Xe hạng sang trị giá hàng chục tỷ đồng mới được nhập về và đang chờ chủ sở hữu tại cảng Nam Hải Đình Vũ và cảng container quốc tế Tân Cảng tại TP. Hải Phòng. Chiếc Mercedes-Benz GLS 63 và Mercedes-AMG G63 đều thuộc danh sách "siêu xe" được Cục Hải quan Hải Phòng thông báo tìm kiếm chủ mới vào ngày 30/5.
Hai chiếc xe này đã được nhập về cảng từ tháng 10/2018, nhưng đến nay, sau gần 5 năm, vẫn chưa có ai đến nhận. Những chiếc xe này đang được rao bán trên thị trường với giá hơn chục tỷ đồng. Tình trạng xe sang bị bỏ rơi, không có chủ nhân đến nhận không còn là điều hiếm gặp trong thời gian gần đây. Vào đầu tháng 5, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ, Cục Hải quan Hải Phòng đã phát thông báo tìm chủ sở hữu của chiếc xe siêu sang Rolls-Royce Cullinan, số VIN: SCATF2108NU212867. Chiếc siêu xe này hiện đang được lưu kho tại cảng container quốc tế Tân Cảng - Hải Phòng từ tháng 7/2022.
Các phóng viên Tiền Phong đã tìm hiểu và cho biết rằng chiếc xe này được nhập khẩu như một món quà tặng từ Công ty Hollman International (Đức) cho Công ty Cổ phần Đầu tư ASC (có trụ sở chính tại BT02-09 Khu đô thị Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội) thông qua thủ tục nhập khẩu. Tuy nhiên, mặc dù giá trị của chiếc xe này lên đến 40 tỷ đồng, khi Tiền Phong liên hệ với Công ty Cổ phần Đầu tư ASC, chúng tôi không thể liên lạc được và không tìm thấy công ty tại địa chỉ đăng ký kinh doanh.
Điều này không phải là trường hợp đầu tiên khi các cục hải quan phải thông báo tìm kiếm chủ sở hữu của những chiếc siêu xe bị bỏ quên. Sau loạt bài báo "Bất thường đường dây nhập khẩu siêu xe biếu tặng" được đăng trên báo Tiền Phong vào tháng 5 năm 2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 1 cũng đang tìm kiếm chủ sở hữu của 111 chiếc ô tô nhập cảnh từ ngày 19/12/2022 đến ngày 2/1/2023. Theo danh sách của cơ quan hải quan, lô xe này không có thông tin về người gửi và người nhận, nhưng lại có số vận đơn và tên tàu vận chuyển. Cảng Tân Vũ được chọn làm địa điểm để lưu trữ lô xe này.
Sau khi ngành hải quan và thuế đã áp dụng chặt chẽ các biện pháp quản lý ô tô nhập khẩu theo diện quà tặng, cán bộ hải quan Hải Phòng cho biết rằng tình trạng siêu xe vô chủ tại cảng đang có xu hướng tăng lên. Nguyên nhân chính là do những chiếc xe này vẫn cần phải xin giấy phép thông quan từ cục hải quan dù đã cập cảng về nước. Trong trường hợp các chiếc xe này lưu trú quá thời gian quy định tại cảng là 90 ngày, chúng sẽ bị đem đấu giá để sung công quỹ theo quy định. Để đảm bảo tính minh bạch, thời gian và mức khởi điểm của việc đấu giá sẽ được công bố rộng rãi.
Để thiết lập giá khởi điểm cho việc đấu giá xe nhập khẩu, đơn vị cần thành lập Hội đồng thẩm định giá gồm lãnh đạo Cục Hải quan, Sở Tài chính và tham khảo ý kiến từ một số đơn vị thẩm định giá độc lập dựa trên tình trạng hiện tại của tài sản. Với số lượng xe nhập khẩu không đăng ký tại cảng Hải Phòng ngày càng tăng, trong vòng 3 tháng tới, những chiếc xe này sẽ được đấu giá theo quy định nếu không có chủ sở hữu đăng ký và cung cấp đầy đủ giấy tờ nhập khẩu.
Cục Hải quan Hải Phòng cho hay
Bộ Tài chính từ chối quản lý
Sau khi Tiền Phong phản ánh về "Bất thường đường dây nhập khẩu siêu xe biếu tặng", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan để đánh giá việc thực hiện Thông tư 143/2015/TT-BTC và đề xuất những cơ chế, chính sách cần thiết để quản lý đối với ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính làm việc với Bộ trưởng Bộ Công Thương để thống nhất đề xuất và quyết định ban hành cơ chế, chính sách quản lý đối với ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại.
Sau hướng dẫn này, Bộ Tài chính đã phát hành Thông tư 45/2022/TT-BTC sửa đổi và bổ sung Thông tư 143/2015/TT-BTC, trong đó quy định về "Chính sách quản lý ô tô, xe gắn máy nhập khẩu, tạm nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng, hàng mẫu, tài sản di chuyển được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 1 Nghị định 69/2018/NĐ-CP của Chính phủ".
Đáng chú ý, Bộ Tài chính đã đề xuất Thủ tướng xem xét và giao cho Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì xây dựng chính sách quản lý đối với ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không phải là mục đích thương mại.
Loạt bài phản ánh về đường dây nhập khẩu siêu xe biếu tặng của Tiền Phong đã được Hội đồng Giải báo chí quốc gia tặng giải C giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVII năm 2022. Lễ trao giải đã được tổ chức tại Hà Nội vào tối 21/6 tại Cung văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô. Theo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý về xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập và đại lý mua bán, gia công, xuất xứ hàng hóa. Vì vậy, ô tô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng cũng được xem là hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài và thuộc đối tượng quản lý của Bộ Công Thương. Bộ Tài chính cũng đã đề xuất điều chỉnh chính sách quản lý ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại sau cuộc họp với các bộ, ngành liên quan do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì vào cuối tháng 5.
Bộ Công Thương cùng Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan sẽ phối hợp chặt chẽ để xây dựng chính sách quản lý nhập khẩu và tạm nhập khẩu ô tô, nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả, tránh vi phạm pháp luật và tình trạng trục lợi. Phó Thủ tướng yêu cầu công tác này được thực hiện khẩn trương và báo cáo Chính phủ trong quý 3/2023.