Âm thanh từ bụng có thể tiết lộ nhiều thông tin về sức khỏe của hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày, thường được gọi là sôi bụng. Âm thanh phổ biến nhất là tiếng "ọc ọc" phát ra từ bụng, mà nhiều người đã từng trải qua khi đói. Đây là kết quả của sự di chuyển không khí và thức ăn trong quá trình co bóp của cơ trơn xung quanh hệ tiêu hóa. Khi ăn, tiếng ồn trong dạ dày và ruột được giảm đi do thức ăn. Do đó, khi bụng trống, tiếng ồn này sẽ phát ra mạnh hơn và rõ ràng hơn.
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp khi đã no, thậm chí sau khi ăn xong, nhưng vẫn có tiếng ồn từ bụng. Khi đó, nên nhanh chóng đến khoa tiêu hóa để kiểm tra, vì có thể bạn đang mắc phải một hoặc nhiều trong số tám vấn đề sức khỏe sau.
1. Bị trào ngược axit hoặc nhạy cảm với gluten
Nếu sau khi ăn mà bụng bạn kêu “ọc ọc” và bạn có cảm giác xì hơi hoặc buồn nôn, có thể đó là do trào ngược axit. Trong dạ dày, axit có thể trào lên thực quản, và nguyên nhân có thể là do ăn quá nhiều, hút thuốc, uống bia rượu hoặc bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đây là bệnh thường gặp nhiều hơn ở những người béo phì hoặc phụ nữ đang mang thai ở độ tuổi trên 35.Bụng phát ra âm thanh “ọc ọc” không chỉ mang lại cảm giác khó chịu mà còn khiến bạn cảm thấy ngại ngùng (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, những người mắc chứng nhạy cảm với gluten cũng có thể trải qua tình trạng bụng liên tục phát ra âm thanh và cảm thấy khó chịu sau khi ăn các thực phẩm chứa gluten. Đồng thời, những bệnh nhân mắc viêm loét dạ dày hoặc các rối loạn tự miễn dịch khác cũng có thể không thể tiêu hóa gluten, dẫn đến tình trạng bụng kêu "ọc ọc" và xì hơi sau khi ăn.
2. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori
Tuy nhiên, ít người biết rằng nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) cũng có thể gây ra tình trạng bụng kêu "ọc ọc". Cùng với triệu chứng đau bụng thường gặp, vi khuẩn HP gây ra rối loạn chức năng ruột, tăng sự di chuyển của ruột, và làm xáo trộn quá trình tiêu hóa, dẫn đến cảm giác sôi bụng ngay cả sau khi ăn xong.3. Viêm dạ dày ruột cấp tính
Tiếng động ruột là một triệu chứng nhẹ nhàng mà đa số mọi người dễ bỏ qua khi bị nhiễm khuẩn HP. Tuy nhiên, đến giai đoạn sau này, những triệu chứng đau bụng, trào ngược axit, mệt mỏi, và sụt cân đột ngột mới làm cho mọi người nhận ra tầm quan trọng và đi khám chữa. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm khuẩn HP có thể dẫn đến viêm dạ dày mãn tính, loét dạ dày, và thậm chí ung thư dạ dày, một tình trạng nguy hiểm. Bên cạnh đó, viêm dạ dày ruột cấp tính cũng có thể gây ra tăng nhu động ruột và tiếng kêu bụng.Các dấu hiệu lâm sàng của bệnh gồm có tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, nôn, nhức đầu, sốt, và sôi trong bụng. Khi bụng sôi, chúng ta sẽ nghe thấy âm thanh giống như tiếng "ọc ọc" dù có no hay đói, và thậm chí là nghiêm trọng hơn sau khi ăn hoặc khi đi tiểu đại. Viêm dạ dày ruột cấp có thể tự lành khi được kết hợp với một chế độ ăn uống hợp lý và thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên, một số bệnh do nhiễm ký sinh trùng hoặc vi khuẩn sẽ yêu cầu điều trị bằng thuốc.
4. Đầy bụng, khó tiêu
Cảm giác đầy bụng có thể do thức ăn khó tiêu hoặc tích tụ quá nhiều khí trong dạ dày và ruột. Một số thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá nhanh, nói chuyện trong khi ăn, nuốt nhiều không khí trong khi ăn, và nằm ngay sau khi ăn cũng có thể gây tích tụ khí trong dạ dày và gây sự sôi trong bụng. Uống nhiều bia rượu, ăn thực phẩm lên men, và ăn nhiều món có nhiều dầu lành mạnh cũng có thể gây tích tụ khí trong ruột và tạo ra âm thanh "ọc ọc" trong bụng.Hội chứng ruột kích thích là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến. Bệnh có triệu chứng điển hình là cơn đau thắt bụng tái phát nhiều lần, kèm theo cảm giác khó chịu và tiếng sôi bụng.
