Ung thư đại trực tràng hiện đang là loại ung thư phổ biến thứ hai trên toàn cầu, theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ. Gần đây, các nghiên cứu cho thấy có sự "trẻ hóa" của ung thư đại trực tràng, khi có nhiều trường hợp người bệnh chỉ mới từ 18 - 20 tuổi, trong khi trước đó, độ tuổi phổ biến mắc bệnh thường là trên 40 tuổi.
Ngoài việc thay đổi thói quen ăn uống, việc ngồi trong thời gian dài và ít vận động cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng đối với những người trẻ. Theo các bác sĩ, chỉ với việc ngồi thêm 2 giờ mỗi ngày đã có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên đến 8%.
Thói quen khiến nhiều người trẻ mắc ung thư đại trực tràng
Theo bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Thống nhất thành phố Đài Bắc (Trung Quốc), ung thư đại trực tràng có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau tùy theo vị trí xuất hiện và cũng có các triệu chứng khác nhau.Triệu chứng phổ biến nhất của ung thư đại trực tràng bao gồm chướng bụng, đau bụng và thiếu máu. Với ung thư đại trực tràng trái, triệu chứng phổ biến nhất là thay đổi thói quen đi tiểu, phân lỏng kèm theo máu và đau bụng do tắc nghẽn. Do trực tràng nằm gần hậu môn, nên triệu chứng thường gặp nhất là chảy máu và sự thay đổi trong việc đi tiểu, điều này có thể làm người bệnh nhầm lẫn với bệnh trĩ và trì hoãn trong việc điều trị.
Bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch cho biết, có một số yếu tố nguy cơ cần lưu ý, bao gồm có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng, những người có thân hình béo phì và thói quen hút thuốc.
Ngoài ra, việc ngồi lâu cũng tăng nguy cơ mắc bệnh. Bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch giải thích, công việc và lối sống hiện đại của chúng ta thường khá "ít hoạt động". Chúng ta thường có thói quen ngồi lâu một chỗ nhiều giờ trước bàn làm việc hoặc máy tính, gây tiêu tốn ít năng lượng hơn. Đồng thời, việc ngồi lâu cũng làm chậm quá trình di chuyển của ruột, dẫn đến việc các chất thải tích tụ trong thời gian dài, tạo điều kiện cho việc viêm nhiễm. Điều này còn kết hợp với tình trạng béo phì do ít vận động và trao đổi chất kém, dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Cùng với đó, việc ở trong nhà lâu ngày sẽ làm giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gây ra thiếu hụt vitamin D trong cơ thể. Vitamin D được chứng minh có tác dụng bảo vệ ruột và giảm nguy cơ mắc bệnh viêm ruột và ung thư ruột.
Làm gì để phòng ngừa ung thư đại trực tràng?
1. Định kỳ kiểm tra sức khỏe.Ung thư đại trực tràng thường phát triển từ polyp. Theo bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch, polyp được chia thành ba loại: tăng sản, viêm và u tuyến. Trong số đó, polyp u tuyến có khả năng phát triển thành ung thư cao nhất. Tuy nhiên, ung thư đại trực tràng là một loại ung thư có tỷ lệ chữa khỏi cao. Người mắc ung thư ở giai đoạn 1 có thể sống sót sau 5 năm lên tới 90%, giai đoạn 2 là 80% và giai đoạn 3 là 65%. Do đó, việc sàng lọc và điều trị sớm rất quan trọng.
Theo bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch, nếu bạn trên 40 tuổi, bất kể có tiền sử mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng hay không, bạn nên thực hiện xét nghiệm máu ẩn trong phân hàng năm.
2. Việc hạn chế sử dụng các loại thực phẩm đã được chế biến siêu nhiệt, như thịt nướng hoặc chiên rán, là điều cần thiết.
Thực phẩm chế biến siêu nhiệt có khả năng gây ra ung thư. Chúng chứa một lượng lớn chất phụ gia và đã trải qua quá trình chế biến với nhiệt độ cao, tạo ra các chất gây tổn thương tế bào trong ruột. Ngoài ra, các loại thịt chế biến siêu nhiệt còn chứa nhiều axit béo bão hòa, gây tiết dịch mật một cách quá mức từ gan. Khi được vi khuẩn trong ruột chuyển hóa, chúng biến thành các dạng axit thứ cấp gây tổn thương niêm mạc ruột.
Tương tự, việc chiên rán hoặc nướng thịt có thể tạo ra hương vị thơm ngon nhưng lại có nguy cơ gây ung thư đại trực tràng cao. Sau khi chiên rán hoặc nướng trong thời gian dài, thịt có thể sản sinh ra hợp chất amin đa vòng (HCA) gây tổn thương tế bào bằng cách oxi hóa lipid, protein, và axit nucleic.
3. Hạn chế ăn quá no.
Việc ăn quá nhiều có thể làm dạ dày khó tiêu hóa và làm thức ăn tồn đọng lâu trong ruột, gây tích tụ độc tố và dẫn đến viêm nhiễm. Ngoài ra, việc ăn quá nhiều cũng có thể làm máu kém lưu thông trong cơ thể, do máu tập trung nhiều ở vùng bụng để tiêu hóa. Điều này có thể gây ra rối loạn chức năng đường ruột, quá trình trao đổi chất và đào thải độc tố khỏi cơ thể, gây trì trệ và dễ gây viêm nhiễm.
Đặc biệt, nếu tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm trước khi đi ngủ, đặc biệt là vào buổi tối, có thể gây căng thẳng cho hệ tiêu hóa. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà nếu kéo dài còn có thể làm tích tụ độc tố lớn trong trực tràng và tăng nguy cơ mắc ung thư.
4. Hạn chế tiêu thụ đồ ngọt
Cần giảm lượng đồ ngọt vì chúng có thể gây hại đến chức năng tiêu hóa, gây tổn thương niêm mạc ruột. Các loại đường tinh chế có nhiều trong những thực phẩm này có thể gây ra biến đổi lớn về insulin và kích thích sự phát triển nhanh chóng của tế bào ung thư.
giúp tăng cường hoạt động của đường ruột và duy trì sức khỏe toàn diện.
Theo bác sĩ Nhậm Tiêu Dịch, ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, người trẻ, đặc biệt là nhân viên văn phòng nên tạo thói quen đi vệ sinh tốt và tập thể dục đều đặn ít nhất 3 ngày trong tuần, mỗi lần ít nhất 30 phút cũng như tham gia các hoạt động ngoài trời để giảm căng thẳng.
Hơn nữa, cần dành thời gian để đứng dậy và di chuyển sau một thời gian ngồi lâu, cũng như tắm nắng vào thời gian thích hợp để cung cấp vitamin D và giảm tác động tiêu cực đối với hệ tiêu hóa.
Nguồn: edh.tw, ETtoday