Biến đấu AI: Mark Zuckerberg lẻ loi trong cuộc chiến thứ hai và những chuyên gia không mấy 'đáng tin' của anh

Tờ Wall Street Journal (WSJ) tiết lộ rằng Mark Zuckerberg đang phải thực hiện một công việc mà ông cực kỳ không thích, đó là "theo đuổi một lĩnh vực công nghệ mới theo bước chân người khác".

Cách đây 10 năm, ông đã nhận ra tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI) và đã đầu tư một số lượng lớn tài nguyên vào nghiên cứu. Thậm chí, Facebook đã thuê Yann LeCun, một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, người chiến thắng hiện tại lại là ChatGPT của Microsoft và các công ty nổi tiếng khác như Google, trong khi Meta (Facebook) hoàn toàn không có trong danh sách.

Câu chuyện của Mark Zuckerberg còn đau đớn hơn nhiều so với Google. Trong khi công cụ tìm kiếm số 1 trên thế giới chỉ chú trọng và cẩn thận đến mức không để Microsoft thu hoạch thành công trước đó, thì Facebook lại bị xem là "người dại" thực sự khi đầu tư sớm vào công nghệ này nhưng đã vứt bỏ nó và bây giờ phải hối hận.

Tuy nhiên, tình hình không mấy khả quan khi sau khi thất bại trong lĩnh vực thế giới ảo, Mark quyết định chuyển tập trung vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cho cuộc chiến canh bạc tiếp theo. Tuy nhiên, đây cũng là một rủi ro lớn vì khả năng thất bại cũng rất cao.

Trong khi Apple đang đua tranh trong lĩnh vực thế giới ảo, Facebook đang tụt hậu xa so với cả Microsoft và Google trong lĩnh vực AI. Mặc dù tập đoàn này đã cố gắng chuyển đổi chiến lược tập trung vào AI sau một thời gian dài tập trung vào thế giới ảo, nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Vì vậy, nhiều tài năng mà Mark Zuckerberg đã tuyển dụng vào giai đoạn đầu của lĩnh vực này đã rời đi.

Hậu quả của việc tuyên bố một năm hiệu quả và thực hiện hàng loạt cuộc sa thải lớn đã khiến 1/3 số tác giả các công trình nghiên cứu AI tại Meta rời bỏ tập đoàn trong năm vừa qua.

Nhận thức được những sai lầm đã xảy ra, Mark Zuckerberg đã thành lập một nhóm phát triển AI mới và cho phép nhóm này báo cáo trực tiếp với giám đốc sản phẩm Chris Cox. Chính người sáng lập Facebook đã yêu cầu các nhân viên phát triển mô hình AI cho tất cả các sản phẩm, từ nội dung, hình ảnh đến âm thanh, nhằm áp dụng vào "tất cả các dịch vụ của chúng ta".

Gần đây, Mark Zuckerberg đã tiết lộ về một công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) mang tên Voicebox có khả năng đọc văn bản với các biểu cảm khác nhau và lọc âm thanh dựa trên nội dung văn bản. Tuy nhiên, Meta chưa có bất kỳ bình luận hoặc thông tin về dự án này cũng như thời điểm ra mắt sản phẩm.

Cả Mark Zuckerberg và các nhà lãnh đạo khác của Meta đều tuyên bố rằng AI là một trong ba trụ cột quan trọng, bên cạnh vũ trụ ảo và mạng xã hội, trong chiến lược phát triển dài hạn của tập đoàn. Tuy nhiên, thất bại của dự án vũ trụ ảo cùng với sự chậm trễ trong việc phát triển AI đã khiến công ty trở thành đề tài chế nhạo của giới truyền thông, biến khẩu hiệu "di chuyển nhanh và phá vỡ" (Move Fast and Break Things) của công ty thành "di chuyển chậm và phá hỏng", gây tổn thất trên cả đế chế trị giá 600 tỷ USD.

Vào tháng 5/2023, Nhà Trắng đã không mời Mark Zuckerberg đến tham dự hội thảo các nhà lãnh đạo về trí thông minh nhân tạo mặc dù Meta là một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực này.

Yann LeCun

Mark Zuckerberg từng là người có tầm nhìn và đã đưa ra những quyết định đúng đắn trong quá khứ. Ví dụ, anh đã chuyển hướng Facebook từ máy tính cá nhân sang giao diện thân thiện với điện thoại thông minh và tạo ra tính năng đăng tin trên Instagram để thu hút người dùng từ Snapchat.

Tuy nhiên, việc này đã gặp phải một số vấn đề khi LeCun là một nhà học thuật, vì vậy thay vì tuyển dụng các kỹ sư, ông ta đã ưu tiên tuyển dụng những nhà khoa học dựa trên kết quả nghiên cứu học thuật, hơn là phát triển các sản phẩm thực tế cho Meta.

Theo nguồn tin từ WSJ, phòng nghiên cứu AI của Meta thu hút được những tài năng hàng đầu về học thuật, nhưng lại gặp nhiều khó khăn trong việc biến chúng thành sản phẩm thương mại để đạt lợi nhuận.

