Nhận biết sớm dấu hiệu ung thư máu: Các bác sĩ hé lộ những điều ít ai biết

Khi tế bào ung thư phát triển quá nhanh, chúng sẽ tích tụ trong tuỷ xương, gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và lưu thông máu trong cơ thể. Ung thư máu có ba loại chính là bệnh bạch cầu cấp, ung thư hạch lymphoma và bệnh đa u tuỷ. Mỗi loại ung thư này có các dấu hiệu riêng.

Dấu hiệu ung thư máu thường gặp

Ung thư máu tác động đến quá trình tạo và chức năng của các tế bào máu. Hầu hết các loại ung thư máu bắt nguồn từ tuỷ xương, nơi mà tế bào máu được sản sinh. Sự phát triển của những tế bào bất thường này ngăn chặn các tế bào máu thực hiện chức năng bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng hoặc ngăn chặn tình trạng chảy máu nghiêm trọng. Dai dẳng, ung thư máu được chia thành ba loại chính là bệnh bạch cầu cấp, ung thư hạch và u tuỷ.

BÁC SĨ HỨA MINH LUÂN

Tác giả bài viết

2013 - 2019: Bác sĩ Y Đa khoa - Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.

2019 - Hiện nay: Bác sĩ khoa Ngoại tổng quát Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh

Có tùy thuộc vào từng loại ung thư máu, nhưng thường xuất hiện những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các bệnh này chia sẻ các dấu hiệu tương tự. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của ung thư máu mà bạn cần nhận biết:

1. Sự xuất hiện của các đốm chảy máu trên da.

Trên da, nếu xuất hiện các đốm nhỏ hoặc các mảng lớn có màu đỏ hoặc tím, chúng ta gọi là đốm xuất huyết. Nguyên nhân của tình trạng này là do các mạch máu dưới da bị vỡ, khiến máu chảy dưới da gây ra các vết bầm tím. Đối với những bệnh nhân ung thư máu, việc suy giảm số lượng tế bào tiểu cầu và chức năng cầm máu là nguyên nhân dẫn đến xuất hiện đốm xuất huyết.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến xuất hiện đốm xuất huyết trên da, bao gồm cả dị ứng và trường hợp nặng hơn là do ung thư. Vì vậy, để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ sẽ dựa vào thông tin từ người bệnh cùng với các kết quả xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán. Phương pháp và điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

2. Triệu chứng đau bụng

Đau bụng là một trong những dấu hiệu của ung thư máu. Điều này xuất phát từ việc tế bào ung thư tích tụ trong các bộ phận như thận, gan, lá lách, gây sưng phình và làm bụng ngày càng to lên.

3. Mệt mỏi

Giao tiếp tận tụy của tế bào ung thư gây ra sự mất kiểm soát trong cơ thể, dẫn đến cảm giác mệt mỏi của bệnh nhân. Bất đồng đúc tạo hồng cầu hoặc hồng cầu không hoạt động tốt dẫn đến giảm thiểu lượng hồng cầu, khiến cho cơ thể thiếu máu và bệnh nhân cảm thấy kiệt sức, suy nhược.

4. Sưng hạch bạch huyết

Hạch bạch huyết được coi là các cấu trúc nhỏ hình hạt đậu, giúp lọc máu trong cơ thể. Khi mắc phải bệnh ung thư máu, tế bào ung thư có khả năng tập trung tại các hạch bạch huyết. Những biểu hiện này có thể là dấu hiệu của bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch.

Từ đó, khối u có thể làm các hạch bạch huyết tại cổ, nách, ngực và bẹn sưng lên. Các hạch bạch huyết xa trong cơ thể có thể gây tỳ đè lên cơ quan gây ra các triệu chứng như ho, khó thở và đau ở ngực, bụng hoặc xương. Lá lách cũng có thể phình to, gây cảm giác no hoặc chướng bụng cho người bệnh. Thường thì các hạch sưng không đau, nhưng có thể gây đau khi tiếp tục uống rượu.

5. Đau xương.

U tuỷ và bệnh bạch cầu có thể gây đau xương hoặc đau ở các điểm mềm trên xương của bệnh nhân. Nguyên nhân chính gây đau là sự phát triển tế bào ung thư trong tuỷ xương, nơi sản xuất các tế bào máu.