5. Hội chứng ruột kích thích hoặc đại tràng kích thích
Âm thanh sôi trào như tiếng "ọc ọc" sẽ xuất hiện sau mỗi bữa ăn, đặc biệt là sau khi ăn các loại đồ ăn lạnh, chua, cay... hoặc ăn quá no. Bệnh thường xảy ra ở người già và trẻ em. Ngoài tiếng kêu ọc ọc, người mắc bệnh còn có các triệu chứng khác như tiêu chảy, táo bón, đau bụng kéo dài, ảnh hưởng đến sự tiêu hóa... Hầu hết các trường hợp bị rối loạn ruột kích thích không rõ nguyên nhân chính gây bệnh.
Đại tràng kích thích cũng gây ra tiếng ồn tương tự và còn có các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau bụng, bụng phình to và rối loạn tiêu hóa. Đây là một loại rối loạn chức năng của đại tràng, có tính chất tái phát lặp lại kéo dài ít nhất 3 tháng mà không gây tổn thương cho cơ thể về mặt cấu trúc sinh học, sinh hóa hay giải phẫu. Bệnh thường xảy ra ở người trong độ tuổi từ 20 đến 40 và gây nhiều phiền toái trong việc ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
6. Bị tắc ruột
Nguyên nhân chính của những âm thanh lạ ở vùng bụng thường là do tắc ruột, đây là một vấn đề về sức khỏe rất phổ biến và nghiêm trọng.Âm thanh lạ trong vùng bụng có thể là dấu hiệu của nhiều căn bệnh dạ dày nghiêm trọng (Hình ảnh chỉ minh họa)
Y học giải thích Hội chứng tắc ruột là tình trạng ruột của bệnh nhân bị tắc cả cơ học và cơ năng. Điều này ngăn cản sự di chuyển bình thường của các sản phẩm tiêu hoá, dẫn đến tích tụ chúng và gây tắc nghẽn, không thể đào thải ra khỏi cơ thể. Khi bị tắc ruột, bệnh nhân sẽ trải qua các triệu chứng như đau bụng từng cơn, cảm giác căng bụng, buồn nôn và nôn kèm theo khả năng không thể đi tiêu.
Hội chứng tắc ruột có nhiều nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng khác nhau. Ví dụ như dính ruột sau phẫu thuật, lạc nội mạc tử cung, xoắn ruột, viêm ruột, thoát vị, viêm ruột thừa, viêm túi thừa, khối u, thiếu máu cục bộ ruột, bệnh lao ruột và lồng ruột... Trong số này, dính ruột sau phẫu thuật, tắc ruột do khối u và viêm ruột là những trường hợp phổ biến nhất khi xuất hiện tiếng "ọc ọc" trong bụng sau khi đã ăn no.
7. Bệnh Crohn
Đầu tiên, ta cần hiểu rằng bệnh lý Crohn là một bệnh viêm ruột mãn tính, hay còn được gọi là viêm ruột từng vùng, tác động đến hệ tiêu hóa. Dấu hiệu của bệnh có thể bao gồm đau bụng kèm theo tiếng kêu "ọc ọc", bị tiêu chảy, sụt cân, mệt mỏi, sốt, buồn nôn, ói mửa, và thiếu máu.Ngoài việc gây khó chịu và ảnh hưởng đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày, bệnh còn gây tổn thương cho ruột non và ruột già, và có thể tác động đến bất kỳ phần nào của hệ tiêu hóa từ miệng đến đại tràng và thậm chí hậu môn. Hơn nữa bệnh còn có thể gây tổn thương cho gan, suy yếu xương và ung thư ruột kết. Bệnh Crohn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng qua các biến chứng nghiêm trọng.
8. Rối loạn đường ruột hoặc căng thẳng quá độ
Rối loạn hệ vi sinh đường ruột có thể dẫn đến tình trạng bụng kêu rền. Thiếu hụt lợi khuẩn trong thực đơn hàng ngày sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của các loại vi khuẩn gây hại, gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Điều này có thể gây ra cảm giác đầy hơi và sôi bụng kể cả khi bạn không cảm thấy đói.Một dạng rối loạn thường gặp khác tại đường ruột là rối loạn chức năng ruột. Nguyên nhân chủ yếu của rối loạn này thường xuất phát từ chế độ ăn uống không lành mạnh. Triệu chứng của nó bao gồm tăng hoạt động ruột, táo bón và sưng bụng. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng đến giấc ngủ và có khả năng gây lo lắng và trầm cảm.
Căng thẳng lâu dài cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và tiếng "ọc ọc" trong bụng (Hình ảnh minh hoạ).
Hơn nữa, ít ai biết rằng căng thẳng và stress kéo dài cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tiếng "ọc ọc" trong bụng. Bởi nó ảnh hưởng đến khả năng co bóp của động ruột, làm cho ruột kích thích và co bóp mạnh hơn. Kết quả là, bụng sẽ sôi đầy với âm thanh đáng xấu hổ ở những nơi đông người.
Nguồn và ảnh: ETtoday, Family Doctor, Sohu