Bệnh nhân N.T.H (46 tuổi, địa chỉ tại Hà Nội) đã gặp phải triệu chứng đau nhè nhẹ ở vùng thắt lưng bên trái trong một tháng qua. Trước khi nhập viện 2 tuần trước, bệnh nhân đã trải qua những cơn đau gay gắt, lan rộng từ trước xuống phần căng bên trái, kèm theo tiểu ra máu nhưng không sốt.
Bệnh nhân đến một cơ sở y tế để kiểm tra và được chuẩn đoán là sỏi niệu quản thận bên trái / sỏi niệu quản thận bên phải. Bệnh nhân đã được kê đơn điều trị nội khoa nhưng không giảm đau.
Bệnh nhân có triệu chứng đau thắt lưng bên trái nhiều lần đã quyết định đến bệnh viện để khám. Sau khi khám, bác sĩ ban đầu đã phát hiện sỏi ở nhiều vị trí, bao gồm thận và niệu quản.
Theo thống kê, Việt Nam hiện nằm trong vùng có tỷ lệ mắc bệnh sỏi tiết niệu cao, được gọi là "vùng sỏi toàn cầu". Tỷ lệ mắc bệnh sỏi tiết niệu ở Việt Nam dao động từ 2-12%, trong đó sỏi thận chiếm đến 40%. Với dữ liệu này, Việt Nam thuộc nhóm các quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh sỏi thận cao nhất trên thế giới. Sỏi thận có thể gây suy giảm chức năng thận và tổn thương nếu không được điều trị đúng mức.
Bác sĩ đã can thiệp tán sỏi cho bệnh nhân H (Ảnh chụp bởi bác sĩ)
Sỏi tiết niệu là những viên sỏi được tạo thành do quá trình tự nhiên của các tinh thể vô cơ trong nước tiểu. Chúng được hình thành từ thận sau đó di chuyển dọc theo hệ tiết niệu để cuối cùng được bài tiết ra khỏi cơ thể. Khả năng bị sỏi tiết niệu ở nam giới cao hơn so với phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi trung niên.
Theo ThS.BS Đặng Văn Quân - Chuyên khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, sỏi tiết niệu thường gây ra triệu chứng. Khi có triệu chứng, sỏi đã có kích thước lớn hoặc sỏi đã xuống niệu quản gây tắc nghẽn. Do đó, để phát hiện sớm sỏi tiết niệu, người dân cần đi khám định kỳ hàng năm.
Ngoài ra, một số triệu chứng khi đi tiểu cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo về sỏi tiết niệu, ví dụ như:
- Tiểu ra máu đại thể do sỏi di chuyển làm tổn thương niêm mạc niệu;
- Tiểu đục hoặc có mùi hôi: do nhiễm khuẩn niệu;
- Thiểu niệu hoặc vô niệu: do sỏi thận tắc nghẽn 2 bên, hay tắc nghẽn 1 bên trái hoặc phải
- Tiểu đau hoặc gắt buốt;
- Sỏi tiết niệu là căn bệnh mà đa số bệnh nhân đau ở vùng lưng bụng hoặc vùng hông theo bác sĩ Quân. Ngoài ra, còn có các triệu chứng toàn thân khác như sốt cao, cảm lạnh, buồn nôn hay nôn, phù toàn thân...
Khi có triệu chứng trên, người dân cần đến bệnh viện để khám bệnh ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm như nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm đại thận, suy thận cấp, suy thận mạn...
Theo bác sĩ Quân, để điều trị sỏi thận, sỏi niệu quản có nhiều phương pháp như tán sỏi bằng nội soi từ phía ống cứng, ống mềm; tán sỏi qua da; hoặc phẫu thuật nội soi để lấy sỏi...
Để bảo vệ chức năng thận và ngăn chặn sự hình thành sỏi thận và sỏi niệu đạo, cần tuân thủ một chế độ ăn lành mạnh và khoa học như sau:
- Cung cấp đủ nước: Đảm bảo uống đủ lượng nước là rất quan trọng để giảm thiểu tình trạng sỏi thận. Số lượng nước cần uống sẽ phụ thuộc vào cân nặng và mức độ hoạt động của từng người.
- Hạn chế uống rượu, bia và nước ngọt: Các loại đồ uống này có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
- Tăng cường ăn nhiều rau củ và trái cây: Việc ăn nhiều rau củ và trái cây có lợi cho sức khỏe của thận và giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
- Giảm lượng muối tiêu thụ: Muối là nguyên nhân chính gây sỏi thận, củng cố quá trình tích tụ gốc oxalate, làm nền tảng cho sỏi thận và tạo điều kiện dẫn đến suy thận.
- Tăng cường hoạt động thể chất: Giúp loại bỏ cặn bã trong cơ thể, giảm nguy cơ tạo sỏi thận.