Đau xương là triệu chứng chính của bệnh ung thư máu. Cơn đau có thể xuất hiện ở các khớp chân, đầu gối, tay... tùy thuộc vào mức độ bệnh.

6. Một nguyên nhân chính dẫn đến chảy máu cam là bệnh ung thư máu. Tuy nhiên, không phải lúc nào chảy máu cam cũng là do ung thư, vì hiện tượng này khá phổ biến trong cuộc sống. Nếu lượng máu chảy ra lớn và kéo dài trong nhiều ngày, có khả năng người bệnh đang mắc bệnh ung thư máu.

Đây là kết quả của việc giảm chức năng cầm máu do giảm số lượng bạch cầu, gây sự mất máu liên tục. Vì vậy, trong trường hợp này, bạn cần đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.

7. Trạng thái sốt cao

Ung thư máu dẫn đến sự tăng sinh không bình thường của các tế bào trong tuỷ xương, gây ra những triệu chứng như đau đầu và sốt cao do áp lực. Nếu người bệnh tiếp tục gặp phải những triệu chứng này mặc dù đã điều trị, có thể đó là dấu hiệu của bệnh ung thư máu.

8. Phải đối mặt với việc nhiễm trùng thường xuyên.

Các tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, ung thư máu làm suy giảm chức năng của tế bào bạch cầu, dẫn đến hệ miễn dịch yếu và bệnh nhân thường bị nhiễm trùng do virus, vi khuẩn. Ngoài ra, họ cũng dễ bị bầm tím và chảy máu.

Chảy máu không kiểm soát và bầm tím là những dấu hiệu phổ biến của bệnh. Nguyên nhân chảy máu không kiểm soát liên quan đến các yếu tố đông máu, đặc biệt là tiểu cầu. Việc thay thế liên tục các tế bào máu bình thường bằng các tế bào bạch cầu bất thường làm mất chức năng đông máu của tiểu cầu.

10. Lý do làm giảm cân không được xác định rõ ràng.

Người mắc ung thư thường gặp tình trạng giảm cân không rõ nguyên nhân, diễn ra đột ngột dù cơ thể vẫn nhận đủ chất dinh dưỡng cần thiết.

11. Trải qua hiện tượng đổ nhiều mồ hôi.

Đổ nhiều mồ hôi liên quan đến các triệu chứng bị nhiễm trùng do hệ thống miễn dịch cơ thể suy yếu, dễ bị tấn công bởi các tác nhân bên ngoài.

Dấu hiệu ung thư máu thể bệnh bạch cầu cấp (Leukemia)

Bạch cầu có vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng. Bệnh bạch cầu cấp thường xảy ra đột ngột, tiến triển nhanh và nguy hiểm. Các tế bào bạch cầu mục tiêu làm tắc nghẽn tuỷ xương do tăng số lượng. Tăng số lượng bạch cầu làm chúng cần nguồn thức ăn. Do đó, chúng tiêu thụ các tế bào hồng cầu, gây thiếu máu.

Bệnh bạch cầu cấp xảy ra khi có sự gia tăng nhanh chóng về số lượng tế bào bạch cầu trong máu.

Triệu chứng ban đầu của bệnh bạch cầu cấp tương tự bệnh cúm, có thể bao gồm sự mệt mỏi và sự suy yếu cơ thể. Hầu hết người bị bệnh bạch cầu phát hiện tình cờ khi đi xét nghiệm máu thông thường.

Vì số lượng tế bào bạch cầu tăng quá nhiều, tuỷ xương bị tắc nghẽn, gây ra việc không thể sản xuất đủ tế bào hồng cầu và tiểu cầu. Kết quả là xuất hiện các triệu chứng bệnh như:

1. Hiện tượng thiếu máu

Người bệnh cảm thấy mệt mỏi. Da niêm nhạt. Có thể khó thở. Chóng mặt. Đau ngực.

