồ uống này.
Theo Cổng thông tin Sức khỏe Quốc gia Ấn Độ, gan nhiễm mỡ không do uống rượu là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh gan mạn tính trên toàn thế giới. Theo đó, căn bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 25% dân số trưởng thành trên toàn cầu. Con số này đáng báo động.
Gan nhiễm mỡ không do rượu tiếp tục được phân thành 2 dạng riêng:
- Gan suy thoái mỡ: Là trạng thái mỡ tích tụ trong gan mà không có viêm, tổn thương gan hoặc viêm đa số không nghiêm trọng.
- Gan thoái hóa mỡ là một trạng thái rất nguy hiểm, không chỉ gây sự tích tụ mỡ trong gan, mà còn kèm theo viêm tế bào gan, xơ hóa, sẹo gan và có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan.
Do đó, hiểu biết về gan nhiễm mỡ, nguyên nhân, và các triệu chứng là vô cùng quan trọng để có thể phòng ngừa, phát hiện bệnh sớm và thực hiện những biện pháp can thiệp kịp thời.
Mô phỏng tình trạng gan nhiễm mỡ (Ảnh: Getty)
Gan nhiễm mỡ và triệu chứng có thể xuất hiện vào buổi sáng
Triệu chứng của gan nhiễm mỡ không do rượu có thể khó nhận biết và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe không đáng lo ngại. Tuy nhiên, một dấu hiệu cụ thể của bệnh có thể xuất hiện vào buổi sáng khi thức dậy là cảm thấy mệt mỏi.
Cảm giác mệt mỏi hoặc kiệt sức là điều hầu hết chúng ta đã trải qua, dù nguyên nhân không phải là do các bệnh mãn tính. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo không nên coi nhẹ triệu chứng này, đặc biệt khi nó xuất hiện thường xuyên.
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi sau khi thức dậy, như chưa từng ngủ, đặc biệt là khi triệu chứng liên tục xuất hiện, hãy đến khám ngay. Ngoài ra, còn có các triệu chứng khác liên quan đến gan nhiễm mỡ.
Ngoài mệt mỏi, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu còn có nhiều triệu chứng khác như:
- Cảm giác khó chịu hoặc đau ở vùng bụng trên bên phải
- Chướng bụng
- Lá lách to
- Vàng da
- Giãn mạch máu dưới da
- Giảm cân không rõ nguyên nhân hoặc không chủ ý
- Lòng bàn tay đỏ
- Ngứa
Giãn mạch máu dưới da có thể liên quan tới gan nhiễm mỡ (Ảnh: iStock)
Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh, ở giai đoạn đầu, bệnh gan nhiễm mỡ có thể gây ra các triệu chứng:
- Đau bụng
- Ăn không ngon
- Mệt mỏi
- Tiêu chảy
Ai có nguy cơ cao mắc gan nhiễm mỡ?
Đối với bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, nguyên nhân là do việc tiêu thụ quá mức và thường xuyên rượu bia, cũng như các loại đồ uống có chứa cồn.
Đối với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, nguyên nhân chính xác của bệnh chưa được xác định. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bệnh này thường phát hiện nhiều hơn ở những người mắc bệnh đái tháo đường, thừa cân, béo phì, mỡ máu cao, huyết áp cao hoặc những người đang sử dụng một số loại thuốc chứa corticosteroid.
Chúng ta có thể hoàn toàn ngăn ngừa và cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách thực hiện những điều chỉnh trong lối sống và chế độ ăn uống hàng ngày.
Hãy hạn chế việc uống rượu bia để tránh bị mắc bệnh gan nhiễm mỡ do rượu.
Giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu thông qua chế độ ăn Địa Trung Hải (Hình ảnh: Shutterstock)
Đối với gan nhiễm mỡ không do rượu, chế độ ăn chính có vai trò quan trọng. Vì rối loạn này chủ yếu liên quan đến quá trình trao đổi chất, việc ăn uống một cách lành mạnh có thể ngăn ngừa hay thậm chí đảo ngược tình trạng hiện tại. Một ví dụ điển hình về chế độ ăn uống lành mạnh là theo chuẩn mực Địa Trung Hải. Trong chế độ ăn này, khẩu phần sẽ tăng cường các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe như cá, rau củ, trái cây, đỗ và ngũ cốc nguyên hạt; giảm sự tiêu thụ thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa và thực phẩm giàu đường.
Nguồn: Times of India, Harvard Health