Có rất nhiều loại thực phẩm không có độc tố hoặc có cách loại bỏ độc tố đơn giản. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết khi chế biến hoặc muốn tiết kiệm thời gian mà không ít người bị ngộ độc, thậm chí tử vong. Để tránh những rủi ro đó xảy ra với bạn và gia đình, hãy tránh sử dụng 5 loại thực phẩm phổ biến sau:
1. Chưa nấu chín kỹ các loại đậu
Những loại thực phẩm thuộc họ đậu không chỉ mang lại lợi ích cho sức khỏe mà còn phong phú và giá cả phải chăng. Tuy nhiên, nếu không nấu chín kỹ, chúng có thể gây ra tác động độc hại tương tự như thạch tín. Điều này là do chúng chứa các chất như phytohemagglutinin, độc tố glycosid và chất ức chế protease, có thể gây hại cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày.
Các triệu chứng của ngộ độc bao gồm chướng bụng, nôn mửa, tiêu chảy và thậm chí có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng hơn như chóng mặt, nhức đầu, đổ mồ hôi lạnh, tê bì chân tay và các triệu chứng khác liên quan đến hệ thần kinh.
Để tránh ngộ độc, nấu chín kỹ các loại đậu để đảm bảo hương vị thơm ngon và đồng thời ngăn ngừa ngộ độc.
2. Ăn khoai tây đã mọc mầm
Để tránh nguy cơ ngộ độc từ đậu, hãy đảm bảo luôn nấu chín hoàn toàn, đun sôi trên 100 độ C hoặc luộc và chần nước nóng trước khi chế biến thành các món khác.
Đừng chần chừ mà hãy vứt bỏ ngay khoai tây đã nảy mầm, bởi khi đó tinh bột sẽ chuyển hóa thành solanine và chaconine-alpha, hai chất có khả năng gây ngộ độc. Các chất độc này tập trung nhiều nhất ở phần sát chuyển màu xanh và các vùng mọc mầm trên củ khoai, và chúng không thể loại bỏ hoàn toàn chỉ bằng cách cắt bỏ phần mọc mầm và nấu chín kỹ.
Nếu ăn khoai tây mọc mầm với lượng ít, có thể gây ra những vấn đề nhẹ ở hệ tiêu hóa như đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy. Tuy nhiên, nếu ăn nhiều hơn, có thể xảy ra các vấn đề nghiêm trọng về thần kinh và hệ tiêu hóa như mê sảng, tiêu chảy nặng, giãn đồng tử, sốt theo cơn, ảo giác, đau đầu, sốc, hạ thân nhiệt, tê liệt, chậm chạp, khó thở, tụt huyết áp, suy tim, liệt trung tâm hô hấp... Ngoài ra, nó cũng có thể gây dị tật thai nhi nếu thai phụ ăn phải.
3. Sữa đậu nành sôi chưa kỹ
Nhiều người cho rằng sữa đậu nành sau khi đun sôi kỹ sẽ giảm dinh dưỡng, mất mùi thơm và không ngon. Thực tế là việc nấu không chín kỹ sẽ tạo ra mùi hấp dẫn, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc.
Lý do là đậu sống chứa các chất độc hại như saponin, phytohemagglutinin, chất ức chế trypsin... khiến cho con người gặp phải các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa.
Sữa đậu nành có hiện tượng "sôi giả" nên cần chú ý khi nấu (Ảnh minh họa)
Vì thế, nếu bạn tự nấu sữa đậu nành, nên đun ở nhiệt độ trên 100 độ C và đảm bảo không còn bọt khí mới được sử dụng. Khi sữa đậu nành tươi đun đến khoảng 80 - 90 độ C, sẽ xuất hiện nhiều bọt trắng, gọi là "sôi giả". Nhiều người có thể nghĩ rằng sữa đã chín, nhưng thực tế là nhiệt độ này chưa đủ để loại bỏ hoàn toàn các chất độc hại, vì vậy bạn nên tiếp tục đun từ 3 đến 5 phút. Trong trường hợp mua sữa đậu nành đã được bán sẵn để uống, hãy kiểm tra mùi và sau đó hâm nóng trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
4. Không chần, luộc hoa huệ trước khi nấu/ăn
Mặc dù không phổ biến như các thực phẩm khác trong bài viết này, hoa huệ đang trở nên ngày càng được ưa chuộng trong chế biến thức ăn. Có rất nhiều món ăn từ hoa huệ, cho ví dụ như xào thịt, nấu canh, hay làm gỏi… Đặc biệt, nó xuất hiện phổ biến trong ẩm thực vùng cao và các nhà hàng. Lý do là ngoài việc mang lại cảm giác mới mẻ và hương vị thơm ngon, hoa huệ còn mang nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng hoa huệ tươi chứa colchicine, không gây hại khi ăn nhưng sau khi tiêu hóa, nó có thể trở thành chất độc gây tổn thương cho dạ dày. Chất này có thể kích thích mạnh cơ thể và hệ tiết niệu, gây buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa và thậm chí tử vong trong ít trường hợp.
Tuy nhiên, việc loại bỏ chất độc này khá dễ dàng. Colchicine hoà tan trong nước, nên chỉ cần ngâm hoa huệ trong nước khoảng 2 giờ hoặc luộc qua, chất độc sẽ được loại bỏ. Đối với hoa huệ khô đã qua chế biến, không có chất độc nên bạn có thể yên tâm ăn.
5. Ngâm mộc nhĩ quá lâu
Mộc nhĩ không có độc, nhưng ngâm quá lâu, đặc biệt là quá 8 tiếng hoặc để qua đêm, có khả năng bị biến chất. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại sinh sôi và phát triển, dẫn đến sản sinh độc tố gây ngộ độc.
Không nên ngâm mộc nhĩ quá lâu, đặc biệt là ngâm qua đêm (Ảnh minh họa)
Loại vi khuẩn trong mộc nhĩ có thể tạo ra chất độc cực mạnh BKA và chất gây ung thư hàng đầu aflatoxin. Những chất này không dễ phân hủy ở nhiệt độ cao, vì vậy ngay cả khi thức ăn được nấu chín hoàn toàn, độc tố cũng không thể hoàn toàn tiêu diệt. Triệu chứng ngộ độc thông thường là đau bụng, đầy hơi, buồn nôn và nôn mửa, và trong trường hợp nặng hơn, có thể dẫn đến suy yếu cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt, trong y học hiện nay vẫn chưa có thuốc giải độc chuyên biệt, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao lên tới 50%.
Để bảo vệ sức khỏe, hãy rửa sạch mặt trước khi ngâm và chỉ nên ngâm mộc nhĩ trong nước ấm hoặc lạnh trong thời gian từ 15 đến 20 phút. Ngoài ra, không nên ăn mộc nhĩ tươi vì chúng chứa chất morpholine, sau khi ăn có thể gây ngứa ngáy, phù nề, và trong trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến tổn thương da và nhiều phản ứng dị ứng khác.
Nguồn và ảnh: QQ, Family Doctor, Kknews