Ngoài ra, tính đa dạng và tính tự chủ của các nhà khoa học cũng khiến họ tập trung vào các dự án độc lập thay vì xây dựng một chiến lược toàn diện, liên kết các sản phẩm cho Meta. Kết quả là Mark phải chia nhỏ các nhóm nghiên cứu và phân bố nguồn lực một cách không đồng đều, dẫn đến không thể tạo ra bất kỳ sản phẩm hữu ích nào ngoài các dự án tiềm năng chỉ trên giấy.

Tệ hơn, dù đã phát triển trí tuệ nhân tạo nhưng Meta vẫn chậm chạp trong việc xây dựng trung tâm dữ liệu với các con chip mạnh mẽ cần thiết để hoàn thiện mô hình. Nhìn chung, LeCun chỉ là một giáo sư đại học, chủ yếu là thảo luận trên giấy chứ không phải kỹ sư, do đó việc thực tế hóa và xây dựng một mô hình thực tế với các trung tâm xử lý lớn không cần thiết.

Ngay cả sau khi mua về các con chip đắt tiền, Meta vẫn không có đủ kỹ sư để sử dụng chúng, vì bộ phận nghiên cứu AI của họ chỉ có những chuyên gia học thuật.

Đáng ngạc nhiên hơn, khi mô hình ngôn ngữ lớn (LLM-Nền tảng xây dựng nên chatbot như ChatGPT) bắt đầu phát triển vào năm 2020, nhóm nghiên cứu AI bên trong Meta lại bị chia rẽ. Trong khi một số người kêu gọi Mark nên đầu tư nghiêm túc vào hướng đi mới này, LeCun và những học giả khác cho rằng LLM không mang lại nhiều giá trị trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, và mô hình này không thể đạt đến mức độ trí thông minh gần bằng con người.

Sự xung đột này đã làm cho Meta trở nên chậm chạp hơn và gây khó khăn cho các nhà phát triển AI trong công ty. Một số dự án như OPT, chỉ có 1.000 con chip, trong khi tiêu chuẩn ngành này yêu cầu từ 5.000 đến 10.000 con chip.

Việc đặt mức độ quan trọng cao hơn cho học thuật hơn là thực tế đã khiến nhiều nhân tài rời bỏ đội ngũ AI của Meta, cùng với việc công ty đã sa thải nhiều nhân viên trong năm vừa qua. Nhiều người đã nói với WSJ rằng họ đã rời bỏ Mark vì không tin rằng Facebook có thể cạnh tranh với các đối thủ trong ngành hiện nay, do văn hóa làm việc và tư tưởng nghiên cứu của công ty quá lý thuyết.

Khi mô hình LlaMA sử dụng LLM được công bố vào năm 2023, một số học giả (khoảng 6/14) đã tuyên bố rời công ty Meta, trong khi các nhà nghiên cứu khác (khoảng 8/19) đã từ chức sau khi nghiên cứu lý thuyết phát triển OPT.

Sự thành công của ChatGPT với LLM khiến nhiều người cảm thấy không hài lòng với việc LeCun rời bỏ Meta. Với số lượng không đếm được, các startup và các tập đoàn cạnh tranh đang mời gọi những nhân tài trong lĩnh vực này, ví dụ như Google. Điều này khiến Mark Zuckerberg cuối cùng buộc phải giám sát dự án trí tuệ nhân tạo của mình trực tiếp nếu không muốn bị tụt hậu.

Sau khi ChatGPT đạt được thành công với LLM, mặc dù bị LeCun chê bai, Meta đã nhanh chóng tập hợp hàng trăm nhân lực và tuyển dụng hơn 2.000 nhân viên mới để phát triển công nghệ này.

Cái giá của sự nhút nhát.

Trong thực tế, Meta đã từng phát triển Tamagobot cách đây 7 năm, một chatbot sử dụng trí tuệ nhân tạo tương tự như ChatGPT, tuy nhiên không dám tung ra thị trường do lo ngại tương tự như Google đã từng đối mặt, đó là khả năng chatbot đưa ra những câu trả lời không chính xác có thể ảnh hưởng đến uy tín của thương hiệu.

Hiện tại, Facebook vẫn đang gặp ám ảnh về các vụ bê bối tin giả, làm cho việc chatbot cung cấp thông tin không đúng hoặc không chính xác trở thành một nỗi lo lớn đối với các quản lý tại Meta.

Tháng 4/2022, Meta đã tung ra BlenderBot3 nhưng sau chỉ một tuần, chatbot này đã bị thu hồi do việc cung cấp những câu trả lời không chính xác và gây phân biệt chủng tộc.

Tháng 10/2022, tập đoàn này đã giới thiệu Galactica, một chatbot mới nhưng không may chỉ sau 3 ngày, nó đã bị đóng cửa do nhận được nhiều chỉ trích về những lỗi sai trong các câu trả lời từ giới học thuật.

Trớ trêu thay chỉ 2 tuần sau đó, ChatGPT ra mắt và đạt được thành công lớn, dù cũng có nhiều lỗi sai chẳng kém.

*Nguồn: WSJ

Facebook đại chiến Twitter, ‘cà khịa’ Apple: Khi Mark Zuckerberg ‘nóng mắt’ với cả Elon Musk và Tim Cook