Yếu tố quan trọng để thành công trong quá trình thụ tinh là ngày rụng trứng, khi mà một quả trứng trưởng thành được giải phóng khỏi buồng trứng. Một quả trứng sống tồn tại trong suốt 24 giờ trong hệ thống sinh sản. Tuy nhiên, tinh trùng có thể tồn tại đến 5 ngày trong điều kiện lý tưởng. Điều này đồng nghĩa với việc phụ nữ có khả năng thụ tinh trong vòng 6 ngày trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, với 5 ngày trước ngày rụng trứng và 1 ngày sau đó.
1. Cơ hội mang thai trong thời kỳ rụng trứng
Sau khi rụng trứng, quả trứng có khả năng thụ tinh khi gặp gỡ tinh trùng trong khoảng từ 12 đến 24 giờ.
Cơ hội mang thai của phụ nữ kéo dài từ 5 ngày trước khi rụng trứng xảy ra cho đến 1 ngày sau đó. Điều này là do tinh trùng có thể sinh tồn trong quá trình sinh sản trong vòng 5 ngày, trong khi trứng chỉ tồn tại trong 24 giờ. Tinh trùng có thể thụ tinh trứng mới được phóng ra trong vài ngày sau khi rụng trứng. Nếu đang cố gắng thụ tinh, tốt nhất nên có quan hệ tình dục nhiều lần vào những ngày trước, trong và ngay sau khi rụng trứng.
Với sự đa dạng của độ dài chu kỳ kinh nguyệt, việc xác định thời điểm rụng trứng không đơn giản chỉ bằng cách nhìn vào lịch hoặc đếm số ngày của chu kỳ kinh nguyệt. Thực tế, hầu như không thể xác định chính xác thời điểm rụng trứng trừ khi sử dụng siêu âm để kiểm tra.
Phụ nữ có thể theo dõi quá trình rụng trứng bằng cách sử dụng bộ dụng cụ thử rụng trứng tại nhà, giúp phát hiện sự tăng hormone tạo hoàng thể (LH) xảy ra khoảng 36 giờ trước khi rụng trứng.
Ngoài ra, việc đo nhiệt độ cơ thể cũng có thể cho thấy tăng khoảng một nửa độ (được đo bằng nhiệt kế cơ bản) khi rụng trứng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự tăng này xảy ra sau khi đã rụng trứng, do đó có thể quá muộn để có khả năng thụ tinh.
2. Cơ hội thụ thai sau khi rụng trứng
Một dấu hiệu tích cực khác về khả năng sinh sản là sự biến đổi trong độ đặc của chất nhầy cổ tử cung. Dịch tiết âm đạo sẽ gia tăng cả về số lượng và độ nhớt giống như lòng trắng trứng, cho thấy đây là thời điểm lý tưởng để thụ tinh xảy ra.Còn được gọi là giai đoạn hoàng thể, đây là thời gian giữa khi trứng đã rụng và trước ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Trong giai đoạn này, progesterone tăng lên, dẫn đến khô hạn của chất nhầy cổ tử cung và làm cho âm đạo trở nên ít nhạy cảm với tinh trùng.
Cơ hội để thụ tinh sẽ giảm đi khi rụng trứng đã không còn xảy ra. Sau khi trứng đã được giải phóng, chỉ có khoảng thời gian ngắn từ 12 đến 24 giờ để thụ tinh có thể diễn ra. Sau thời gian đó, thường sẽ không có cơ hội để mang thai trừ khi có sự rụng trứng thứ hai xảy ra, mặc dù điều này rất hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra.
Nếu bạn đang cố gắng tránh mang thai, thì đây là giai đoạn mà bạn không cần sử dụng biện pháp tránh thai trong quan hệ tình dục. Tuy nhiên, không có đảm bảo tuyệt đối nào trong việc tránh mang thai.
