Gan là cơ quan nội tạng quan trọng nhất trong cơ thể, có nhiều chức năng đặc biệt quan trọng. Trong đó, 3 chức năng quan trọng nhất của gan là sản xuất dịch mật giúp tiêu hóa, thanh lọc độc tố để nuôi cơ thể và dự trữ glucose để cung cấp năng lượng khi cần thiết.
Nếu gan không hoạt động đúng cách, có thể gây ra những vấn đề nguy hiểm cho cơ thể, thậm chí dẫn đến tử vong.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh gan
Có những dấu hiệu cho thấy bạn có thể mắc phải bệnh gan, bao gồm: cảm thấy buồn nôn, không muốn ăn, mệt mỏi, nước tiểu có màu sẫm hơn, da bị vàng, phù do xơ gan và nguy cơ mắc ung thư gan.
Hiện nay, hầu hết các bệnh về gan có thể được phòng ngừa, tuy nhiên có rất nhiều người không chú ý và không đi khám và điều trị sớm, dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn nghiêm trọng.
PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), đã gặp nhiều trường hợp ung thư gan do không đi khám sớm, thậm chí tới giai đoạn cuối cùng mà không thể điều trị hiệu quả.
Nhiều nguyên nhân gây tổn thương lá gan bao gồm việc tiêu thụ rượu bia, việc sử dụng thuốc không đúng hướng dẫn, việc bỏ qua điều trị hay không kiểm soát việc dùng viên gan B và thói quen ăn uống không lành mạnh.
Một ví dụ điển hình là khi ăn quá nhiều đồ chiên rán chứa nhiều dầu mỡ, rủi ro mắc bệnh gan nhiễm mỡ sẽ tăng cao. (Ảnh minh hoạ)
3 thói quen tạo ra sự tàn phá lá gan thông qua việc ăn uống
"Ăn uống đúng cách có thể bảo vệ lá gan, trong khi ăn uống sai cách lại có thể gây hại cho lá gan", PGS.TS.BS Trịnh Thị Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam đã nói và cho biết nhiều người vẫn tiếp tục ăn uống các loại thực phẩm có hại cho gan hàng ngày để thoả mãn sở thích cá nhân. Dưới đây là 3 thói quen ăn uống gây ra sự tàn phá lá gan mà nhiều người Việt biết nhưng vẫn không thực hiện theo
- Tiêu thụ quá nhiều thịt:
Hành động này tạo áp lực lên hệ tiêu hóa, gan và thận. Đặc biệt, ăn nhiều thịt chế biến như chiên và rán dẫn đến nguy cơ cao về tăng mỡ máu và gắn kết mỡ trong gan. Số liệu cho thấy, người Việt đang tiêu thụ gần gấp đôi lượng thịt theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Trung bình, mỗi người trưởng thành tiêu thụ khoảng 136,4g thịt mỗi ngày, trong khi WHO khuyến nghị chỉ nên tiêu thụ 68 đến 74g thịt.
Thường xuyên tiêu thụ gỏi và rau sống
Đây là tình trạng đã được cảnh báo rất nhiều, nhưng số lượng người tiêu dùng không giảm mà ngày càng tăng. Việc ăn gỏi và các loại rau sống không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, gây tích tụ các hợp chất độc trong gan mà còn tăng nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
Những người thường ưa thích ăn gỏi và rau sống có nguy cơ mắc sán lá gan cao - loại sán này là ký sinh vật gây tổn hại cho gan và làm chậm quá trình điều trị.
- Tiêu thụ nhiều thức ăn chứa dầu mỡ và dùng đồ ăn đã được chế biến trước
Cách ăn này thường xuất hiện ở giới trẻ, có thể không nhận ra được những tác động xấu ngay lập tức, tuy nhiên, thực tế là nó đang gây tổn thương cho lá gan mỗi ngày.
Theo phân tích của PGS Ngọc, thức ăn chiên, rán tích lũy axit béo và chất béo bão hòa gây bị nhiễm mỡ cho gan. Nếu tiếp tục lâu dài, điều này có thể gây ra các bệnh về gan. Đồng thời, đồ ăn sẵn thường khó kiểm soát nguồn gốc, do đó có nhiều nguy cơ tiềm tàng đối với sức khỏe, đặc biệt là lá gan.
Cá món gỏi, đồ tái tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán gan. (Ảnh minh hoạ)
Thực phẩm giúp bảo vệ gan
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khuyến nghị mọi người nên ăn đa dạng các nhóm thực phẩm để bảo vệ lá gan.
- Để trẻ hoá bộ phận cơ thể và bảo vệ lá gan, nên ăn các loại rau sậm màu, rau quả có màu sắc sặc sỡ (đỏ, tím, vàng...) như cải ngọt, bạc hà, dưa leo và các loại quả như nho, cam, táo... Ngoài ra, cần bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất chống ô xy hóa như các loại gia vị, quả nho hoặc thực phẩm có chứa nhiều chất chống oxy như một cách giúp tế bào cơ thể trẻ hoá.
- Chúng ta nên giảm ăn thịt, nhất là các loại thịt đỏ, tăng cường ăn cá.
- Loại bỏ các thói quen xấu như uống rượu bia, nước ngọt có ga…
Ngoài ra, cần thường xuyên tập thể dục và thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Bác sĩ khuyên những người mắc viêm gan virus nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, uống thuốc và đi khám định kỳ. Đối với những người khỏe mạnh, nên đi khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng để phát hiện các vấn đề bất thường của gan.
