Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng khoa khám bệnh Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cây khoai sọ có tên khoa học là Colocasia antiquorum Schott (C. esculenta Schott, var. antiquorum (Schott) Hubb.) và thuộc họ Ráy - Araceae. Khoai sọ trước đây thường mọc tự nhiên, nhưng hiện nay nó được trồng nhiều để lấy củ ăn.
Khoai sọ có hương vị ngọt thanh và có cấu trúc bùi, do đó nó thường được người dân sử dụng để ninh cùng xương hoặc nấu canh. Khoai sọ cũng có giá trị dinh dưỡng rất cao, trong 100g củ khoai sọ tươi có chứa protein, lipit, glucid, canxi, phosphor, sắt, carotene và các loại vitamin như vitamin B1, vitamin B2, vitamin PP, 4mg vitamin C,...
Ngoài ra, khoai sọ còn chứa 17 loại axit amin quan trọng cho cơ thể, cũng như omega-3 và omega-6 có lợi cho tim mạch và giúp ngăn ngừa ung thư. Giá trị dinh dưỡng của khoai sọ được ví như "sâm" của người nghèo.
Bác sĩ Vũ cho biết, khoai sọ cung cấp nhiều kali giúp điều chỉnh huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. Sự giàu chất xơ trong khoai sọ cũng giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể nhanh chóng.
Trong Đông y, củ Khoai sọ được trồng có chứa bột màu trắng dính, có vị ngọt nhẹ, mượt mà, tính bình, giúp cân bằng nội tạng, giảm áp lực, và bổ hư tổn. Lá và bẹ lá của Khoai sọ có vị cay, tính bình, có tác dụng tiêu tích tán kết. Hoa của Khoai sọ có vị cay, tính bình, và có tác dụng chỉ thống, chỉ huyết.
Khoai sọ hầm xương, ảnh ST
Các món ăn từ khoai sọ có công dụng như ''thuốc''
Theo bác sĩ Vũ, khoai sọ không chỉ có những tác dụng dược lý hữu ích mà còn có giá trị dinh dưỡng cao. Đặc biệt, khoai sọ còn có thể được chế biến thành những món ăn ngon và có khả năng chữa bệnh cụ thể như:- Khoai sọ luộc: Khoai sọ luộc ăn giúp tăng cường chức năng hệ tiêu hóa.
- Khoai sọ nấu cùng cá quả, cá diếc: Có tác dụng cân bằng nội tạng, giảm cảm giác đầy bụng, bồi bổ sức khỏe, và điều trị suy nhược cơ thể.
- Khoai sọ nấu cùng rau rút, cua đồng: Giúp cải thiện khả năng ngủ, giảm bớt mệt mỏi.
- Cháo khoai sọ, củ mài: Giúp điều trị tình trạng suy yếu, mệt mỏi, kém ăn, khát nước. Thường xuyên ăn món cháo này giúp tăng cường sinh lực, cải thiện chức năng tiêu hóa.
- Canh khoai sọ thịt lợn: Sử dụng khoai sọ 100g và thịt lợn nạc 50g để nấu canh và ăn cùng bữa cơm. Có tác dụng cung cấp năng lượng, chống khát, tăng cường sinh lực, nuôi dưỡng dạ dày và chống mệt mỏi. Thích hợp dùng để bồi dưỡng cho những người sau khi bị bệnh và cơ thể suy nhược.
- Chè khoai sọ táo tàu: Lấy 250g khoai sọ (gọt vỏ thái thành miếng nhỏ) và 50g táo tàu. Trộn chung với 50g đường đỏ và nấu nhỏ lửa thành món chè. Chia thành 3 - 4 phần ăn trong ngày. Thích hợp để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, cảm thấy khát sau khi ốm dậy.
- Canh khoai sọ đậu ngự: Lấy 300g khoai sọ và 100g đậu ngự. Rửa sạch đậu ngự, ngâm nước cho mềm, sau đó luộc qua. Làm nóng chảo dầu và xào khoai sọ cho qua và sau đó cho nước vào nấu khoảng 10 phút. Tiếp theo, thêm đậu ngự vào nồi hầm. Khi đậu và khoai đã nhừ, thêm gia vị và ăn nóng. Ăn thường xuyên món này rất tốt cho não và giúp cải thiện trạng thái suy nhược trí nhớ. Đặc biệt phù hợp cho người bị suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, hoặc người vừa mới ốm dậy.
- Món xương lợn hầm khoai sọ: 60g khoai sọ, 100g xương cẳng hoặc xương sống lợn được dùng trong trường hợp phát ban dị ứng và đau nhức tay chân.
- Điều trị mụn nhọt, đầu đinh: Sử dụng lượng bằng nhau củ khoai sọ và giấm, đun sôi cho đến khi chín, sau đó nghiền nát và đắp lên vùng bị ốm.
- Hỗ trợ điều trị viêm thận mạn tính: Khoai sọ được rửa sạch, thái lát, rang cháy đen, sau đó nghiền thành bột mịn. Trộn đều bột khoai sọ với đường đỏ. Uống 30g mỗi lần, uống 2 lần trong ngày. Hoặc có thể sử dụng cách khác: Rửa sạch khoai sọ (60g), bỏ vỏ và thái nhỏ. Nấu cháo bằng gạo tẻ (50-100g), khi ăn thêm đường đỏ để tăng độ ngọt. Bài thuốc này còn có khả năng chữa lành đau dạ dày.
Theo bác sĩ Vũ, từ khoai sọ, có thể nấu thành các món ăn ngon, thông dụng, giúp cải thiện và nâng cao sức khỏe. Tùy theo cách chế biến món ăn, khoai sọ cũng có thể trở thành "thuốc" hỗ trợ phòng ngừa và điều trị một số bệnh.