3. Cơ hội thụ thai trong chu kỳ kinh nguyệt
Khi trứng rụng nhưng chưa thụ tinh, kinh nguyệt xảy ra vào khoảng giữa ngày 21 và 35. Ngày đầu tiên của chu kỳ kinh được xem là ngày đầu tiên của chu kỳ. Trong thời gian này, màng trong của tử cung (nội mạc tử cung) sẽ bong ra. Vào ngày thứ ba của chu kỳ, mức độ progesterone và estrogen sẽ tăng lên và hoạt động để tái xây dựng nội mạc tử cung. Vào khoảng ngày thứ tư, quá trình chín của nang trứng bắt đầu gia tăng khi buồng trứng chuẩn bị cho việc rụng trứng.Hầu hết phụ nữ sẽ rụng trứng sau khi kỳ kinh kết thúc, vào khoảng ngày thứ 14 trong chu kỳ trung bình 28 ngày. Mặc dù độ dài và thời gian rụng trứng có thể khác biệt rất nhiều, khả năng mang thai trong vòng 1 - 2 ngày sau khi kinh bắt đầu ra máu là rất ít.
4. Cơ hội mang thai ngay sau thời kỳ kinh nguyệt
Tuy nhiên, có thể xảy ra việc mang thai nếu quan hệ tình dục gần cuối kỳ kinh nguyệt và rụng trứng xảy ra ngay sau khi kỳ kinh nguyệt kết thúc. Tinh trùng có thể tồn tại trong cơ thể đến năm ngày, do đó, nếu chu kỳ kinh nguyệt kết thúc vào ngày thứ bảy và rụng trứng xảy ra vào ngày thứ mười, việc mang thai có thể xảy ra nếu quan hệ tình dục sớm nhất vào ngày thứ năm của chu kỳ đó. Nếu bạn đang cố gắng tránh thai, việc sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục trong thời gian này là tốt nhất.Đối với hầu hết phụ nữ, không có khả năng mang thai ngay sau kỳ kinh nguyệt, tuy nhiên, trong một số trường hợp, mang thai vẫn có thể xảy ra. Ngay từ ngày thứ ba của chu kỳ kinh nguyệt, nồng độ hormone sinh sản progesterone và estrogen bắt đầu giảm khi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu, sau đó tăng lên để giúp niêm mạc tử cung tái tạo. Có một số tình huống có thể dẫn đến việc thụ tinh xảy ra ngay sau kỳ kinh nguyệt.
Chu kỳ kinh nguyệt ngắn: Trung bình 28 đến 30 ngày, vẫn có thể mang thai nếu có quan hệ tình dục trong thời gian này. Quan hệ tình dục vào cuối chu kỳ và trứng rụng sớm vẫn có thể thụ tinh.
Sự không chính xác trong chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể dẫn đến việc mang thai ngay sau kỳ kinh.
Cách tính sai số ngày trong chu kỳ: Thay vì tính từ ngày cuối cùng của kỳ kinh, tốt hơn là tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh khi tính thời gian rụng trứng. Điều này giúp tránh mang thai quá gần ngày rụng trứng.
Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài: Nếu phụ nữ bị ra máu vào khoảng một ngày trước khi bắt đầu kinh và vài ngày sau đó, cô ấy có thể lầm tưởng rằng đang trong kỳ kinh nguyệt và không thể mang thai. Tuy nhiên, thực tế là ngày rụng trứng có thể gần hơn so với dự đoán ban đầu.
Việc mang thai có thể mất thời gian dài, ngay cả khi chọn thời điểm thích hợp và có nhiều yếu tố ảnh hưởng như tuổi tác, tình trạng sức khỏe và vấn đề sinh sản của vợ chồng. Nếu phụ nữ trên 35 tuổi đã cố gắng thụ thai trong một năm hoặc 6 tháng mà không thành công, họ nên đến bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra. Việc kiểm tra sớm sẽ cải thiện hiệu quả phương pháp điều trị vấn đề sinh sản.