2. Rối loạn đông máu

Số lượng tế bào tiểu cầu giảm sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn đông máu với các triệu chứng như xuất hiện các vết chấm đỏ trên da. Chảy máu nướu, chảy máu mũi. Xuất huyết ở hệ tiêu hoá. Xuất hiện dấu vết bầm tím không bình thường trên da. Chu kỳ kinh nguyệt có hiện tượng ra nhiều hơn bình thường.

Ngoài ra, nếu có dấu hiệu da dễ bị thâm đỏ không bình thường, có thể là biểu hiện của căn bệnh ung thư máu.

3. Các triệu chứng khác

- Cảm thấy sốt và ớn lạnh mà không rõ nguyên nhân.

- Đau xương.

- Giảm cân mà không rõ nguyên nhân.

- Cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối.

- Dễ bị nhiễm trùng.

- Gan và lách phình to.

Dấu hiệu ung thư hạch Lymphoma

Ung thư hạch bạch huyết là bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch vô cùng quan trọng của cơ thể. Bệnh này xuất hiện khi các tế bào lympho bị sản sinh quá mức, gây ra tác động ngược lại đến hệ thống miễn dịch.

Các hạch bị sưng lớn. Bạn có thể cảm thấy hạch ở cổ, nách hoặc ingu. Những hạch bạch huyết sâu trong cơ thể không thể đạt được khi sờ. Tuy nhiên, chúng vẫn sưng lên và có thể tạo áp lực lên các cơ quan lân cận gây ra đau bụng, đau ngực, đau xương... Gan cũng phình to khiến cho cảm giác đầy hơi và không thoải mái. Gan phình to có thể được cảm nhận bằng cách sờ vào một khối nằm ở phần trên cùng của bụng, phía bên trái.

Hạch bạch huyết sưng to không bình thường có thể là dấu hiệu của ung thư máu.

2. Một số biểu hiện hiếm gặp khác

Cảm thấy sốt liên tục và kéo dài. Mất cân nặng mà không rõ nguyên nhân. Cơ thể mệt mỏi và suy kiệt. Ho, khó thở. Đổ mồ hôi vào ban đêm. Chán ăn và không có sự ngon miệng.

Dấu hiệu của ung thư máu thể đa u tuỷ xương là khi các tế bào plasma tăng đột biến, gây ra sự ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sản sinh và phát triển của các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể.

Đa u tủy xương khiến tế bào plasma ̣(tương bào) trở nên ác tính

Ung thư máu thể đa u tuỷ xương có rất nhiều dạng khác nhau, trong đó có một số dạng có thể có triệu chứng xuất hiện sớm. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp thường xuất hiện triệu chứng ở giai đoạn muộn. Dưới đây là một số biểu hiện thông thường của bệnh ung thư máu này:

1. Triệu chứng xuất hiện tại xương

Ở giai đoạn ban đầu của bệnh, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như cảm thấy mệt mỏi, ăn uống kém, giảm cân... Đau nhẹ ở xương sườn, xương cột sống, và các khớp. Khi bệnh tiến triển, đau xương trở nên nghiêm trọng hơn. Bệnh nhân có thể cảm thấy đau ở xương cột sống, xương ức và đau không ngừng, không được giảm bớt bởi các loại thuốc giảm đau.

2. Biểu hiện ngoài xương

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Triệu chứng của bệnh gây tổn thương xương liên quan đến chèn ép và viêm các dây thần kinh, cũng như thiếu máu. Bệnh này có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng như viêm phổi, nhiễm trùng đường ruột và nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Ngoài ra, tăng nồng độ canxi trong máu cũng là một triệu chứng thường gặp, được phản ánh qua những hiện tượng như táo bón, buồn nôn, thay đổi sự yếu ớt của cơ thể và rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh ung thư máu thường mờ nhạt và có thể gây nhầm lẫn với triệu chứng của bệnh cúm và các bệnh thông thường khác. Điều này có thể khiến bệnh bị bỏ qua trong giai đoạn ban đầu.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào trong số các triệu chứng trên, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc các cơ sở y tế để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị theo hướng phù hợp.

Tóm lại, ung thư máu là một bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Nguyên nhân và triệu chứng của từng loại ung thư máu khác nhau và thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu. Thường là nhờ xét nghiệm máu định kỳ khi khám sức khoẻ mà người ta phát hiện bệnh sớm.